คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 2

= 31.99 g C 6 H 5 NO 2 ดังนั้น มีไนโตรเบนซีนเกิดขึ้น 31.99 กรัม ขั้นที่ 2 หาผลได้ร้อยละ ผลได้ร้อยละ = × 100 = 89.7 ดังนั้น ปฏิกิริยานี้มีผลได้ร้อยละเท่ากับ 89.7 3. น้ำ�มันระกำ� (methyl salicylate) เตรียมได้จากปฏิกิริยาต่อไปนี้ C 7 H 6 O 3 (s) + CH 4 O(l) C 8 H 8 O 3 (l) + H 2 O(l) กรดซาลิซิลิก เมทานอล น้ำ�มันระกำ� จากการทดลองพบว่าเมื่อใช้กรดซาลิซิลิก 15.0 กรัม ทำ�ปฏิกิริยาเคมีกับเมทานอล 11.20 กรัม จะได้น้ำ�มันระกำ� 12.4 กรัม จงหาผลได้ร้อยละจากการทดลองนี้ ขั้นที่ 1 หาสารกำ�หนดปริมาณ มวลของ CH 4 O = 15.0 g C 7 H 6 O 3 × × × = 3.48 g CH 4 O นั่นคือ ถ้าใช้กรดซาลิซิลิก 15.0 กรัม ต้องใช้เมทานอล 3.48 กรัม และมีเมทานอล 11.20 กรัม ดังนั้น กรดซาลิซิลิกเป็นสารกำ�หนดปริมาณ ขั้นที่ 2 หามวลของ C 8 H 8 O 3 มวลของ C 8 H 8 O 3 = 15.0 g C 7 H 6 O 3 × × × = 16.5 g C 8 H 8 O 3 28.7 g 31.99 g 1 mol C 7 H 6 O 3 138.13 g C 7 H 6 O 3 1 mol C 7 H 6 O 3 138.13 g C 7 H 6 O 3 1 mol CH 4 O 1 mol C 7 H 6 O 3 1 mol C 8 H 8 O 3 1 mol C 7 H 6 O 3 32.05 g CH 4 O 1 mol CH 4 O 152.16 g C 8 H 8 O 3 1 mol C 8 H 8 O 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 6 | ปริมาณสัมพันธ์ เคมี เล่ม 2 169