คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 3

780 – 1000 1000 – 1500 1500 – 2000 7.27 × 10 -7 4.60 × 10 -7 2.40 × 10 -7 7.27 × 10 -7 4.80 × 10 -7 2.00 × 10 -7 3.64 × 10 -7 2.40 × 10 -7 1.00 × 10 -7 อภิปรายผลการทำ�กิจกรรม จากการคำ�นวณพบว่า   อัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณของสารแต่ละชนิดในช่วงเวลา เดียวกันมีทั้งเท่ากันและไม่เท่ากัน  โดยอัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณของแก๊สไนโตรเจน ไดออกไซด์มีค่าใกล้เคียงกับแก๊สไนโตรเจนมอนอกไซด์  และมีค่ามากกว่าแก๊สออกซิเจน ประมาณ 2 เท่า สรุปผลการทดลอง ในช่วงเวลาเดียวกัน   อัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณของแก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์มีค่า ใกล้เคียงกับแก๊สไนโตรเจนมอนอกไซด์ และมีค่ามากกว่าแก๊สออกซิเจน 9. ครูอธิบายว่า จากการทำ�กิจกรรม 8.2 อัตราการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของสารแต่ละชนิด ในช่วงเวลาเดียวกันมีทั้งเท่ากันและไม่เท่ากัน เนื่องจากในปฏิกิริยาเคมีปริมาณสารที่เปลี่ยนแปลงไป จะมีความสัมพันธ์กับเลขสัมประสิทธิ์ในสมการที่ดุลแล้ว 10. ครูให้นักเรียนพิจารณาตาราง 8.2 แล้วอภิปรายร่วมกันเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า เมื่อนำ�ข้อมูลที่ คำ�นวณได้จากการทำ�กิจกรรม 8.2 หารด้วยเลขสัมประสิทธิ์ของสารนั้นตามสมการเคมี พบว่าจะมีค่า เท่ากันในช่วงเวลาเดียวกัน 11. ครูอธิบายความสัมพันธ์ของอัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณของ NO 2 NO และ O 2 เพื่อนำ�เข้าสู่การหาอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี แล้วใช้ตัวอย่าง 1 อธิบายประกอบการคำ�นวณเกี่ยวกับ อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี ตามรายละเอียดในหนังสือเรียน 12. ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามตรวจสอบความเข้าใจ ตรวจสอบความเข้าใจ 1. กำ�หนดให้ ปฏิกิริยาการเผาไหม้ระหว่างแก๊สมีเทน (CH 4 ) กับแก๊สออกซิเจน (O 2 ) ได้ ผลิตภัณฑ์เป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO 2 ) และไอน้ำ� (H 2 O) โดยมีอัตราการเผาไหม้ เป็น 0.936 M s -1 1.1 เขียนสมการเคมีแสดงปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น สมการเคมีแสดงปฏิกิริยาการเผาไหม้ของแก๊สมีเทน เป็นดังนี้ CH 4 (g) + 2O 2 (g) CO 2 (g) + 2H 2 O(g) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 8 | อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี เคมี เล่ม 3 80