การวิจัยนี้ได้ศึกษาความรู้ความเข้าใจในเรื่องไฟฟ้าและแม่เหล็กและศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ความเข้าใจพื้นฐานก่อนเรียนกับความรู้ความเข้าใจหลังจากได้รับการเรียนการสอนของนักศึกษาชั้นปีที่ 3 ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่ลงทะเบียนเรียนวิชา 315 322 Electromagnetic Theory II จำนวน 49 คน โดยใช้แบบทดสอบความเข้าใจด้านไฟฟ้าและแม่เหล็ก CSEM (The Conceptual Standardized Electricity and Magnetism) ซึ่งเป็นแบบทดสอบมาตรฐานชนิดปรนัย จำนวน 32 ข้อ เพื่อทำการวิเคราะห์ในหัวเรื่องที่สนใจได้แก่ ตัวนำและฉนวน กฎของคูลอมบ์, แรงและการรวมกันของสนาม, แรง สนาม งาน และศักย์ไฟฟ้า, แรงแม่เหล็ก, กฎของฟาราเดย์ และกฎข้อ 3 ของนิวตัน ทำวิเคราะห์ข้อมูลโดย ใช้สถิติพื้นฐาน เช่น ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ในการวิเคราะห์ค่าร้อยละของนักศึกษาที่ตอบในแต่ละตัวเลือก จากการทดสอบทั้งก่อนเรียนและหลังเรียน พบว่า นักศึกษามีความรู้ความเข้าใจในเรื่องไฟฟ้าและแม่เหล็กอยู่ในระดับน้อยซึ่งคิดเป็นคะแนนเฉลี่ยทุกเรื่องไม่ถึงร้อยละ 50 และเรื่องที่นักศึกษาขาดความรู้ความเข้าใจมากที่สุด คือ เรื่องกฎของฟาราเดย์ บางหัวข้อนักศึกษามีคะแนนเฉลี่ยหลังเรียนต่ำกว่าคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียนซึ่งเป็นเรื่องที่นักศึกษามีความเข้าใจน้อยที่สุด คือ เรื่องกฎของคูลอมบ์ แต่ในภาพรวมแล้วยังคงถือว่ามีพัฒนาการอยู่ในระดับที่ต่ำ จากผลการศึกษานี้ทำให้ต้องค้นหากระบวนการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับเนื้อหาวิชาใหม่ เพื่อให้นักศึกษามีความเข้าใจที่สูงขึ้น ----------------------------------------------------------------------------------------- This research was conducted to study the learning and understanding about electricity and magnetism and was as well for studying the relation between the basic knowledge and understanding before and after the course enrolment. The assessed group of students was the third year students in Department of Physics, The Faculty of Science, Khon Kaen University. There were 49 students who have registered in the subject of 315 322 Electromagnetic Theory II, academic year 2005. They were asked to take CSEM (The Conceptual Standardized Electricity and Magnetism) standardize test on electricity and magnetism containing 32 question. In order to analyse these focused topics: Conductors and insulators, Coulomb, s law , Force and field superposition, Force, field, work, and electric potential, Magnetic force, Faraday ,s law and the third law of Newton were studied. All data were treated by using basic Statistics, Percentage, Mean and Standard Deviation. To analyse the percentage of the students in each choice they chose of their interested topic; and use it to analyse the percentage of the mean from the pre-test and final test in the subject of EM II. It was found that the low score of students’ understanding was Electricity and Magnetism, with less than 50%. The average score was minimum in the topic of Faraday’s law. In the topic of Coulomb’s law, the students had the lower mean score in post test than before pre test. The results from this research