คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 3

จากค่าคงที่สมดุลจะเห็นว่า    ปฏิกิริยานี้เกิดไปข้างหน้าได้น้อยมาก    แต่เมื่อสภาพใน ปากเป็นกรดมากขึ้น เช่น กระบวนการย่อยน้ำ�ตาลของแบคทีเรีย การดื่มน้ำ�อัดลม การ รับประทานของเปรี้ยว H 3 O + จากกรดจะทำ�ปฏิกิริยาเคมีกับไฮดรอกไซด์ไอออน (OH - ) ทำ�ให้ สมดุลเกิดปฏิกิริยาไปข้างหน้าได้มากขึ้น ฟันจึงผุ เปลือกไข่บางในหน้าร้อน เปลือกไข่มีองค์ประกอบส่วนใหญ่เป็นแคลเซียมคาร์บอเนต    (CaCO 3 )    ซึ่งประกอบ ด้วยแคลเซียมไอออน (Ca 2+ ) และคาร์บอเนตไอออน (CO 3 2- ) แหล่งของแคลเซียมไอออน ได้จากอาหาร    ส่วนแหล่งของคาร์บอเนตไอออนได้จากแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์    (CO 2 ) ในกระบวนการหายใจ    โดยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์เกิดปฏิกิริยากับน้ำ�กลายเป็น กรดคาร์บอนิก (H 2 CO 3 ) อยู่ในกระแสเลือด ดังสมการเคมี (1) กรดคาร์บอนิกสามารถแตกตัว เป็นคาร์บอเนตไอออน ดังสมการเคมี (2) จากนั้นแคลเซียมไอออนและคาร์บอเนตไอออนจะ ทำ�ปฏิกิริยาเคมีเกิดเป็นแคลเซียมคาร์บอเนต ดังสมการเคมี (3) CO 2 (g) + H 2 O(l) H 2 CO 3 (aq) ......(1) H 2 CO 3 (aq) 2H + (aq) + CO 3 2- (aq) ......(2) Ca 2+ (aq) + CO 3 2- (aq) CaCO 3 (s) ......(3) ในหน้าร้อน    ไก่จะหายใจถี่    ทำ�ให้ปริมาณแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในกระแสเลือด ลดลง    ซึ่งเป็นการรบกวนสมดุลของทั้งระบบทำ�ให้แคลเซียมคาร์บอเนตเกิดปฏิกิริยา ย้อนกลับ เปลือกไข่จึงบางลง 7. ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามตรวจสอบความเข้าใจ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 9 | สมดุลเคมี เคมี เล่ม 3 180