...สารอาหารโปรตีน...

สุนทร   ตรีนันทวัน

อาหารที่เรารับประทานในแต่ละมื้อ  แต่ละวันนั้นนะครับ  จะประกอบด้วยสารอาหารจำพวก  คาร์โบไฮเดรต  ไขมัน  โปรตีน  รวมทั้งวิตามิน  เกลือแร่  แต่วันนี้จะพูดเรื่องเกี่ยวกับโปรตีนโดยเฉพาะครับ

โปรตีน เป็นส่วนประกอบสำคัญของอวัยวะของเซลล์ทุกเซลล์  สารอาหารชนิดนี้มีความจำเป็นอย่างยิ่ง  ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโต  ซ่อมแซมเซลล์ต่าง ๆ หรือส่วนที่สึกหรอของร่างกาย  ตั้งแต่กล้ามเนื้อ  กระดูก  ไปจนถึงเส้นผมและเล็บ  โปรตีนหลายชนิดยังเป็นเอนไซม์ที่ช่วยเร่งและควบคุมปฏิกิริยาเคมีต่าง ๆ  ในสิ่งมีชีวิต  ควบคุมระบบการทำงานต่าง ๆ ของร่างกายให้ทำงานตามปกติ  ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันโรค

ภาพโครงสร้าง 3 มิติของไมโอโกลบิน (โปรตีนชนิดหนึ่ง)

โปรตีนประกอบด้วยกรดอะมิโนจำนวนมาก    กรดอะมิโนแต่ละโมเลกุล    ประกอบด้วยธาตุหลัก    4     ธาตุ    ได้แก่   ไฮโดรเจน   ออกซิเจน   คาร์บอน  และ  ไนโตรเจน      นอกจากนั้นกรดอะมิโนบางชนิดยังมี  ซัลเฟอร์เป็นส่วนประกอบอยู่ด้วย   กรดอะมิโนที่พบในพืชและสัตว์มีประมาณ   20    ชนิด   ซึ่งส่วนใหญ่แล้วร่างการจะสร้างกรดอะมิโนขึ้นเองได้   ยกเว้นที่เรียกว่า กรดอะมิโนจำเป็น จำนวน   8    ชนิด   ที่ร่างกายต้องได้รับจากอาหารเท่านั้น  ได้แก่    ไอโซลูซีน  ลูซีน   เฟนิลอะลานีน  วาลีน   ทรีโอนีน  ทริปโตแฟน    ไลซีน   และ  เมไทโอนีน

โปรตีนจากเนื้อสัตว์มีกรดอะมิโนที่จำเป็นครบทั้ง 8 ชนิด      ในสัดส่วนที่ร่างกายต้องการ        จึงเรียกโปรตีนประเภทนี้ว่า โปรตีนสมบูรณ์ ส่วนโปรตีนที่ได้จากพืช      มีกรดอะมิโนที่จำเป็นไม่ครบ  เรียกว่า โปรตีนไม่สมบูรณ์ ดังนั้นการรับประทานอาหาร  จึงควรรับประทานทั้งพืชและสัตว์นะครับ

อาหารที่เป็นแหล่งสำคัญของโปรตีนที่สำคัญ ได้แก่  เนื้อหมู  เนื้อวัว  เป็ด  ไก่  ปลา  ไข่  นม  ถั่วเมล็ดแห้ง  เป็นต้น

ตารางแสดงแหล่งอาหารโปรตีน