225 / 254
ครูขยายความรู้โดยการเชื่อมโยงเกี่ยวกับการตรวจสุขภาพประจำ�ปีของนักเรียนหรือจากตัวอย่าง
ผลการตรวจสุขภาพประจำ�ปี พ.ศ. 2560 และปี พ.ศ. 2561 เพื่อตรวจคัดกรองความผิดปกติของ
การทำ�งานของไต เพื่อให้นักเรียนตระหนักถึงสุขภาพของตนเอง โดยเน้นย้ำ�ว่าการตรวจนี้มีวัตถุประสงค์
เพื่อป้องกันโรคหรือตรวจหาความเสี่ยงในการเกิดโรค ซึ่งสถานพยาบาลส่วนใหญ่จะมีการตรวจปัสสาวะ
รวมอยู่ในการตรวจสุขภาพประจำ�ปีด้วย
การตรวจปัสสาวะนี้ทำ�ให้ทราบการทำ�งานของไตว่ายังเป็นปกติอยู่หรือไม่ โดยจะตรวจหาค่า
ความเป็นกรด-เบส ความถ่วงจำ�เพาะ โปรตีน และกลูโคส รวมทั้งตรวจตะกอนในปัสสาวะ เพื่อตรวจ
หาเซลล์เม็ดเลือดแดง เซลล์เม็ดเลือดขาว เยื่อบุผิว แบคทีเรีย และผลึกแคลเซียมออกซาเลต นอกจากนี้
การตรวจเลือดก็สามารถบอกภาวะการทำ�งานของไตได้เช่นกัน โดยตรวจค่ายูเรียไนโตรเจนในเลือด
(Blood Urea Nitrogen : BUN) และการตรวจหาสารที่เกิดจากเมแทบอลิซึมของเซลล์กล้ามเนื้อ หรือ
ที่เรียกว่าครีเอทินีน (creatinine)
จุดประสงค์
1. สืบค้นข้อมูล อธิบายสาเหตุ อาการ แนวทางการป้องกันหรือรักษาโรคไตและโรคที่เกี่ยวกับ
ทางเดินปัสสาวะ
2. นำ�ความรู้ที่ศึกษามาปฏิบัติและแนะนำ�ผู้อื่นในการหลีกเลี่ยงการเป็นโรคไตและโรคที่เกี่ยว
กับทางเดินปัสสาวะ
เวลาที่ใช้
(โดยประมาณ)
45 นาที
แนวการจัดกิจกรรม
ครูอาจให้นักเรียนจับคู่ หรือแบ่งกลุ่มให้นักเรียนสืบค้นข้อมูล เกี่ยวกับสาเหตุ อาการ
รวมทั้งวิธีรักษาและการปฏิบัติตนเพื่อป้องกันโรคไตและโรคที่เกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ และให้
นักเรียนนำ�เสนอในรูปแบบต่าง ๆ เช่น แผ่นพับ infographic ป้ายนิเทศ
กิจกรรม 17.3 โรคไตและโรคที่เกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 17 | ระบบขับถ่าย
ชีววิทยา เล่ม 4
213