หลายคนคงติดภาพคำว่า “นิวเคลียร์” กันไม่ค่อยดีนัก เพราะอาจติดภาพว่าเป็นเรื่องของสงคราม ความรุนแรง การสูญเสีย ระเบิด ปรมาณู ที่มีที่มาจากเทคโนโลยีทางด้านวิทยาศาสตร์ ซึ่งความคิดนั้นเป็นความคิดที่ไม่ถูกต้องเสียทีเดียว เพราะในความเป็นจริงแล้ว เรื่องของนิวเคลียร์และพลังงานนิวเคลียร์ ยังเป็นเทคโนโลยีที่มีประโยชน์ที่อยู่ใกล้ตัวเรานี่เอง มาดูกันว่าประโยชน์ที่ว่ามีอะไรกันบ้าง

ภาพ การปลดปล่อยพลังงาน
ที่มา https://pixabay.com ,OpenClipart-Vectors

          นิวเคลียร์ คืออะไร “นิวเคลียร์” เป็นคำขยายความของคำว่า “นิวเคลียส (nucleus)” ซึ่งเป็นส่วนใจกลางของปรมาณูของธาตุทุกชนิด “ปรมาณู” หรืออะตอม (atom) จะประกอบด้วย นิวเคลียส ซึ่งเป็นแกนกลาง และมีอิเล็กตรอนโคจรอยู่รอบ ๆ นิวเคลียส

          สิ่งต่าง ๆ ที่เราเห็นอยู่รอบตัว จริง  ๆ แล้วประกอบไปด้วยอนุภาคขนาดเล็ก เล็กขนาดที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ซึ่งอนุภาคนี้ก็คือ ปรมาณูหรืออะตอม ที่ได้กล่าวไปข้างต้นนั่นเอง และในอะตอมนี้ ก็มีนิวเคลียสอยู่ตรงกลาง และมีอิเล็กตรอนเคลื่อนที่อยู่รอบ ๆ นิวเคลียส “พลังงานนิวเคลียร์” เป็นพลังงานที่มาจากนิวเคลียส และ “พลังงานปรมาณู” เป็นพลังงานที่ออกมาจากอะตอมหรือปรมาณู ซึ่งรวมถึงพลังงานนิวเคลียร์ และพลังงานที่มาจากอิเล็กตรอนโดยรอบอีกด้วย ดังนั้น “พลังงานนิวเคลียร์” ก็มักจะหมายถึง “พลังงานปรมาณู” เช่นเดียวกัน พลังงานนิวเคลียร์มีอยู่ 4 แบบ คือ 

1. แบบฟิซชั่น (Fission) ซึ่งเกิดจากการแตกตัวของนิวเคลียสธาตุหนัก เช่น ยูเรเนียม พลูโทเนียม เมื่อถูกชนด้วยนิวตรอนหรือโฟตอน

2. แบบฟิวชั่น (Fusion) เกิดจากการรวมตัวของนิวเคลียสธาตุเบา เช่น ไฮโดรเจน

3. เกิดจากการสลายตัวของสารกัมมันตรังสี ซึ่งให้รังสีต่างๆ ออกมา เช่น อัลฟา เบตา แกมมา และนิวตรอน เป็นต้น

4. เกิดจากการเร่งอนุภาคที่มีประจุโดยเครื่องเร่งอนุภาค เช่น อิเล็กตรอน โปร ตอน ดิวทีรอน และอัลฟา เป็นต้น

          พลังงานรังสีเอกซ์ก็จัดว่าเป็นพลังงานนิวเคลียร์เช่นเดียวกัน พลังงานนิวเคลียร์ สามารถปลดปล่อยออกมาเป็นพลังงานหลายรูปแบบ เช่น พลังงานความร้อน รังสีแกมมา อนุภาคเบต้า อนุภาคอัลฟา อนุภาคนิวตรอน เป็นต้น การปลดปล่อยพลังงานออกมาได้ 3 ประเภท คือ

1. พลังงานนิวเคลียร์ที่ถูกปลดปล่อยออกมาในลักษณะเฉียบพลัน

2. พลังงานจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ซึ่งควบคุมได้

3. พลังงานนิวเคลียร์จากสารกัมมันตรังสี

       เช่นนี้เอง เราจึงสามารถใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์ที่มีการปลดปล่อยรังสีออกมา มาใช้ในสิ่งใกล้ตัวได้อย่างมีประโยชน์ เช่น การฆ่าเชื้อโรคจุลินทรีย์ในอาหาร การถนอมอาหาร การกำจัดแมลงศัตรูพืช ใช้ปรับปรุงปัจจัยเร่งในการเจริญเติบโตของพืช การปรับดิน การยืดอายุการเก็บเกี่ยวผลผลิต เป็นต้น

       นอกจากนี้ ยังใช้ประโยชน์ในการฆ่าเชื้อโรคในแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตอีกด้วย ดังนี้

1. รังสีแกมมา ใช้ฆ่าเชื้อโรคในน้ำเสีย น้ำทิ้งจากชุมชน โรงพยาบาล เพื่อป้องกันโรคระบาด

2. รังสีอิเล็กตรอน ใช้กำจัดก๊าซอันตรายจากโรงงานอุตสาหกรรม และการเผาถ่านหิน

       ไม่ใช่แค่นั้น ในด้านอุตสาหกรรม ยังใช้รังสีแกมมา อิเล็กตรอนพลังงาน และนิวตรอน ช่วยทำให้อัญมณีมีสีเปลี่ยนไปจากเดิม มีสีสันที่สวยงาม ช่วยเพิ่มมูลค่า ส่วนในด้านการแพทย์ก็อย่างที่เรารู้ ๆ กันอยู่ว่า เราใช้รังสีเพื่อการวินิจฉัยทางการแพทย์ การบำบัดรักษา  การทำให้เครื่องมือวัตถุหรือผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ปลอดเชื้อ และยังมีประโยชน์อีกในหลาย ๆ ด้านมากมาย เช่น การใช้พลังงานขับเคลื่อน เช่น จรวด เรือดำน้ำ เรือเดินสมุทร โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ สำหรับการผลิตกระแสไฟฟ้า

        เห็นหรือไม่ว่า พลังงานนิวเคลียร์ที่ถูกปลดปล่อยออกมานั้น ไม่ได้มีแต่โทษ แต่ก่อให้เกิดประโยชน์มากมาย  พลังงานจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ซึ่งเราสามารถควบคุมได้ หากเรานำไปใช้อย่างเหมาะสมและในปริมาณและทางที่ถูกต้อง

แหล่งที่มา

เทคโนโลยีนิวเคลียร์ เรื่องใกล้ตัว ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด . สืบค้นเมื่อวันที่  12 กุมภาพันธ์ 2562. จาก https://siamrath.co.th/n/43424

พลังงานนิวเคลียร์. สืบค้นเมื่อวันที่  12 กุมภาพันธ์ 2562. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/พลังงานนิวเคลียร์

ผศ. ดร. สมพร จองคำ.นิวเคลียร์…..น่ากลัวจริงหรือ?.สืบค้นเมื่อวันที่  12 กุมภาพันธ์ 2562. จาก http://www.nst.or.th/article/article0110.htm