ผลงานประวัติศาสตร์ในอดีตเรื่องหนึ่ง ที่เป็น คำบอกเล่าและถ่ายทอดต่อกันมา โดยหาผลงานต้นฉบับไม่ได้ ผลงานนั้นก็คือ ตำราการหาทิศและการเดินเรือ ซึ่งเป็นผลงานของ เธลีส (Thales) นักคณิตศาสตร์ท่านหนึ่งซึ่งอาจถือได้ว่า เป็นบุคคลที่พระคุณอย่างยิ่งต่อชาวเดินเรือ แน่นอนว่าจากผลงานที่น่าสนเช่นนี้ ไม่พลาดที่ผู้เขียนนำประวัติและผลงานมานำเสนอให้ผู้อ่านได้อ่านกันใน รอบรู้ประวัตินักคณิตศาสตร์ชื่อดัง ตอนที่ 11 เธลีส

ภาพประกอบบทความ รอบรู้ประวัตินักคณิตศาสตร์ชื่อดัง ตอนที่ 11 Thales
ที่มา ดัดแปลงจาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Thales.jpg , Tomisti

          เธลีส เป็นบุคคลหนึ่งที่มาความสามารถและมีชื่อเสียงมากในช่วงปี 640-546 ปีก่อนคริสต์ศักราช เป็นทั้งนักปรัชญากรีกโบราณ, นักวิทยาศาสตร์(ดาราศาสตร์), และนักคณิตศาสตร์ เขาเองมีอาชีพหลักเป็นวิศวกร เป็นชาวเมืองไมล์ตุส (Miletus) ของประเทศตุรกี  จึงมีนามเรียกเป็นทางการว่า เธลีสแห่งมิเลทัส (Thales of Miletus) เขาเป็นบุคคลที่ได้รับการยกย่องจากแอริสตอเติลว่า เธลีสเป็นนักปรัชญาคนแรกที่บันทึกความคิดไว้เป็นหลักฐาน และได้รับเกียรติให้เป็นบิดาของวิชาปรัชญาตะวันตก

          ผลงานของเธลีสส่วนใหญ่เป็นการกล่าวอ้างถึงเสียเป็นส่วนใหญ่ หนึ่งในนั้นคือเรื่องของการทำนายการเกิดสุริยุปราคาได้ถูกต้องในปี 585 B.C. (585 ปีก่อนคริสตศักราช)

          แต่ผลงานสำคัญของเธลีสคือ การคำนวณความสูงของพีระมิด ซึ่งเกิดจากการใช้เงาเป็นตัวคำนวณความสูง โดยการวัดระยะทางของเงาที่เกิดขึ้นที่ฐานของพีระมิด กับเงาของหลักที่รู้ความสูง ซึ่งหลักกการนี้ก็คือความรู้เกี่ยวกับเรขาคณิตอย่าง รูปสามเหลียมคล้ายนั่นเองและนั่นก็เป็นหลักการหนึ่งที่นำไปสู่หลักการในหาระยะทางจากเรือที่อยู่กลางทะเลว่าห่างจากฝั่งเท่าไหร่ โดยมีผู้สังเกตวัดระยะอยู่บนฝั่ง

          เธลีส เป็นนักปรัชญาที่มีแนวคิดว่า น้ำคือสสารแรกสุด ทุกสิ่งทุกอย่างคือน้ำ  โดยเป็นบุคคลที่กล่าวว่าโลกแบนเหมือนจานลอยอยู่น้ำ และเชื่อว่าโลกลอยอยู่บนน้ำ แต่นั่นก็เป็นความคิดเริ่มต้นในครั้งที่ยังไมมีมีแนวคิดใดมาโต้แย้ง ย่างไรก็ตาม ในภายหลัง แนวคิดดังกล่าวก็ถูกโต้แย้งในหลักการทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ที่สามารถพิสูจน์ได้นั่นเอง

          นอกจากนี้ยังมีผลงงานอื่น ๆ ที่ถูกกล่าวอ้างว่า เธลีสเป็นเจ้าของผลงานอีกหลายทฤษฎี คือ ทฤษฎีบทเกี่ยวกับเรขาคณิต   5  ทฤษฎี  คือ

1. วงกลมใด ๆ ถูกแบ่งออกเป็นสองส่วนเท่า ๆ กันโดยเส้นผ่านศูนย์กลาง
2. มุมที่ฐานของสามเหลี่ยมหน้าจั่วมีค่าเท่ากัน
3. เส้นตรงสองเส้นตัดกัน มุมตรงข้ามที่เกิดขึ้นย่อมเท่ากัน
4. สามเหลี่ยมสองรูป ถ้ามีมุมเท่ากันสองมุม และด้านเท่ากันหนึ่งด้าน สามเหลี่ยมทั้งสองคล้ายกัน
5. มุมภายในครึ่งวงกลมเป็นมุมฉาก

แหล่งที่มา

อรรถพล นักสร้างบารมี แสนชมภู. "เธลีส"คือใคร. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2562. จาก https://www.gotoknow.org/posts/419879

รศ. ยืน ภู่วรวรรณ .เธลีส. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2562. จาก https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet2/mathematicians/thales.htm

นักคณิตศาสตร์. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2562. จาก https://tneenee.wordpress.com/นักคณิตศาสตร์/