เอาใจนักอ่านสายธรรมชาติกันซะหน่อย ที่อาจเคยได้ยินเสียงร้องจากแมลงแล้วอาจสงสัยว่า เสียงเหล่านั้นบ่งบอกความหมายอะไรบ้างหรือเปล่า  เสียงเหล่านี้ส่วนใหญ่แล้วเป็นเสียงของแมลงที่เรารู้จักกันดีอย่าง จิ้งหรีด ตั๊กแตน และจักจั่น 

       จิ้งหรีดและตั๊กแตน แมลงประเภทนี้จะมีลักษณะเป็นแบบปากกัด  มีตารวม  หนวดยาว ขาคู่หลังมีขนาดใหญ่และแข็งแรง  เพศเมียปีกเรียบและมีอวัยวะวางไข่ยาวแหลมคล้ายเข็มยื่นออกมาจากส่วนท้อง   เพศผู้มีปีกคู่หน้าย่นสามารถทำเสียงได้   จิ้งหรีดจัดเป็นแมลงชนิดหนึ่งที่พบได้ในทุกภูมิภาคของโลก   โดยเฉพาะเขตร้อนอย่างประเทศไทย  จิ้งหรีดมักกัดกินต้นกล้าของพืช ใบของพืช ส่วนที่อ่อนๆ  เป็นอาหาร  จิ้งหรีดมีหลายชนิด  หลายขนาดแตกต่างกันไป  พฤติกรรมลักษณะพิเศษของจิ้งหรีดที่แตกต่างจากแมลงชนิดอื่นอย่างโดดเด่นและสังเกตได้ง่ายคือ  การส่งเสียงร้องและการผสมพันธุ์ที่เพศเมียจะคร่อมบนเพศผู้เสมอ

ภาพตั๊กแตน
ที่มา https://pixabay.com, rmac8oppo

          เพศผู้  ปีกคู่หน้าย่น  สามารถทำให้เกิดเสียงได้  โดยใช้ปีกคู่หน้าถูกัน  เสียงที่จิ้งหรีดทำขึ้นเป็นการสื่อสารที่มีความหมายของจิ้งหรีด

          เพศเมีย  ปีกคู่หน้าเรียบ  และมีอวัยวะวางไข่ยาวแหลม  คล้ายเข็มยาวประมาณ  1.50  เซนติเมตร

          การทำเสียงของเพศผู้  เกิดจากการใช้ปีกคู่หน้าถูหรือสีกัน  ปกติปีกจะทับกันเหนือลำตัว  เพศผู้ปีกขวาจะทับปีกซ้าย  ส่วนเพศเมียปีกซ้ายจะทับปีกขวา  เวลาร้องจะยกปีกคู่หน้าขึ้นใช้ขอบของโคนปีกซ้าย  ถูหรือสีกับฟันซี่เล็ก ๆ  ที่เรียงกันเป็นแถวที่โคนด้านในของปีกขวา  พร้อม ๆ กับการโยกตัว  เสียงร้องจะบ่งบอกถึงพฤติกรรมของจิ้งหรีดในขณะนั้น  ดังในตาราง

   ตารางแสดงลักษณะเสียงและพฤติกรรมของจิ้งหรีด

         มาดูที่จักจั่นกันบ้าง แมลงดึกดำบรรพ์ที่เราก็รู้จักกันดีเช่นกัน ตามข้อมูลการสำรวจปัจจุบันโลกของเรามีจักจั่นอยู่มากกว่า 2,500 สายพันธุ์   จักจั่นมีอายุที่ยาวนานแต่มันจะโผล่ออกมาขับขานเสียงเพลง แค่ช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น  เพราะชีวิตส่วนให้ซึ่งเป็นตัวอ่อนจะอาศัยอยู่ใต้ดินชื้นๆ หรือใต้รากไม้ใหญ่ๆ เเละอาศัยดูดน้ำจากรากไม้เป็นอาหาร พอโตขึ้นมาก็ลอกคราบ บินได้ ส่งเสียงร้อง “จั่น จั่น จั่น จั่น” เเบบนี้นาน ๆ ในช่วงนี้พวกมันมีอายุไม่มากเพื่อหาคู่ผสมพันธุ์เเละก็ตาย

        เสียงที่เราได้ยินนั้นเป็นเสียงของจักจั่นเพศผู้วัยเจริญพันธุ์ ส่วนเพศเมียวัยเจริญพันธุ์จะทำเสียงไม่ได้ เสียงที่เราได้ยินเกิดจากการสั่นตัวของกล้ามเนื้อภายในช่องท้องของจักจั่น ทั้งนี้การทำเสียงจะมีหลายรูปแบบ เช่น  เตือนภัย  ร้องเรียกความสนใจจากจักจั่นเพศเมีย คนสมัยก่อนใช้พวกมันเป็นสัญญาณบอกให้รู้ถึง “ฤดูร้อน” ได้เริ่มขึ้นแล้ว

        ต่อไปนี้เวลาที่เราอยู่ในบริเวณพื้นที่เงียบสงัด เช่น ป่า ซึ่งก็อาจได้ยินเสียงของแมลงเหล่านี้ นอกจากจะฟังแล้วจะรู้สึกผ่อนคลาย ก็จะรู้แล้วหละว่าเสียงดังกล่าวแสดงถึงพฤติกรรมอย่างไรของแมลงตามที่นำเสนอไปนั่นเอง

แหล่งที่มา

ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านแมลงเศรษฐกิจ จังหวัดเชียงใหม่. (2556, 15 สิงหาคม).  จิ้งหรีด.  สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2562, จาก http://www.aopdb04.doae.go.th/thebeeflies04.htm

มูลนิธิโลกสีเขียว. (2560, 19 พฤษภาคม).  จักจั่นเมืองกรุง.  สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2562, จาก https://greenworld.or.th/wild_watch/จักจั่นเมืองกรุง/

natong. (2556, 21 พฤษภาคม).   แมลงที่ทำเสียงคล้ายเครื่องเลื่อยวงเดือนคือ เรไร ใช่ไหม?.  สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2562, จาก  http://siamensis.org/webboard/topic/37442