คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาฟิสิกส์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. ความเฉื่อยเป็นสมบัติของวัตถุที่ต้านการ เปลี่ยนสภาพการเคลื่อนที่ 2. สภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุอธิบายได้ด้วย กฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน 3. เมื่อมีแรงกระทำ�ต่อวัตถุที่จุดเดียวกันหรือ แนวเดียวกัน โดยแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุ เป็นศูนย์วัตถุจะไม่เปลี่ยนสภาพการเคลื่อนที่ ซึ่งเป็นไปตามกฎการเคลื่อนที่ข้อที่หนึ่งของ นิวตัน 4. เมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุไม่เป็นศูนย์วัตถุ จะเปลี่ยนสภาพการเคลื่อนที่ ซึ่งเป็นไปตาม กฎการเคลื่อนที่ข้อที่สองของนิวตัน 5. เมื่อมีแรงกิริยากระทำ�ต่อวัตถุ วัตถุจะมีแรง ปฏิกิริยากระทำ�โต้ตอบด้วยแรงขนาดเท่ากัน แต่ทิศทางตรงกันข้าม ซึ่งเป็นไปตามกฎการ เคลื่อนที่ข้อที่สามของนิวตัน 6. การแสดงแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุทำ�ได้โดยการ เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุอิสระ และใช้หาแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุได้ 7. คำ�นวณหาปริมาณต่าง ๆ ของการเคลื่อนที่ เมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุไม่เป็นศูนย์ตาม กฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน 1. นำ�เข้าสู่บทเรียน โดยการยกตัวอย่างสถานการณ์เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ ของวัตถุ เช่น การปล่อยวัตถุให้ตกในแนวดิ่งจนกระทบพื้น ให้นักเรียน อภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุ ขณะที่วัตถุอยู่ในมือ ขณะ ที่วัตถุกำ�ลังเคลื่อนที่ ขณะที่วัตถุกระทบพื้น และขณะที่วัตถุหยุดนิ่ง 2. ให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับผลของแรงลัพธ์ที่มีต่อสภาพ การเคลื่อนที่ของวัตถุ กรณีวัตถุอยู่นิ่งและวัตถุเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว จากนั้นให้ความรู้เกี่ยวกับความเฉื่อยและกฎการเคลื่อนที่ข้อที่หนึ่งของนิวตัน 3. ตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อวัตถุมีค่าไม่เป็นศูนย์ สภาพการ เคลื่อนที่ของวัตถุจะเป็นอย่างไร ให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันและนำ�เสนอผล 4. ให้นักเรียนทดลองเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแรงลัพธ์ที่กระทำ�ต่อ วัตถุกับความเร่งเมื่อมวลของวัตถุมีค่าคงตัว อภิปรายร่วมกันจนสรุปได้ ความสัมพันธ์ตามกฎการเคลื่อนที่ข้อที่สองของนิวตัน ตามสมการ 5. สาธิตเกี่ยวกับแรงกิริยาและแรงปฏิกิริยา เช่น การออกแรงดึงเครื่องชั่งสปริง สองอันที่เกี่ยวเข้าด้วยกัน อภิปรายร่วมกันจนได้ข้อสรุปตามกฎการ เคลื่อนที่ข้อที่สามของนิวตัน 6. ให้ความรู้เกี่ยวกับการเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุอิสระใน สถานการณ์ต่างๆ เพื่อแสดงแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุและใช้หาแรงลัพธ์ที่ กระทำ�ต่อวัตถุ จากนั้นให้นักเรียนฝึกการเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ� ต่อวัตถุอิสระ ด้านความรู้ 1. ความเฉื่อย กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันและสภาพ การเคลื่อนที่ของวัตถุ จากการอภิปรายร่วมกัน การสรุป การทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ 2. การเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ�กับวัตถุอิสระ จากการสรุป การทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การวัด การทดลอง การจัดกระทำ�และสื่อความหมาย ข้อมูล การตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการอภิปรายร่วมกัน การทำ�การทดลอง และ รายงานผลการทดลอง 2. การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ จากการ อภิปรายร่วมกันและการนำ�เสนอผล 3. การใช้จำ�นวน ในการหาปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง กับการเคลื่อนที่ของวัตถุโดยใช้กฎการเคลื่อนที่ของ นิวตัน จากรายงานผลการทดลอง การทำ�แบบฝึกหัด และแบบทดสอบ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. ความซื่อสัตย์ และความรอบคอบ จากรายงาน ผลการทดลอง 2. ความมุ่งมั่นอดทน จากการทำ�การทดลอง ผลการเรียนรู้ 5. เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำ�ต่อวัตถุอิสระ อธิบายกฎการเคลื่อนที่ของนิวตันและการใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันกับสภาพการเคลื่อนที่ ของวัตถุ รวมทั้งทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแรง มวล และความเร่งตามกฎการเคลื่อนที่ข้อที่สองของนิวตัน v u at   2 u v x t         2 1 = 2 x ut at   2 2 = 2 v u a x   1 n i i F ma      1 2 G 2 = m m F G R G = F g m W mg  s s f N   102