มะเร็ง (cancer) เป็นโรคร้ายแรง ซึ่งนับเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญและจำเป็นต้องได้รับการแก้ไข วิธีการรักษาที่ใช้ได้ผลในปัจจุบัน ทำโดยการใช้ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็ง (Chemotherapy) แต่พบว่ามักส่งผลต่อเซลล์ปกติของร่างกายด้วย การรักษาด้วยสมุนไพรจากธรรมชาติ ซึ่งได้รับการยอมรับว่ามีผลข้างเคียงน้อยกว่าจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจในการรักษามะเร็ง จากรายงานการวิจัยพบว่า Eugenol ซึ่งเป็นสารออกฤทธิ์ที่ได้จากกานพลู นอกจากจะสามารถฆ่าแบคทีเรียหรือเชื้อราได้แล้ว ยังเป็นพิษต่อเซลล์ (cytotoxic) และทำให้เซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวตายแบบ apoptosis การทดลองนี้ต้องการทดสอบผลของ Eugenol ต่อค่าความมีชีวิต (viability) และดัชนีการแบ่งเซลล์ (mitotic index) ของ HeLa ซึ่งเป็นเซลล์มะเร็งเชื้อสายชนิดหนึ่ง โดยเพาะเลี้ยงเซลล์ HeLa ลงบนแผ่นปิดสไลด์จำนวน 4 แผ่น ในจานเพาะเลี้ยงเซลล์ เป็นเวลา 24 ชั่วโมง จากนั้นเติม Eugenol ความเข้มข้น 0.005% และ 0.0025% เพาะเลี้ยงต่อไปจนครบ 48 ชั่วโมง จึงแยกแผ่นปิดสไลด์จำนวน 2 แผ่นมาย้อมด้วยสี tryphan blue เพื่อนับจำนวนเซลล์ที่มีชีวิตและเซลล์ที่ไม่มีชีวิต คำนวณ %viability สำหรับแผ่นปิดสไลด์อีก 2 แผ่น ย้อมด้วยสี aceto orcein เพื่อนับจำนวนเซลล์ที่กำลังอยู่ในระยะการแบ่งตัว แล้วคำนวณค่า mitotic index จากการทดลองพบว่า Eugenol ทั้ง 2 ความเข้มข้นสามารถลดค่าความมีชีวิตและ mitotic index ของเซลล์ HeLa ได้ต่างจากกลุ่ม control และ negative control อย่างมีนัยสำคัญ ---------------------------------------------------------------------------------------- Cancer, a malignant disease is one of the main human health problems. Chemotherapy, the use of chemical agent to kill cancer is now the most effective mean to cure cancer. However, there are a lot of side effects which is harmful to normal cells. Natural herbs, accepted to be more safe is an interesting alternative way for cancer therapy. Research on Eugenol, the extraction from clove (Eugenia spp.) found that the substance not only kill bacteria or mold , but also cytotoxic and induce apoptosis. This research was then carried out to study the effects of Eugenol to viability and mitotic index of HeLa cell, a type of cancer. First, the cells were cultured in culture dishes pasted by four cover slips. After 24 hours 0.0025% and 0.005%v/v Eugenol were added. Until 48 hour, two cover slips were taken out and strained with tryphan blue. The viable cells were counted and calculated for viability. The other two cover slips were stained with aceto orcein and HeLa cell in all mitotic phases were counted and calculated for mitotic index. It was found that both concentration of Eugenol can decrease viability and mitotic index of HeLa cell significantly differ from control and negative control.