สาหร่าย  กับความสำคัญในอนาคต

สุนทร  ตรีนันทวัน

สาหร่าย ครับ  มีทั้งสาหร่ายน้ำจืดและน้ำเค็ม  จัดเป็นสิ่งมีชีวิตชั้นต่ำ  มีโครงสร้างแบบง่าย ๆ  ไม่มีราก  ใบ  ลำต้นที่แท้จริง  อาจจะเป็นเซลล์เดียวหรือหลายเซลล์ก็ได้  มีทั้งขนาดเล็กมาก  มองด้วยตาเปล่าไม่เห็นหรือแทบไม่เห็น  จนกระทั่งขนาดใหญ่ยาวกว่า 100 ฟุต

สาหร่ายที่มีสีเขียวสามารถสร้างอาหารได้เอง  โดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงครับ  เนื่องจากมีคลอโรฟิล (Chlorophyll) มนุษย์ร็จักสาหร่ายมานานแล้ว  แต่ยังนำมาใช้ประโยชน์กันได้น้อยมาก  ส่วนใหญ่นำมาทำเป็นอาหารครับ  แต่ปัจจุบันนี้มนุษย์เห็นความสำคัญของสาหร่ายมากขึ้น  มีการค้นคว้า   วิจัย    และพัฒนาเกี่วกับวิธีการนำสาหร่ายมาใช้แระโยชน์มากขึ้น  ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ

ประโยชน์ของสาหร่าย

เรามาดูประโยชน์ของสาหร่ายในปัจจุบันนี้   ใช้ทำอะไรได้บ้าง

1. เป็นอาหาร มนุษย์รู้จักนำสาหร่ายมาเป็นอาหารตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว  ชาวจีน  ญี่ปุ่น  มาเลเซีย  อินโดนีเซีย  อินเดีย  ใช้สาหร่ายสีแดงชนิดที่เรียกว่า จีฉ่าย มาปรุงเป็นแกงจืด

ชาวฮอกไกโดของประเทศญี่ปุ่น  นำมาตากแห้งไว้รับประทาน  นอกจากนี้ชาวญี่ปุ่นทั่ว ๆ ไป นำสาหร่ายสีน้ำตาล  ตากแห้งบดละเอียดรับประทานเป็นอาหารปรุงผสมกับเนย

สำหรับในประเทศไทยนั้น  คนไทยทางภาคเหนือ  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ได้ใช้สาหร่ายที่เรียกว่า เทาน้ำ (Spirogyra sp.) มาปรุงเป็นอาหารผสมลงในแกงต่าง ๆ  นอกจากนี้แล้วประชากรในแถบต่าง ๆ ของโลกก็ได้รับประทานสาหร่ายต่าง ๆ กันแพร่หลาย

2. ด้านเกษตรกรรม ชาวญี่ปุ่น ชาวยุโรป  ได้ใช้สาหร่ายพวก Kelp  มาทำปุ๋ยเนื่องจากมีธาตุโปแตสเซี่ยมมาก  สาหร่ายสีเขียวแถบน้ำเงิน  สาหร่ายสีเขียวตรึงแก๊สไนโตรเจนในอากาศได้แล้วเปลี่ยนเป็นสารประกอบไนเตรทหรือเป็นปุ๋ยแก่พืชได้

3. ด้านการแพทย์ ชาวจีนใช้สาหร่ายพวก  Sargassum sp. รับประทานแก้โรคคอพอก  เพราะมีธาตุไอโอดีนมาก  นอกจากนี้ยังมีสาหร่ายอีกหลายชนิด  รักษาโรคต่าง ๆ ได้อีก

4. ด้านอุตสาหกรรม สาหร่าย Kelps นำมาสกัดไอโอดีนโปแตช  และเมื่อนำโปแตสนี้มาเผาจะได้โซดา (SODA)   นำไปทำอุตสาหกรรมเครื่องแก้ว  สาหร่ายแดงพวก Chondrus นำมาสกัดสารบางอย่างมาทำอุตสาหกรรมอาหาร  เครื่องสำอาง  และ ทำยาบางอย่าง

5 ด้านระบบนิเวศ สาหร่ายที่มีสีเขียวเป็นผู้ผลิตอาหารโดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงเป็นแหล่งผลิตออกซิเจนให้สิ่งมีชีวิต  เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์น้ำพวกปลาต่าง ๆ และเป็นแหล่งอาหารของสัตว์น้ำบางชนิด

นอกจากนี้แล้วสาหร่ายยังมีประโยชน์ด้านต่าง ๆ อีกมากมาย  ผู้ฟังโดยเฉพาะนักเรียนลองไปค้นคว้าหาความรู้ดูนะครับว่าใช้ประโยชน์อะไรได้อีกบ้าง