คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาฟิสิกส์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ แนวทางการจัดการเรียนรู้ แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. เมื่อวัตถุมีแนวโน้มที่จะเคลื่อนที่หรือกำ�ลัง เคลื่อนที่บนพื้นผิวใด ๆ จะมีแรงเสียดทาน ระหว่างผิวสัมผัสต้านการเคลื่อนที่ของวัตถุ 2. แรงเสียดทานระหว่างผิวสัมผัสของวัตถุ คู่หนึ่ง ๆ ขณะวัตถุจะเคลื่อนที่หรือกำ�ลัง เคลื่อนที่ ขึ้นกับสัมประสิทธิ์ความเสียดทาน และแรงปฏิกิริยาตั้งฉากระหว่างพื้นผิวคู่นั้น 3. การเพิ่มและลดแรงเสียดทาน สามารถนำ�มา ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำ�วัน ด้านทักษะ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1. การสังเกต (แรงดึงสูงสุดก่อนที่วัตถุเริ่ม เคลื่อนที่ และแรงดึงเมื่อวัตถุเคลื่อนที่) 2. การวัด (การอ่านค่าแรงจากเครื่องชั่งสปริง) 3. การใช้จำ�นวน (ปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ แรงเสียดทาน) 4. การทดลอง 5. การจัดกระทำ�และสื่อความหมายข้อมูล (เขียนกราฟความสัมพันธ์ระหว่างแรงดึงกับ น้ำ�หนัก) 1. นำ�เข้าสู่บทเรียน โดยการยกสถานการณ์การออกแรงกระทำ�ต่อวัตถุที่อยู่นิ่ง แล้ววัตถุยังคงอยู่นิ่ง ให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับแรงทั้งหมด ที่กระทำ�ต่อวัตถุ และนำ�เสนอผล 2. สาธิตการผลักวัตถุ ให้นักเรียนสังเกตแรงที่ผลักวัตถุ ในขณะที่วัตถุยัง ไม่เคลื่อนที่ ขณะที่วัตถุกำ�ลังจะเคลื่อนที่และขณะที่วัตถุกำ�ลังเคลื่อนที่ จากนั้นอภิปรายร่วมกันเพื่อทบทวนความรู้เกี่ยวกับแรงเสียดทานสถิต และแรงเสียดทานจลน์ 3. ให้นักเรียนทดลองเพื่อศึกษาสัมประสิทธ์ิความเสียดทานระหว่างผิวสัมผัส คู่หนึ่งๆ อภิปรายร่วมกันจนสรุปได้ว่า สัมประสิทธิ์ความเสียดทานสถิตมีค่า มากกว่าสัมประสิทธิ์ความเสียดทานจลน์ 4. ตั้งคำ�ถามเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างแรงเสียดทานและแรงปฏิกิริยา ตั้งฉากกับพื้น จากนั้นให้นักเรียนอภิปรายร่วมกัน จนสรุปได้ความสัมพันธ์ ตามสมการ 5. ยกตัวอย่างการคำ�นวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับแรงเสียดทาน โดยให้ นักเรียนร่วมกันเสนอแนวคิดและหลักการในการแก้ปัญหา 6. ให้นักเรียนยกตัวอย่างประโยชน์ของการเพิ่มและลดแรงเสียดทาน ในสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตประจำ�วัน 7. ให้นักเรียนสรุป เพื่อตรวจสอบความรู้ความเข้าใจ ด้านความรู้ 1. แรงเสียดทาน และปริมาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง จากการ อภิปรายร่วมกัน การสรุป การทำ�แบบฝึกหัดและ แบบทดสอบ 2. ประโยชน์ของการเพิ่มและลดแรงเสียดทาน ในสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตประจำ�วัน จากการ อภิปรายร่วมกัน การทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ ด้านทักษะ 1. การสังเกต การวัด การทดลอง การจัดกระทำ�และ สื่อความหมายข้อมูล การตีความหมายข้อมูลและ ลงข้อสรุป การสื่อสารสารสนเทศและการรู้เท่าทันสื่อ ความร่วมมือ การทำ�งานเป็นทีมและภาวะผู้นำ� จากการอภิปรายร่วมกัน การทำ�การทดลองและ รายงานผลการทดลอง 2. การใช้จำ�นวน ในการหาปริมาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับ แรงเสียดทาน จากการทำ�แบบฝึกหัดและแบบทดสอบ ด้านจิตวิทยาศาสตร์ 1. ความอยากรู้อยากเห็น จากการอภิปรายร่วมกัน 2. ความซื่อสัตย์ และความรอบคอบ จากรายงาน ผลการทดลอง 3. ความมุ่งมั่นอดทน จากการทำ�การทดลองและ การอภิปรายร่วมกัน ผลการเรียนรู้ 7. วิเคราะห์และอธิบายแรงเสียดทานระหว่างผิวสัมผัสของวัตถุคู่หนึ่งๆ ในกรณีที่วัตถุหยุดนิ่งและวัตถุเคลื่อนที่ รวมทั้งทดลองหาสัมประสิทธิ์ ความเสียดทานระหว่างผิวสัมผัสของวัตถุคู่หนึ่งๆ และนำ�ความรู้เรื่องแรงเสียดทานไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน 2 1 = 2 x ut at   2 2 = 2 v u a x   1 n i i F ma      1 2 G 2 = m m F G R G = F g m W mg  s s f N   k k f N   106