บทความนี้ขอพาผู้อ่านทุกท่านย้อนความทรงจำไปยังวัยเด็ก ที่อาจเคยเล่นดินน้ำมันอยู่บ่อย ๆ ในตอนนั้นเราก็สนุกและเพลิดเพลินกับของเล่นชนิดนี้ แล้วเคยรู้ไหมว่าแท้จริงแล้ว เรากำลังได้รับการฝึกการพัฒนาในหลาย ๆ ด้าน รวมไปถึงด้านคณิตศาสตร์ จากการปั้นที่เรานึกว่าเป็นของเล่น ส่วนจะมีรายละเอียดอย่างไรนั้น ติดตามอ่านได้ในบทความนี้เลย

ภาพชิ้นงานที่ได้จากการปั้นดินน้ำมัน
ที่มา https://pixabay.com , PublicDomainPictures

พัฒนาการในวัยเด็ก

                เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าพัฒนาการหรือทักษะด้านต่าง ๆ ในวัยเด็ก มีความสำคัญอย่างมาก เพราะในวัยนี้เป็นวัยที่เซลล์สมองกำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว และมีความพร้อมในการรับการพัฒนาหรือกระตุ้นด้วยวิธีการต่าง ๆ ซึ่งจะส่งผลต่อพัฒนาการทางสติปัญญา

พัฒนาการทางด้านคณิตศาสตร์ในวัยเด็ก

                พื้นฐานทักษะทางด้านคณิตศาสตร์มีความสำคัญมากต่อวัยเด็ก เพราะคณิตศาสตร์อยู่รอบตัวเราเริ่มต้นตั้งแต่วัยเด็ก ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดก็คือ ทักษะแรกที่ผู้ปกครองมักจะสอนลูกก็คือ การนับเลข เพราะเป็นทักษะเริ่มต้นที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ในวัยเด็กนอกเหนือจากการนับแล้ว การฝึกทักษะทางคณิตศาสตร์เบื้องต้นที่ผู้ปกครองควรส่งเสริมก็คือ รูปทรงและการเปรียบเทียบรูปทรงต่าง ๆ  รวมไปถึงน้ำหนัก การแยกหมวดหมู่ เรียงลำดับ เล็ก-ใหญ่ สูง-ต่ำ ซึ่งทักษะที่กล่าวไปทั้งหมดนั้น เราสามารถฝึกได้จากการให้เด็กได้เรียนรู้และสัมผัสลงมือปฏิบัติจริงจากกิจกรรมการปั้นวัสดุต่าง ๆ ที่สามารถปั้นได้และมีความปลอดภัย ตัวอย่างเช่น การปั้นกระดาษ การปั้นแป้ง การปั้นขนมปัง การปั้นดินน้ำมัน การปั้นดินหอม และการปั้นดินเหนียว เป็นต้น

การปั้นส่งเสริมอะไรทางด้านคณิตศาสตร์

                ดังที่กล่าวไปข้างต้น การปั้นเหล่านี้เด็ก ๆ จะได้ฝึกทักษะการสังเกต การคิด เกี่ยวกับรูปร่าง รูปทรง ขนาด จำนวน น้ำหนัก สี ประเภท ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาการเรียนรู้ทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ที่สำคัญคือ การนับจำนวน การเปรียบเทียบ การเรียงลำดับ และการจัดหมวดหมู่

ตัวอย่างกิจกรรมการปั้นเพื่อพัฒนาทักษะทางคณิตศาสตร์ที่แนะนำให้ผู้ปกครองนำไปใช้

                ปั้นกระดาษ การปั้นกระดาษเป็นหนึ่งกิจกรรมที่ทำได้ง่าย โดยนำกระดาษที่ใช้แล้วไปแช่น้ำให้เปื่อยยุ่ย แล้วนำมาผสมกับแป้งเปียก จากนั้นนำมานวดให้เข้ากันเป็นเนื้อเดียวแล้วนำมาปั้นเป็นรูปร่างรูปทรงต่าง ๆ ตามความต้องการ ในระหว่างที่ปั้นก็สอดแทรกคำถามเพื่อเชื่อมโยงกับคณิตศาสตร์

                ปั้นแป้งหรือขนมปัง การปั้นแป้งส่วนมากนิยมใช้ในกิจกรรมทำอาหารหรือขนมชนิดต่าง ๆ เช่น ขนมลูกชุบ ขนมบัวลอย เป็นต้น ซึ่งผู้ปกครองควรเป็นผู้เตรียมวัสดุให้เบื้องต้น กิจกรรมประเภทนี้จะสร้างความสนุกสนานแก่เด็ก ๆ เป็นอย่างมาก อีกทั้งสิ่งที่เด็ก ๆ สร้างสรรค์กันออกมานั้นยังสามารถรับประทานได้ด้วย ซึ่งจะทำให้พวกเขารู้สึกภูมิใจในสิ่งที่ตัวเองทำเป็นอย่างมาก ในระหว่างที่ปั้นก็สอดแทรกคำถามเพื่อเชื่อมโยงกับคณิตศาสตร์เช่นเดิม

                นอกจากนี้ก็ยังมีวัสดุอีกหลายชนิดที่สามารถให้ปั้นได้ เช่น ปั้นดินน้ำมัน ดินน้ำมันเป็นวัสดุที่คุ้นเคยกันดีและหาซื้อได้ง่าย ไม่ต้องเตรียมการอะไรมากมาย แต่ต้องระวังเรื่องของความปลอดภัยของสารเคมีในดินน้ำมัน อีกชนิดก็คือดินเหนียว ซึ่งเป็นวัสดุจากธรรมชาติ อาจจะยุ่งยากในการเตรียมการ แต่ก็เป็นกิจกรรมที่สร้างความสนุกอีกรูปแบบที่สร้างความน่าตื่นเต้นและประทับใจ ทั้งนี้ไม่ว่าจะปั้นวัสดุชนิดใดก็ตาม ความสำคัญอยู่ที่อย่าลืมสอดแทรกการสอนและการเชื่อมโยงเกี่ยวกับคณิตศาสตร์เข้าไปด้วยนั่นเอง

                นอกเหนือจากทักษะทางคณิตศาสตร์ที่กล่าวไปเบื้องต้น เด็ก ๆ ยังจะได้ฝึกพัฒนาการทางด้านร่างกายไปด้วย เช่น ได้ฝึกใช้นิ้ว ใช้มือ ใช้ข้อศอก ใช้แขน ในการปั้น ทุบ คลึง ม้วน และแผ่วัสดุในการปั้นในแต่ละประเภท อีกทั้งยังได้ฝึกสมาธิ ช่วยทำให้เกิดความสนุกสนาน ช่วยส่งเสริมพัฒนาการทางด้านจิตใจด้วยได้เป็นอย่างดี

                สุดท้ายก็อยากให้ผู้อ่านทุกท่านลองนำกิจกรรมการปั้นดังตัวอย่างไปทดลองใช้กันดู

แหล่งที่มา

วราภรณ์ วราหน. ทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมการปั้นกระดาษ. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2562. จาก http://ir.swu.ac.th/xmlui/bitstream/handle/123456789/4336/Waraphorn_W.pdf?sequence=1

ดนุวัศ นันตา. สร้างศิลป์สวยด้วยการปั้นดินน้ำมัน. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2562. จาก https://www.kroobannok.com/78146

ทีมวิชาการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว.). เทคนิคการสอนคณิตศาสตร์ ให้เด็กที่เกลียดคณิต. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2562. จาก https://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=23313&Key=news_research