คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 3

ตรวจสอบความเข้าใจ พิจารณาข้อมูลต่อไปนี้ในการตอบคำ�ถาม โรคเก๊าท์เป็นโรคข้ออักเสบเฉียบพลัน ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายมีกรดยูริก (C 5 H 4 N 4 O 3 ) มากกว่าปกติ แล้วตกตะกอนเป็นผลึกของเกลือยูเรตไปสะสมตามข้อต่าง ๆ ทำ�ให้เกิดการอักเสบ ขึ้น กรดยูริกเกิดจากการเผาผลาญสารพิวรีนซึ่งเป็นสารที่ร่างกายสังเคราะห์ขึ้นได้เองและยังมี อยู่ทั่วไปในอาหารหลายชนิด เช่น อาหารที่มีโปรตีนสูง เครื่องในสัตว์ น้ำ�ปลา เครื่องดื่มที่มี แอลกอฮอล์ กรดยูริกในกระแสเลือดแตกตัวเป็นยูเรตไอออน (C 5 H 3 N 4 O 3 - ) ดังสมการเคมี (1) แล้วขับออกทางปัสสาวะ สำ�หรับผู้ป่วยโรคเก๊าท์พบว่าไตไม่สามารถขับกรดยูริกได้ตามปกติ จึง เกิดการสะสมของเกลือโซเดียมยูเรต (NaC 5 H 3 N 4 O 3 ) ดังสมการเคมี (2) แล้วเกิดการตกตะกอน เป็นผลึกตามข้อต่าง ๆ ในร่างกาย C 5 H 4 N 4 O 3 (aq) H + (aq) + C 5 H 3 N 4 O 3 - (aq) ......(1) Na + (aq) + C 5 H 3 N 4 O 3 - (aq) NaC 5 H 3 N 4 O 3 (s) ......(2) ถ้านักเรียนเป็นนักโภชนาการจะให้คำ�แนะนำ�แก่ผู้ป่วยโรคเก๊าท์เกี่ยวกับการควบคุมอาหาร อย่างไร เพราะเหตุใด ลดอาหารที่มีโซเดียมไอออนสูง เช่น เกลือแกง และอาหารที่มีสารพิวรีน เช่น อาหารที่มี โปรตีนสูง เครื่องในสัตว์ น้ำ�ปลา เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ โดยการลดอาหารที่มีโซเดียมไอออน สูงจะทำ�ให้ระบบในสมการเคมี (2) เกิดปฏิกิริยาย้อนกลับ และการลดอาหารที่มีสารพิวรีนจะ ทำ�ให้ระบบในสมการเคมี (1) เกิดปฏิกิริยาย้อนกลับ จึงเป็นการลดเกลือโซเดียมยูเรต สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 9 | สมดุลเคมี เคมี เล่ม 3 181