คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เคมี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 2

6. แก๊สแอมโมเนียทำ�ปฏิกิริยาเคมีกับแก๊สออกซิเจนได้ไอน้ำ�และแก๊สไนโตรเจนมอนอกไซด์ ในอัตราส่วน 4 : 5 : 6 : 4 โดยปริมาตร ถ้าใช้แก๊สแอมโมเนีย 500 ลิตร ทำ�ปฏิกิริยาพอดี กับแก๊สออกซิเจนที่อุณหภูมิและความดันเดียวกัน จะเกิดไอน้ำ�กี่ลิตร ที่ STP ปริมาตรของ H 2 O = 500 L NH 3 × = 750 L H 2 O ดังนั้น เกิดไอน้ำ� 750 ลิตร 7. เมื่อนำ�แก๊สชนิดหนึ่งซึ่งเป็นออกไซด์ของไนโตรเจนปริมาตร 100 มิลลิลิตร ไปทำ�ให้สลายตัว จนหมด จะได้แก๊สไนโตรเจน 100 มิลลิลิตร และแก๊สออกซิเจน 50 มิลลิลิตร โดยวัดที่ STP จงหาสูตรโมเลกุลของออกไซด์นี้ กำ�หนดให้ออกไซด์ของไนโตรเจนมีสูตรโมเลกุล N x O y เขียนสมการเคมีได้ดังนี้ N x O y (g) N 2 (g) + O 2 (g) ปริมาตรของแก๊ส (mL) 100 100 50 หาอัตราส่วนอย่างต่ำ� = 2.0 = 2.0 = 1.0 อัตราส่วนโดยปริมาตรเท่ากับอัตราส่วนโดยโมล จึงเขียนสมการเคมีได้ดังนี้ 2N x O y (g) 2N 2 (g) + O 2 (g) เมื่อพิจารณาจำ�นวนอะตอมของไนโตรเจน จำ�นวนอะตอมของ N ในสารตั้งต้น = จำ�นวนอะตอมของ N ในผลิตภัณฑ์ 2 x = 4 x = 2 เมื่อพิจารณาจำ�นวนอะตอมของออกซิเจน จำ�นวนอะตอมของ O ในสารตั้งต้น = จำ�นวนอะตอมของ O ในผลิตภัณฑ์ 2 y = 2 y = 1 ดังนั้น สูตรโมเลกุลของแก๊สชนิดนี้ คือ N 2 O 6 L H 2 O 4 L NH 3 100 50 100 50 50 50 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 6 | ปริมาณสัมพันธ์ เคมี เล่ม 2 174