มะไฟจีน
...มะไฟจีน..
สุนทร ตรีนันทวัน
เมื่อเอ่ยคำว่ามะไฟคิดว่าคนไทยส่วนใหญ่รู้จักกันดีและก็เคยรับประทานมะไฟกันมาบ้างแล้ว ตั้งแต่เด็กๆ เรารู้จักผลมะไฟ เนื้อผลมะไฟเป็นอย่างดี แต่มะไฟจีนในที่นี้นะครับ ที่จริงไม่ใช่มะไฟตามที่เรารู้จัก แต่เป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกับพวกส้มครับ เช่น ส้มเขียวหวาน ส้มมะนาว แต่เมื่อออกมาเป็นผลแล้วมีลักษณะเป็นช่อ ๆ แต่ละช่อมีหลายลูก มีสีเหลือง และผลมีลักษณะคล้าย ๆ กับมะไฟนั่นเองครับ ชาวบ้านหรือคนทั่วไปจึงเรียกว่ามะไฟทั้ง ๆ ที่เป็นพืชคนละวงศ์กับมะไฟจริง ๆ
http://www.nantouring.com/aboutnanFood.php
มะไฟจีน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า คลอซีน่า แลมซิอุม (Clausena Lamsium Lour Skeels) เดิมทีเป็นพืชพื้นเมืองอยู่ทางใต้ของประเทศจีน มีชื่อเรียกในภาษาจีนว่า ฮวงพี้ จีนแต้จิ๋วเรียกว่า อิ้วตั้ง และคนจีนนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นชาติแรกที่จังหวัดน่าน เมื่อประมาณ 100 ปีมาแล้ว จังหวัดน่านเป็นแหล่งปลูกมะไฟจีนแหล่งใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ปลูกตามริมแม่น้ำน่าน เป็นส่วนใหญ่ ในอำเภอปัว อำเภอเวียงสา อำเภอเมือง
มะไฟจีนจัดเป็นผลไม้ที่เป็นเอกลักษณ์ให้กับจังหวัดน่าน และต่อมาก็ปลูกกันมากขึ้นขยายไปสู่จังหวัดแพร่ เนื่องจากคนจีนนำเข้ามาปลูกครั้งแรก จึงเรียกกันว่ามะไฟจีนตั้งแต่นั้นมา และจัดว่าเป็นพืชพื้นเมืองของทางภาคเหนือ ไม่มีการขยายไปปลูกในภาคอื่น ๆ ทั้งนี้ เพราะว่าอากาศเหมาะที่จะปลูก นอกจากนี้มีคนนำไปปลูกในประเทศอื่น ๆ อีกเช่น กัมพูชา อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ออสเตรเลีย ฮาวาย และประเทศในแถบอเมริกากลาง
มะไฟจีนมีต้นสูงประมาณ 12 เมตร ใบขนาดยาวประมาณ 40 เซนติเมตร ใบคล้ายรูปไข่ ใบมีสีเขียวแก่ ก้านช่อดอกยาวประมาณ 50 เซนติเมตร ออกผลเป็นช่อ แต่ละช่อมีหลายผล ช่อผลเมื่อสุกมีสีเหลือง ๆ มองดูคล้าย ๆ กับช่อมะไฟ หรือช่อลำไย ผลมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2.5 เซนติเมตร สีน้ำตาลปนเหลือง ผลหนึ่งมี 5 กลีบ เนื้อฉ่ำน้ำ มีรสหวานอมเปรี้ยว ให้ผลผลิตในช่วงฤดูฝน
คุณอเนก บางข่า ผู้อำนวยการสถานีทดลองพืชสวนจังหวัดน่าน ได้รวบรวมพันธุ์มะไฟไฟจีน และทำการปลูกเผยแพร่ ส่งเสริมให้เกษตรกรนำไปเพาะปลูกและแปรรูปผลผลิต ถนอมผลผลิตด้วยการเชื่อมแห้ง เป็นอาชีพของเกษตรกรอีกอย่างหนึ่ง
ทางการแพทย์แผนโบราณจัดมะไฟจีนเป็นสมุนไพรอย่างหนึ่ง มีคุณสมบัติแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ หลอลมอักเสบ ช่วยให้เจริญอาหาร
ปัจจุบันมีการนำมะไฟจีนมาทำอาหารทำรายได้ให้แก่เกษตรกรได้ดี เป็นการถนอมอาหาร คือ การเชื่อมแห้ง โดยไม่ได้ใช้ความร้อนจากไฟในการเชื่อม นำมะไฟจีนมาล้างทำความสะอาด แล้วบีบเอาเมล็ดออกทิ้ง นำไปตากแดด ให้ผลมะไฟจีนแห้งหมาด ๆ ต่อมานำผลมะไฟที่แห้งหมาด ๆ มาคลุกเคล้ากับน้ำเชื่อมหรือน้ำตาลทราย แล้วนำไปตากแดดต่ออีก จนแห้งได้ที่ไม่เหนียวหนึบหนับ ผลที่เชื่อมแล้วจะมีสีน้ำตาลเข้ม มีเกล็ดน้ำตาลติดอยู่ที่ผิว มีกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรได้รวมกลุ่มกันทำมะไฟแห้งด้วยวิธีดังกล่าวบรรจุกล่องพลาสติกมีฉลากติดสวยงาม ส่งไปจำหน่ายทั่ว ๆ ไป นับว่าเป็นของที่ขึ้นชื่ออย่างหนึ่งของจังหวัดน่าน เป็นที่ชื่นชอบของนักท่องเที่ยว ซึ่งชาวจีนและญี่ปุ่นชื่นชอบมาก
ผู้ที่สนใจหรือเกษตรกรที่สนใจจะนำพันธุ์ไปปลูก ก็สามารถติดต่อได้ที่ สถานีทดลองพืชสวน จังหวัดน่านได้ครับ ..