เรื่องของความสวยความงามนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่มนุษย์ให้ความสำคัญเป็นอันดับต้น ๆ ทำให้กลายเป็นเทรนด์ในปัจจุบันไปเสียแล้ว ความงามของมนุษย์ซึ่งถือเป็นลักษณะของบุคคลที่ให้ความรู้สึกประทับใจแก้ผู้พบเห็น ดังนั้นจึงสิ่งหนึ่งที่เป็นของคู่กันหรืออาจเรียกได้ว่าเป็นสิ่งสำคัญอันดับต้น ๆ ของมนุษย์ และแน่นอนที่สุดด้วยความงามจากธรรมชาติก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ก็ยังมีสิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้มนุษย์อย่างเรามีความมั่นใจยิ่งขึ้นเพิ่มไปอีกก็คือ เครื่องสำอาง ซึ่งแทบปฏิเสธไม่ได้ว่าเครื่องสำอางก็เหมือนปัจจัยที่นอกเหนือจากปัจจัยสี่ไปเสียแล้วสำหรับผู้หญิงในสมัยปัจจุบัน หรือไม่เว้นแม้แต่ผู้ชายเองก็เริ่มมีการใช้เครื่องสำอางกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นกันในทุกวันนี้

ภาพผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
ที่มา https://pixabay.com/ , sardenacarlo

       เครื่องสำอางซึ่งมีทั้งที่เป็นสารเคมีและเป็นสารธรรมชาติเพื่อความสวยงามนั้น เราอาจรู้สึกว่ามันคือศาสตร์ทางด้านศิลปะเสียมากกว่า แต่เนื่องด้วยผลิตภัณฑ์ เครื่องหอมหรือสารหอมต่าง ๆ เหล่านี้ที่เราต้องใช้ ปรุงแต่งภายนอกร่างกายซึ่งส่วนใหญ่เป็นใบหน้าและผิวพรรณ ดังนั้นสิ่งสำคัญก็คือสารต่าง ๆ เหล่านั้น ควรเป็นสารที่ปลอดภัย โดยไม่มีผลเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและการทำงานของร่างกายที่ผิดปกติไป ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องมีการศึกษาวิจัยเพื่อควบคุมการผลิตและต้องอาศัยองค์ความรู้และนวัตกรรมทางด้านวิทยาศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้อง

วิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง

          เป็นวิทยาศาสตร์ประยุกต์ที่น่าสนใจแขนงหนึ่ง ที่มีการบูรณาการความรู้ทั้งวิทยาศาสตร์และศิลปะเข้าด้วยกันอย่างลงตัว เพื่อให้การพัฒนาเครื่องสำอางนั้นมีคุณภาพและมีความปลอดภัยซึ่งจะต้องผ่านกระบวนการสำคัญต่าง ๆ ดังนี้ การวิจัย การพัฒนา การผลิต และการควบคุมคุณภาพ โดยใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญเช่น ชีววิทยา อินทรีย์เคมี ชีวเคมี เคมีวิเคราะห์ เป็นต้น

โครงสร้างร่างกาย

          เป็นวิทยาศาสตร์ทางด้านชีววิทยาที่สำคัญที่จะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องของเซลล์และองค์ประกอบของเซลล์ ระบบหมุนเวียนของเลือด และที่สำคัญที่สุดก็คือ ผิวหนัง ซึ่งผิวหนังของคนเรานั้นมีหลายชั้น การใช้ผลิตภัณฑ์ก็ควรเป็นเครื่องสำอางที่มีคุณสมบัติในการดูแลและรักษาผิวหนัง เช่น การผลัดเซลล์ของผิว การดูแลต่อมไขมันในชั้นผิวหนังเพื่อสร้างความชุ่มชื้นแก่ผิว

          นอกจากผิวหนังที่เป็นส่วนสำคัญที่สุดแล้ว ก็ยังมีผม เล็บ ปาก และฝัน ซึ่งก็เป็นอวัยวะในโครงสร้างร่างกายที่สำคัญที่เราจัดไว้ในกลุ่มความสวยความงามเช่นเดียวกัน เช่น ผมและเล็บมีส่วนสำคัญที่เรียกว่า เคราติน (Keratin) มีคิวติเคิล (Cuticle) เป็นโครงสร้างชั้นนอกที่ต้องใช้เครื่องสำอางเพื่อดูแลรักษาเพื่อช่วยให้ปกป้องเส้นผมและทำให้ผมเงางามนั่นเอง ส่วนฟันที่โครงสร้างเป็นชั้น โดยชั้นนอกสุดของฟันเรียกว่า เคลือบฟัน (Enamel) ซึ่งก็ต้องใช้เครื่องสำอางที่ดูแลรักษาแคลเซียมฟอสเฟตซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักสำคัญของฟัน ทำให้ฟันแข็งแรงและมีสีขาวตามธรรมชาติ

         นอกจากนี้ ความรู้เกี่ยวกับการละลาย ความเป็นกรด-เบสของสารละลาย ก็ยังมีส่วนสำคัญกับการเลือกใช้เครื่องสำอางประเภทต่าง ๆ ที่แบ่งตามวัตถุประสงค์การใช้งานอีกด้วย เช่น เครื่องสำอางประเภททำความสะอาด ซึ่งควรใช้เครื่องสำอางที่มีคุณสมบัติชำระล้างสิ่งสกปรก ความมัน และเหงื่อไคล เป็นต้น

         ปัจจุบันสถาบันการศึกษาต่าง ๆ เริ่มที่จะเปิดหลักสูตรการศึกษาเกี่ยวกับเครื่องสำอางกันเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้ก็เพื่อผลิตบุคลากรเพื่อให้ทันตามความต้องการในอนาคตในหลาย ๆ ด้านที่เกี่ยวกับเรื่องของความสวยความงาม ทั้งนี้ก็เพราะว่าเครื่องสำอางที่มีมาตรฐานจะต้องอยู่ภายใต้กระบวนการเรียนรู้ วิจัย และพัฒนาจากนักวิชาการ นักวิจัยที่มีความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ สำหรับบทความนี้คงไม่ได้เน้นถึงรายละเอียดเกี่ยวกับหลักสูตรดังกล่าว แต่ถ้าสนใจก็สามารถเข้าไปอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ตามแหล่งที่มาที่ให้ไว้

         ยังไม่จบง่าย ๆ สำหรับความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับความงามตามแนวทางวิทยาศาสตร์ ในตอนต่อไปเรามาดูกันว่า ส่วนจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไรนั้น โรดติดตามกันต่อไปใน ความงามที่เกิดขึ้นได้ตามแนวทางวิทยาศาสตร์ ตอนที่ 2

แหล่งที่มา

อรินลัทธ์ จันทร์เลน. วิทยาศาสตร์กับความงาม. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563. จาก https://sites.google.com/site/wichapheimteimwithymtn/home/3-withyasastr-kab-khwam-ngam

เรียนอะไรใน “สาขาวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง”.สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563. จาก https://www.webythebrain.com/article/cosmetic-science

รู้จักคณะสาขาคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาขาวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563. จาก https://www.admissionpremium.com/adplanning/fac?id=20150909105202R8L4YRA

คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย . เอกสารประชาสัมพันธ์หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสําอาง.  สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563. จาก https://www.pharm.chula.ac.th/pharm/source/images/data/files/OnWeb_Cos%20Sci%20Brochure%282%29.pdf