สมัยนี้อะไรที่ว่าเป็นผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติต่างก็ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และพอดีที่มีคนมาถามเกี่ยวกับน้ำมันมะพร้าวก็เลยคิดขึ้นได้ว่า เรามักจะได้ยินคำว่าว่า “สกัดเย็น” ซึ่งก็เลยเป็นที่มาของบทความในวันนี้

         เชื่อว่าหลายคนคงเคยเห็นน้ำมันมะพร้าวที่มีจำหน่ายอยู่มากมายตามท้องตลาด ซึ่งส่วนใหญ่ที่ว่าสรรพคุณมีมากมายทั้งใช้เป็นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางบำรุงผิว หรือทั้งเพื่อบริโภคเป็นอาหารบำรุงร่างกายหรือรักษาโรค ในส่วนน้ำหรือน้ำมันที่สกัดมานี้ก็มีทั้งแบบสกัดเย็นและสกัดร้อน แต่ที่จะมีข้อมูลมาให้อ่านกันในวันนี้จะเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับการสกัดเย็น

การสกัดเย็น คืออะไร

        การสกัดเย็น คือ การแยกส่วนของน้ำหรือน้ำมันจากวัตถุดิบที่เราสกัดออกมา โดยสกัดออกมาจากส่วนต่าง ๆ ของวัตถุดิบนั้น ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพืชผักและผลไม้ชนิดต่าง ๆ การสกัดเย็นจะได้น้ำหรือน้ำมันจากบริเวณส่วนต่าง ๆ ของพืชผักและผลไม้ เช่น ผล เมล็ด หัว ใบ ดอก และเปลือก โดยอาศัยขั้นตอนบีบอัดที่อุณหภูมิห้องโดยตั้งทิ้งไว้ให้ตกตะกอนแล้วนำส่วนของน้ำมันบริสุทธิ์มาใช้งาน หรืออาจจะใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมือแรงดันสูงเพื่อช่วยบีบหรือกดน้ำมันออกมา ทั้งนี้การสกัดต้องไม่ผ่านกระบวนการความร้อนหรือสารเคมีใด ๆ ซึ่งจะช่วยคงสี รสชาติ ตามธรรมชาติ คงคุณค่าและสรรพคุณของพืชผักและผลไม้ชนิดนั้น ๆ ไว้อยู่ด้วย

ภาพ น้ำมันมะพร้าวจากการสกัดเย็น
ที่มา https://pixabay.com/th/

ตัวอย่างการสกัดเย็น

การสกัดเย็นน้ำมันมะพร้าว

        ก็อย่างที่กล่าวไปก่อนหน้านี้ว่าการสกัดเย็นคือการกรองเอาน้ำมันของวัตถุดิบที่เราสกัดโดยไม่ใช้ความร้อน ดังนั้นการสกัดเย็นเพื่อให้ได้น้ำมันมะพร้าวก็คือ การคั้นเอาน้ำกะทิออกจากเนื้อมะพร้าวแล้วนำไปตกตะกอนเพื่อเลือกเพียงส่วนที่เป็นน้ำมันอย่างเดียว น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นจะมีลักษณะเป็นน้ำมันมะพร้าวบริสุทธิ์ใสไม่มีตะกอน มีกลิ่นหอม

การสกัดเย็นกาแฟ

       อีกหนึ่งการสกัดเย็นที่เรามักคุ้นหูและเคยพบเห็นได้ตามร้านกาแฟ คือกาแฟสกัดเย็น หรือที่เรียกว่า Cold Brew Coffee ซึ่งก็คือการชงกาแฟโดยไม่ใช้ความร้อนตามแบบฉบับปกติที่ทำกัน โดยใช้น้ำเย็นหรือน้ำที่อุณหภูมิปกติ (อุณหภูมิห้อง) เทลงบนกาแฟบดหยาบ แช่ทิ้งไว้ 12-24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเอาแต่น้ำกาแฟ ก็จะได้น้ำกาแฟที่รสชาติของกาแฟจะมีความเข้มข้น ไม่เฝื่อนขม

       น้ำหรือน้ำมันที่ได้จากการสกัดเย็นจะมีคุณสมบัติที่สำคัญคือประกอบไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ มีกรดไขมันอิ่มตัวที่ช่วยลดไขมันพวกไตรกรีเซอไรด์ ช่วยลดคอเลสเตอรอล ซึ่งทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับชนิดของพืชผักและผลไม้ที่นำมาสกัดด้วย เช่น หากสกัดเย็นงา แล้วนำมาทาผิวหนังก็จะช่วยลดอาการคันตามผิวหนัง บำรุงและให้ความชุ่มชื้อนแก่ผิว หากสกัดเย็นขมิ้นชันแล้วรับประทานเป็นยาจะช่วยในการขับลมแก้ปวดท้อง หากนำมาทาแผลก็จะช่วยสมานแผล และยังมีอีกหลายชนิดที่นิยมนำมาสกัดเย็น เช่น จมูกข้าว ไพล มะกรูด ตะไคร้ กานพลู เป็นต้น

       ทั้งหมดนี้ก็ทำให้เห็นถึงประโยชน์ว่า การสกัดเย็นนิยมใช้เพื่อทำผลิตภัณฑ์ประเภทสมุนไพรเพื่อนำมาใช้เพื่อการดูแลรักษาในหลาย ๆ ด้าน ทั้งเพื่อการบริโภคและเครื่องสำอาง

แหล่งที่มา

(2011, 31  March).   การสกัดเย็น คืออะไร ?.  สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2561, จาก
       https://www.nstda.or.th/th/vdo-nstda/science-day-techno/4072-pure-virgin-oils

น้ำมันมะพร้าว .  สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2561, จาก
        http://www.medplant.mahidol.ac.th/user/reply.asp?id=5672

กาแฟสกัดเย็นคืออะไร ทำไมต้อง Cold Brew?.  สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2561, จาก
        https://th.openrice.com/th/bangkok/article/กาแฟสกัดเย็นคืออะไร-ทำไมต้อง-cold-brew-a6913

น้ำมันสกัดเย็น.  สืบค้นเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2561, จาก
        https://th.wikipedia.org/wiki/น้ำมันสกัดเย็น