ขึ้นชื่อว่า เด็ก ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวข้องล้วนแต่จำเป็นต้องให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะเรื่องของอาหารการกิน ที่คุณพ่อคุณแม่จำเป็นต้องเรียนรู้และศึกษาไว้เป็นอย่างยิ่งว่า ในช่วงหลังลูกน้อยรับประทานอาหารเข้าไปนั้น มีอาการหรือลักษณะผิดปกติอย่างไรบ้างหรือไม่

ภาพที่  1 การทานอาหารของเด็ก
ที่มา https://pixabay.com/th , yalehealth

         การแพ้อาหารเป็นอาการหนึ่งของโรคภูมิแพ้ในวัยเด็ก ซึ่งมีผลต่อระบบทางร่างกายของเด็กในหลาย ๆ ด้านด้วยกัน ทั้งนี้พบว่าส่วนใหญ่เกิดจากสภาวะการทำงานของระบบการย่อยอาหารที่ผิดปกติ หรือยังทำงานได้ไม่สมบูรณ์ ดังแสดงอาการตั้งแต่เล็กน้อย ปานกลาง ถึงขั้นรุนแรงจนอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

อาการบ่งบอกถึงอาการแพ้อาหารที่สังเกตได้

         อาการทางผิวหนัง ซึ่งเห็นชัดเจนและบ่อยที่สุดโดยขึ้นเป็นผื่นแดงหรือนูนแดง หรืออาจมีลักษณะเป็นผื่นลมพิษขึ้นบริเวณต่าง ๆ ทั่วร่างกาย อาจมีอาการคันหรือไม่มีอาการคันก็ได้ ซึ่งควรสังเกตจากลูกน้อยว่ามีอาการร้องและดิ้นโดยอาจเอาหน้าถูกับที่นอน และอาจมีอาการหงุดหงิดส่งเสียงร้องแบบไม่มีเหตุผล

         อาการทางระบบทางเดินหายใจ สังเกตจากเสียงดังในขณะการหายใจที่ผิดปกติ ซึ่งแสดงถึงการหายใจที่ไม่สะดวก หากถึงขั้นรุนแรงจะมีลักษณะหืดหอบร่วมด้วย

         อาการทางระบบทางเดินอาหาร สังเกตได้ง่าย ๆ จากอาการดิ้นร้องจนแสดงอาการหงุดหงิด ซึ่งอาจมีอาการท้องอืดและท้องเสียร่วมด้วย หากรุนแรงจะมีอาการอาเจียนและถ่ายเป็นเลือดปนด้วย

ภาพที่ 2 เด็กร้อง
ที่มา https://pixabay.com/th , joffi

อาหารที่เด็กแพ้โดยส่วนใหญ่

         อาหารมากมายที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสำคัญและเลือกสรรให้เหมาะสม ทั้งวัตถุดิบและความสะอาดของอาหารแต่ละชนิด ทั้งนี้การแพ้อาหารส่วนใหญ่เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุตั้งแต่กรรมพันธุ์ เผ่าพันธุ์ การขาดวิตามินดี และสภาพแวดล้อม รวมถึงอุปนิสัยในการให้อาหารของผู้เป็นพ่อแม่ มาดูกันว่าอาหารชนิดใดบ้างที่พบอยู่บ่อย ๆ ว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการแพ้อาหารในเด็ก

           นมวัว นมคืออาหารหลักของวัยเด็ก แต่เนื่องจากปัจจุบันพ่อแม่มีการเร่งการเปลี่ยนจากการให้นมแม่เป็นนมวัวอย่างฉับพลันหรือเร็วเกินไป ซึ่งส่งผลให้เด็กเกิดการแพ้นมวัว แต่ทั้งนี้ก็อาจเกิดจากปัจจัยอื่น เช่น พันธุกรรมได้เช่นกัน

           ถั่ว อาหารอีกหนึ่งชนิดที่เป็นโปรตีน ซึ่งพบว่าเด็กมีอาการแพ้ตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงขั้นรุนแรง

           แป้งสาลี พบว่าขนมปังหรืออาหารขบเคี้ยวชนิดต่าง ๆ ที่ทำมาจากแป้งสาลี เมื่อเด็กรับประทานไปแล้วทำให้เกิดอาการแพ้ได้เช่นกัน

           อาหารทะเล พบว่าเด็กมีอาการแพ้ไม่ต่างไปกว่าผู้ใหญ่ที่มีการแพ้อาหารทะเล มากกว่าการรับประทานอาหารจากน้ำจืด

           ไข่ขาว โปรตีนสำคัญชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญสำหรับเด็กเป็นอย่างมาก แต่ก็พบว่า โอวัลบูมิน (ovalbumin) โปรตีนสำคัญในไข่ขาวทำให้เด็กเกิดอาการแพ้ได้เช่นกัน

           อาหารแปรรูป อาหารประเภทสุดท้ายที่อาจเกิดจากการปรุงส่วนผสมของสารต่าง ๆ รวมไปถึงอาหารที่กล่าวไปข้างต้น ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงมากกว่าปกติได้

แนวทางการป้องกันและรักษาการแพ้อาหารในเด็ก

           การป้องกันการขาดสารอาหารและได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนที่ง่ายและสำคัญที่สุดคือ การให้ลูกน้อยทานนมแม่ตั้งแต่เกิดนั่นเอง ทั้งนี้เวลาที่จะให้ลูกน้อยทานอะไรในครั้งแรกควรให้ทานในปริมาณน้อย ๆ ก่อน และสังเกตอาการแพ้ หากไม่พบอาการผิดปกติค่อยเพิ่มปริมาณ หลีกเลี่ยงการซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปและปรุงอาหารให้ลูกทานเอง ทั้งนี้หากเกิดอาการแพ้ใด ๆ ก็ตามตั้งแต่เพียงเล็กน้อยควรหยุดการให้อาหารชนิดนั้น ๆ และหากอาการรุนแรงเพิ่มมากขึ้นควรรีบพบกุมารแพทย์โดยทันที

แหล่งที่มา

รองศาสตราจารย์ วิมล ศรีศุข (2559, 25  กันยายน).   บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชนการแพ้อาหารในเด็ก.........ข้อมูลสรุปสำหรับพ่อแม่มือใหม่.  สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2561, จาก
          http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/350/การแพ้อาหารในเด็ก/

Mamaexpert Editorail Team (2560, 4  ธันวาคม).   อาหารที่เด็กแพ้… คุณแม่ควรสังเกตการแพ้อาหารในเด็กให้เป็น.  สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2561, จาก 
          http://www.mamaexpert.com/posts/content-430