คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 2

ควรตอบได้ว่า มีค่าเท่ากับ 2 : 1 : 2 จากนั้นครูทบทวนเกี่ยวกับการเขียนแฟกเตอร์เปลี่ยนหน่วยและ วิธีการเทียบหน่วย 3. ครูอธิบายการคำ�นวณจำ�นวนโมลของสารในสมการเคมี เมื่อกำ�หนดจำ�นวนโมลของสารใด สารหนึ่งด้วยวิธีการเทียบหน่วยจากอัตราส่วนโดยโมล โดยยกตัวอย่าง 5 ประกอบการอธิบาย 4. ครูให้นักเรียนตอบคำ�ถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจ 5. ครูตั้งคำ�ถามว่า จากอัตราส่วนโดยโมล เมื่อทราบจำ�นวนโมลของสาร สามารถเปลี่ยนเป็น ปริมาณใดได้บ้าง ซึ่งควรตอบได้ว่า จากจำ�นวนโมลสามารถเปลี่ยนเป็นปริมาณอื่น ๆ ได้ เช่น จำ�นวน อนุภาค มวล ความเข้มข้นของสารละลาย ปริมาตรของแก๊สที่ STP เพื่อนำ�เข้าสู่การคำ�นวณจำ�นวน โมลของสารในปฏิกิริยาเคมีกับปริมาณอื่น ๆ 6. ครูตั้งคำ�ถามว่า ในทางปฏิบัตินิยมวัดปริมาณของสารด้วยวิธีการใด ซึ่งควรตอบได้ว่า วัดมวล ของสารจากการนำ�สารไปชั่ง เนื่องจากสะดวกต่อการวัด 7. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนหน่วยจากโมลไปเป็นมวล โดยใช้มวลต่อโมล เพื่อนำ� ไปใช้คำ�นวณปริมาณของสารในปฏิกิริยาเคมีที่เกี่ยวข้องกับมวลสาร โดยใช้อัตราส่วนโดยโมลในการ หาจำ�นวนโมลของสารที่ต้องการ และใช้มวลต่อโมลในการเปลี่ยนจำ�นวนโมลให้เป็นมวลของสาร จากนั้นอธิบายการคำ�นวณปริมาณสารที่เกี่ยวข้องกับมวล โดยยกตัวอย่าง 6 - 9 ประกอบการอธิบาย 8. ครูให้นักเรียนทำ�แบบฝึกหัด 6.2 เพื่อทบทวนความรู้ 9. ครูยกตัวอย่างปฏิกิริยาเคมีบางชนิดที่สารตั้งต้นเป็นสารละลาย เช่น ปฏิกิริยาระหว่าง จากสมการเคมีในตัวอย่าง 5 ถ้าใช้อะลูมิเนียม 3.0 โมล จะต้องใช้โบรมีนในการทำ� ปฏิกิริยาเคมีกี่โมล จากสมการเคมีในตัวอย่าง 5 2Al( s ) + 3Br 2 ( l ) 2AlBr 3 ( s ) อัตราส่วนโดยโมลของ Al : Br 2 = 2 : 3 ดังนั้น คำ�นวณจำ�นวนโมลของ Br 2 ที่ใช้ในการ ทำ�ปฏิกิริยาเคมีกับ Al 3.0 mol ได้ดังนี้ โมลของ Br 2 = 3.0 mol Al × = 4.5 mol Br 2 ดังนั้น ถ้าใช้อะลูมิเนียม 3.0 โมล จะต้องใช้โบรมีน 4.5 โมล 3 mol Br 2 2 mol Al ตรวจสอบความเข้าใจ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 6 | ปริมาณสัมพันธ์ เคมี เล่ม 2 133