“ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพุทธศักราช 2542 ให้คำนิยามของเวลาว่า หมายถึง ชั่วขณะ ความยาวนานที่มีอยู่หรือเป็นอยู่ โดยนิยมกำหนดขึ้นเป็นครู่ คราว วัน เดือน ปี” นี่คือความหมายของเวลาตามพจนานุกรม และในวันนี้จะพามาทำความเข้าใจเกร็ดความรู้ทางด้านเวลานั่นคือ เวลามาตรฐานสากล

          ถ้าหากท่านผู้อ่านเคยเดินทางไปต่างประเทศ ท่านคงทราบเป็นอย่างดีแล้วว่าเวลาในแต่ละพื้นที่ของโลกนั้นไม่เท่ากันและมีมาตรฐานในการบอกอย่างชัดเจน ยกตัวอย่างเช่น ประเทศไทยอยู่ในเขตที่เป็น GMT +7

ภาพ นาฬิกา สัญลักษณ์บอกเวลา
ที่มา https://pixabay.com, Bru-nO

 GMT +7 คืออะไร

          GMT ย่อมาจาก Greenwich Mean Time หรือก็คือเวลาของเมืองกรีนิชที่เป็นค่าเวลาที่คำนวณจากค่าเฉลี่ยเวลาที่ดวงอาทิตย์ข้ามผ่านเส้นเมริเดียนปฐมและอยู่ในตำแหน่งสูงสุดตอนเที่ยงวันในรอบหนึ่งปี

          เมืองกรีนิช (Greenwich) เป็นเขตการปกครองของกรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศอังกฤษ กล่าวคือโลกของเราใช้เวลาที่เมืองกรีนิชเป็นเวลามาตรฐาน ดังนั้นการบอกเวลาที่มี GMT ต่อท้ายด้วยจำนวนบวกหรือลบก็จะหมายความถึงเวลาที่เร็วหรือช้ากว่าที่เมืองกรีนิช เช่น ประเทศไทย GMT +7 แปลว่าเวลาที่ประเทศไทยเร็วกว่าที่เมืองกรีนิช 7 ชั่วโมง ถ้าที่ประเทศไทยเป็นเวลา 19.00 น. ที่เมืองกรีนิชจะเป็นเวลา 12.00 น. นั่นเอง

เส้นเมริเดียนปฐม

          เส้นเมริเดียนเป็นเส้นสมมติที่ลากจากขั้วโลกเหนือไปยังขั้วโลกใต้ เป็นแนวคิดทางดาราศาสตร์เพื่อช่วยกำหนดตำแหน่งดวงดาว เส้นเมริเดียนปฐมมีค่า 0 องศาลองจิจูด ทุก ๆ 15 องศาลองจิจูดมีค่าเวลาต่างกัน 1 ชั่วโมง

ลองจิจูด

          เส้นลองจิจูด เป็นเส้นสมมติที่วางตามแนวตั้งของโลก หรือที่เรียกว่าเส้นเมอร์ริเดียน (Meridian) วิธีที่ง่ายที่สุดในการจินตนาการภาพสำหรับเส้นลองจิจูด ให้ลองนึกถึงแหวนที่ตัดแบ่งครึ่งวางตัวตามแนวตั้งของโลก โดยปลายด้านหนึ่งของแหวนนั้นวางที่ตำแหน่งขั้วโลกเหนือ และปลายอีกด้านหนึ่งวางที่ขั้วโลกใต้

         เส้นลองจิจูดนั้นเป็นเส้นที่ใช้วัดพิกัดความห่างระหว่างเส้นลองจิจูดและเส้นเมริเดียนปฐม (Prime Meridian) ซึ่งเส้นเมอร์ริเดียนปฐมจะเป็นเส้นที่แบ่งซีกโลกตะวันออกและตะวันตก เส้นเมอร์ริเดียนปฐมนั้นจะเป็นเส้นที่ลากในแนวตั้งของโลกผ่านเมืองกรีนิช จากขั้วโลกเหนือสู่ขั้วโลกใต้ โดยเส้นเมอร์ริเดียนปฐมเป็นเส้นเริ่มต้นที่จะบอกพิกัดลองจิจูดในตำแหน่งต่างๆ พิกัดที่วางตัวอยู่บนเส้นเมอร์ริเดียนปฐมนี้จะบอกค่าลองจิจูดเป็น 0 องศาลองจิจูด

ประเทศเพื่อนบ้านในกลุ่ม AEC เป็น GMT +7 เหมือนกันหรือไม่

          AEC หรือ Asean Economics Community เป็นการร่วมกลุ่มทางเศรษฐกิจจากประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีสมาชิก 10 ประเทศ หนึ่งในนั้นคือประเทศไทย ซึ่งแต่ละประเทศก็มีเวลาไม่เท่ากันเมื่อเทียบกับเมืองกรินิช ประเทศเมียนมาร์ เวลาอยู่ที่ GMT+6.5 ประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม เวลาอยู่ที่ GMT+7 และประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ และฟิลิปปินส์ เวลาอยู่ที่ GMT+8 (ส่วนประเทศอินโดนิเซียมีพื้นที่กว้างขวางมากดังนั้นเวลาของแต่ละพื้นที่จะไม่เท่ากัน โดยจะมีตั้งแต่ GMT +9 ไปจนถึง GMT +9)

ทำไมประเทศที่อยู่ใกล้ ๆ หรือแม้กระทั่งประเทศเดียวกันกันเวลาถึงไม่เท่ากัน

          เป็นเพราะว่าถึงแม้จะเป็นประเทศที่อยู่ใกล้ ๆ กันแต่ก็อยู่บนเส้นลองจิจูดคนละเส้นกัน ทำให้เวลาของประเทศใกล้ ๆ กัน หรือกระทั่งประเทศเดียวกันนั้นไม่เท่ากัน ซึ่งหมายความว่าประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนามอยู่ห่าง 15 องศาลองจิจูดจากประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ และฟิลิปปินส์

แหล่งที่มา

เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ. GMT เวลามาตรฐานสากล.  สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2562, จาก http://www.tpapress.com/knowledge_detail.php?k=22

สุชีรา มาไกวร์. (2560, 17  ตุลาคม).  เวลามาตรฐานกรีนิชคืออะไร?.  สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2562, จาก https://www.bbc.com/thai/international-41786279

ProsoftGPS.  ละติจูด, ลองจิจูด กับการบอกพิกัดทางภูมิศาสตร์.  สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2562, จาก https://www.prosoftgps.com/Article/Detail/72143