คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ วิชาฟิสิกส์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิชาฟิสิกส์ 37 ผลการเรียนรู้ ชั้น สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ๖. อธิบายหลักการทำ�งานและประโยชน์ของเครื่องกำ�เนิดไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟส การแปลง อีเอ็มเอฟของหม้อแปลง และคำ�นวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ๗. อธิบายการเกิดและลักษณะเฉพาะของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า แสงไม่โพลาไรส์ แสงโพลาไรส์ เชิงเส้น และแผ่นโพลารอยด์ รวมทั้งอธิบายการนำ�คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในช่วงความถี่ต่าง ๆ ไปประยุกต์ใช้และหลักการทำ�งานของอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง - เครื่องกำ�เนิดไฟฟ้ากระแสสลับ ๓ เฟส มีขดลวดตัวนำ� ๓ ชุด แต่ละชุดวางทำ�มุม ๑๒๐ องศา ซึ่งกันและกัน ไฟฟ้ากระแสสลับจากขดลวดแต่ละชุดจะมีเฟสต่างกัน ๑๒๐ องศา ซึ่งช่วยให้มี ประสิทธิภาพในการผลิตและการส่งพลังงานไฟฟ้า - ไฟฟ้ากระแสสลับที่ส่งไปตามบ้านเรือนเป็นไฟฟ้ากระแสสลับที่ต้องเพิ่มอีเอ็มเอฟจาก โรงไฟฟ้าแล้วลดอีเอ็มเอฟให้มีค่าที่ต้องการโดยใช้หม้อแปลงซึ่งประกอบด้วยขดลวดปฐมภูมิ และขดลวดทุติยภูมิ - ไฟฟ้ากระแสสลับที่ผ่านขดลวดปฐมภูมิของหม้อแปลงจะทำ�ให้เกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำ� ในขดลวดทุติยภูมิของหม้อแปลง โดยอีเอ็มเอฟในขดลวดทุติยภูมิขึ้นกับอีเอ็มเอฟในขดลวด ปฐมภูมิและจำ�นวนรอบของขดลวดทั้งสอง ตามสมการ - การเหนี่ยวนำ�ต่อเนื่องระหว่างสนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้า ทำ�ให้เกิดคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า แผ่ออกจากแหล่งกำ�เนิด - คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าประกอบด้วยสนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้าที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โดยสนามทั้งสองมีทิศตั้งฉากกันและตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น - แสงเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าชนิดหนึ่ง โดยแสงในชีวิตประจำ�วันเป็นแสงไม่โพลาไรส์ เมื่อแสงนั้น ผ่านแผ่นโพลารอยด์ สนามไฟฟ้าจะมีทิศทางอยู่ในระนาบเดียวเรียกว่า แสงโพลาไรส์เชิงเส้น สมบัติของแสงลักษณะนี้เรียกว่า โพลาไรเซชัน - คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีความถี่ต่าง ๆ มากมาย โดยความถี่นี้มีค่าต่อเนื่องกันเป็นช่วงกว้าง เรียกว่า สเปกตรัมคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า - ตัวอย่างอุปกรณ์ที่ทำ�งานโดยอาศัยคลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้า เช่น เครื่องฉายรังสีเอกซ์ เครื่อง ควบคุมระยะไกล เครื่องระบุตำ�แหน่งบนพื้นโลก เครื่องถ่ายภาพเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ และ เครื่องถ่ายภาพการสั่นพ้องแม่เหล็ก I R r   B A    sin qvB F  qB mv r   sin ILB F   cos NIAB M  B t      E 0 rms 2 V V  0 rms 2 I I  2 2 1 1 N N  E E Q mc T   Q ลด =Q เพิ่ม