คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

104 บทที่ 2 | อะตอมและสมบัติของธาตุ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมีเล่ม 1 2.5 ธาตุแทรนซิชัน จุดประสงค์การเรียนรู้ เปรียบเทียบสมบัติบางประการของโลหะเรพรีเซนเททีฟหรือโลหะหมู่หลักและโลหะ แทรนซิชัน ความเข้าใจคลาดเคลื่อนที่อาจเกิดขึ้น สื่อการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้ 1. ชุดปฐมพยาบาล 2. เครื่องดับเพลิง แนวการจัดการเรียนรู้ 1. ครูตั้งคำ�ถามเพื่อทบทวนเกี่ยวกับการแบ่งกลุ่มธาตุในตารางธาตุ และสมบัติของกลุ่มธาตุ หมู่หลักที่ได้ศึกษามาแล้วว่ามีอะไรบ้าง ให้นักเรียนพิจารณารูป 2.29 แล้วถามว่าธาตุแทรนซิชันอยู่ บริเวณใดของตารางธาตุ ซึ่งควรได้คำ�ตอบว่าอยู่ระหว่าง IIA กับ IIIA (หมู่ 2 กับ 13) และใช้คำ�ถาม ต่ออีกว่าเพราะเหตุใดจึงจัดธาตุแทรนซิชันแยกเป็นอีกหนึ่งกลุ่ม เพื่อนำ�เข้าสู่การศึกษาสมบัติของ ธาตุแทรนซิชัน 2. ให้นักเรียนศึกษาข้อมูลในตาราง 2.11 กับ 2.12 แล้วอภิปรายในกลุ่มเพื่อเปรียบเทียบ สมบัติบางประการของธาตุโพแทสเซียมและแคลเซียมที่เป็นธาตุหมู่ IA และ IIA กับธาตุแทรนซิชัน ในคาบที่ 4 ซึ่งอยู่ในคาบเดียวกัน จากนั้นครูกับนักเรียนร่วมกันสรุปอีกครั้งซึ่งควรได้สาระสำ�คัญดังนี้ - รัศมีอะตอมของโลหะหมู่หลักจะมีขนาดใหญ่กว่าโลหะแทรนซิชันในคาบเดียวกันโดย โลหะแทรนซิชันในคาบเดียวกันมีขนาดใกล้เคียงกัน - ธาตุแทรนซิชันมีจุดหลอมเหลว จุดเดือด ความหนาแน่น สูงกว่าธาตุโพแทสเซียมและ แคลเซียม ความเข้าใจคลาดเคลื่อน ปรอทเป็นโลหะที่มีสีแดง เนื่องจากเข้าใจว่า ของเหลวสีแดงที่บรรจุในเทอร์มอมิเตอร์คือ ปรอท ปรอทเป็นโลหะที่มีสถานะเป็นของเหลวที่ อุณหภูมิห้องและมีสีเงินวาวเหมือนโลหะอื่น ๆ ความเข้าใจที่ถูกต้อง