46 / 367
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
36
๗. จิตวิทยาศาสตร์
จิตวิทยาศาสตร์ (Scientific Mind)
เป็นคุณลักษณะหรือลักษณะนิสัยของบุคคลที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกนึกคิด
ในทางวิทยาศาสตร์ ที่เกิดจากการศึกษาหาความรู้หรือได้รับประสบการณ์การเรียนรู้
ทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งส่งผลต่อความคิด การตัดสินใจ การกระทำ� และการแสดงออก
ทางพฤติกรรมต่อความรู้หรือสิ่งที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์
ในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ในชั้นเรียนมีความจำ�เป็นที่จะต้อง
สร้างบรรยากาศให้ผู้เรียนเกิดความชอบ สนใจที่จะเรียนรู้ ตลอดจนมีความรู้สึกที่ดี
ต่อวิทยาศาสตร์ เพราะจะส่งผลต่อความรู้สึก นึกคิด และทำ�ให้ผู้เรียนเกิดเจตคติ
ที่ดีต่อวิทยาศาสตร์ เห็นประโยชน์และคุณค่าของการเรียนวิทยาศาสตร์และการนำ�
วิทยาศาสตร์ไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน ตลอดจนเป็นผู้ที่เชื่อมั่น ยึดถือและศรัทธาใน
การใช้ความรู้วิทยาศาสตร์ในทางที่สร้างสรรค์ สามารถนำ�ความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์
ต่อตนเองและผู้อื่นอย่างมีคุณธรรมและมีคุณค่า โดยจิตวิทยาศาสตร์จะครอบคลุม
เกี่ยวกับเจตคติต่อวิทยาศาสตร์ และเจตคติทางวิทยาศาสตร์ ดังนี้
เจตคติต่อวิทยาศาสตร์ (Attitudes Towards Sciences)
เป็นความรู้สึก ความเชื่อ และการยึดถือของบุคคล ในคุณค่าของงานด้านวิทยาศาสตร์
รวมถึงผลกระทบในด้านต่าง ๆ ของวิทยาศาสตร์ที่มีต่อตนเองและต่อสังคม ซึ่งเป็น
ผลจากการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยผ่านกิจกรรมที่หลากหลาย ความรู้สึกดังกล่าว เช่น
ความสนใจ ความชอบ การเห็นความสำ�คัญและคุณค่าของวิทยาศาสตร์
เจตคติทางวิทยาศาสตร์ (Scientific Attitudes)
เป็นคุณลักษณะหรือลักษณะนิสัยของบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการคิดแบบวิทยาศาสตร์
ความเชื่อเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ หรือการแสดงออกถึงการมีจิตใจที่เป็นวิทยาศาสตร์
(Kozlow,M.J. & Nay, M.A., 1976)
การใช้วิจารณญาณ (Critical-Mindedness)
ค้นหาและยอมรับการไม่สอดคล้องกันของข้อมูลที่สืบเสาะได้กับความ
เชื่อหรือความรู้ที่มีมา รวบรวมแนวคิดจากแหล่งข้อมูลต่างๆ เช่น
ผู้เชี่ยวชาญ งานวิจัย แล้วพยายามวิเคราะห์และให้เหตุผลแต่ละข้อมูล
ก่อนประเมินและตัดสินใจ
ความรอบคอบ (Suspended Judgement)
ไม่แสดงความคิดเห็นต่อสถานการณ์ต่าง ๆ จนกว่าจะลงมือทำ�การสืบ
เสาะค้นหา พร้อมทั้งยอมรับและเห็นคุณค่าของการสร้าง หรือคัดค้าน
ในข้อจำ�กัดของข้อสรุปหรือทฤษฎี สรุปหรืออธิบายในขอบเขตของ
หลักฐานที่ปรากฏเท่านั้น
ความเชื่อมั่นต่อหลักฐาน (Respect for Evidence)
พยายามสืบเสาะค้นหาหลักฐานเชิงประจักษ์ที่ได้จากการสังเกต การ
ทดลองหรือการสร้างแบบจำ�ลอง เพื่อใช้สนับสนุนการอธิบายทาง
วิทยาศาสตร์ หรือใช้โต้แย้งกับคำ�อธิบายที่แตกต่างหรือไม่สอดคล้อง
กับคำ�อธิบายของตนเอง
ความซื่อสัตย์ (Honesty)
เก็บรวบรวมหลักฐานให้มากที่สุด รายงานหลักฐานเชิงประจักษ์
และข้อมูลเพิ่มเติมอื่น ๆ ทุกรายการ แม้ว่าบางข้อมูล จะขัดแย้งกับ
สมมติฐานหรือสิ่งที่พยากรณ์ไว้ ไม่แอบอ้างผลงานของผู้อื่นมาเป็น
ของตน โดยยอมรับงานของผู้อื่นอย่างเปิดเผย