ทำไมรักแร้ถึงมีกลิ่น
คุณมีเหงื่อออกมากผิดปกติหรือไม่ และมีกลิ่นตัวหรือเปล่า คุณยังต้องคอยสังเกตปฏิกิริยาของคนรอบข้างด้วย ถ้าคุณเข้าไปที่ไหนแล้ววงแตกหนีไปหมด หรือขึ้นรถเมล์แล้วไม่มีใครมายืนใกล้ ๆ ทั้งที่รถแน่นแสนแน่นละก็ หมายถึงคุณมีกลิ่นตัวแรง โดยเฉพาะใต้วงแขนนั้นสร้างกลิ่นได้ เพราะว่าเหงื่อที่ออกมาจากจุดนี้เป็นเหงื่อจากต่อมเหงื่อโดยเฉพาะ
ภาพที่ 1 ทำไมรักแร้ถึงมีกลิ่น
ที่มา: https://www.delfi.lt/5braskes/sveikos/ka-daryti-kad-nevargintu-gausus-prakaitavimas.d?id=61957645
ทำความเข้าใจก่อนว่าในผิวหนังของเรานั้น มีผิวชั้นหนังกำพร้าอยู่นอกสุด และหลุดลอกออกเป็นขี้ไคลตามกาลเวลา ส่วนลึกลงไปชั้นหนังแท้ซึ่งจะมีต่อมเหงื่อและต่อมไขมันอยู่ ต่อมไขมัน บางบริเวณจะเป็นต่อมผลิตกลิ่นโดยเฉพาะ เช่น ต่อมที่รักแร้และขาหนีบต่อม ทั้งสอง นี่แหละที่จะขับเหงื่อและไขมันออกมาที่ผิวด้านนอก และทำ ให้เกิดกลิ่นของบุคคล ถือเป็นกลิ่นธรรมชาติพบได้ตั้งแต่แรกเกิดซึ่งจะเห็นง่า เด็กแรกเกิดมีกลิ่นหอมจาง ๆ นอกจากนั้นกลิ่นตัวอาจแตกต่างตามเชื้อชาติเช่น ในคนผิว ดา จะมีกลิ่นตัวรุนแรงกว่า คนผิวขาว ซึ่งเกิดจากมีต่อมกลิ่นขนาดใหญ่และผลิตไขมันมาก กลิ่นตัวของคน จะแรงขึ้นเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น ซึ่งเป็นอิทธิพลของฮอร์โมนเพศ และมีการปรับองค์ประกอบบางอย่างในไขมันที่ขับออกมากลิ่นตัวถือว่าเป็นปกติ ซึ่งถ้าเราดูแลความสะอาดอย่างทั่วถึงและสม่ำเสมอ
ลักษณะต่อมเหงื่อบริเวณรักแร้ และการเกิดกลิ่นรักแร้
ร่างกายของเราจะมีต่อมเหงื่ออยู่หลายกลุ่มได้แก่ ‘ต่อมเอคไครน์’ ทำหน้าที่ขับเหงื่อออกมาเพื่อควบคุมระดับอุณหภูมิของร่างกาย และจะพบมากที่บริเวณฝ่ามือและฝ่าเท้า โดยการหลั่งเหงื่อจากต่อมนี้มักจะเป็นเหงื่อที่ไม่มีกลิ่น
สำหรับ ‘ต่อมอะโพไครน์’ เป็นต่อมที่ขับน้ำมันออกมา มีอยู่บริเวณรอบลานหัวนม หัวหน่าว ตา และรูหู ซึ่งโดยปกติสารที่ขับออกมามักจะไม่มีกลิ่น
นอกจากนี้ยังมี ‘ต่อมอะโพเอคไครน์’ ซึ่งขับเหงื่อและน้ำมัน โดยมากอยู่ที่บริเวณรักแร้และรอบทวารหนัก ต่อมนี้ฝังตัวอยู่ในชั้นใต้ผิวหนังและจะมีการควบคุมจากระบบประสาทซิมพาเธติกอันถูกกระตุ้นได้ด้วยอารมณ์ความรู้สึกโดยเฉพาะความรู้สึกตื่นเต้นตกใจ
กลไกในการเกิดกลิ่นตัวเกิดได้จากทั้งต่อมเหงื่อทั้งหลายก็คือ เมื่อร่างกายขับน้ำมันออกมาจากต่อมเหงื่อแล้วแบคทีเรียบริเวณผิวหนังมาย่อยสลาย ก็จะได้เป็นกรดไขมันสายสั้น ๆ ซึ่งมีกลิ่นเฉพาะตัว กลิ่นนี้ขึ้นกับชนิดของเชื้อ และชนิดของไขมันและสารที่ออกมาในบริเวณนั้น ทำให้กลิ่นแตกต่างกันไปตามเชื้อชาติและอาหารการกินได้
เหงื่อที่ออกมากจากต่อมเอคไครน์ ก็จะทำหน้าที่ให้ไขมันที่ออกมากระจายตัวในพื้นที่ที่กว้างขึ้น ทำให้คนที่เหงื่อออกเปียกมาก ๆ มีกลิ่นตัวที่รุนแรงมากขึ้น นอกจากนี้ในคนที่รูปร่างอ้วนหรือมีซอกหลืบตามตัวมาก เหงื่อจะไปทำให้ผิวหนังชั้นนอกชื้นและอ่อนนุ่ม ทำให้ผิวหนังถูกเชื้อที่อาศัยอยู่ย่อยสลาย ได้เป็นกลิ่นตัวแบบชื้นแฉะอีกแบบหนึ่งได้เช่นกัน
กลไกการหลั่งเหงื่อ และความสำคัญ
การขับเหงื่อ เป็นกระบวนการทางสรีรวิทยา และเป็นกลไกที่จำเป็น เหงื่อส่วนใหญ่ของร่างกาย โดยสร้างจากต่อมเหงื่อเอ็คไคลน์ ซึ่งมีหน้าที่หลักในการควบคุมอุณหภูมิ และรักษาสมดุลร่างกาย (Homeostasis) โดยในขณะที่เหงื่อออกมาก จนเกินความจำเป็นในการควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ซึ่งถือเป็นปัญหาสำคัญต่อผู้ที่เกิดภาวะนี้ในการดำรงชีวิตประจำวัน
เคล็ดลับในการป้องกันไม่ให้เกิดกลิ่นตัวเหม็น
- ควรอาบน้ำอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งเพื่อชำระล้างคราบเหงื่อไคลรวมถึงเพื่อลดปริมาณแบคทีเรียที่สะสมอยู่ตามผิวหนัง
- อาบน้ำด้วยสบู่ฆ่าเชื้อโรคจะช่วยลดปริมาณเชื้อแบคทีเรียทำให้กลิ่นกายลดลง
- หลังจากที่อาบน้ำเสร็จคุณควรใช้ผ้าเช็ดตัวให้แห้งสนิทเพื่อชะลอการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย
- ใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายหรือผลิตภัณฑ์ระงับเหงื่อบริเวณใต้วงแขน ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายจะป้องกันไม่ให้เหงื่อออกและดับกลิ่นที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียบนผิวหนัง ส่วนผลิตภัณฑ์ระงับเหงื่อจะมีอะลูมิเนียมคลอไรด์ซึ่งจะช่วยลดปริมาณเหงื่อที่ไหลออกมา
- หมั่นดูแลความสะอาดของตู้เสื้อผ้า คุณควรเปลี่ยนเสื้อผ้าบ่อย ๆ ในกรณีที่เหงื่อออกอย่างรุนแรง เสื้อผ้าใหม่ ๆ จะทำให้กลิ่นตัวเบาบางลง อย่าลืมเปลี่ยนถุงเท้าด้วยโดยเฉพาะถ้าคุณเป็นคนที่มีกลิ่นเท้า โรยแป้งดับกลิ่นลงไปในรองเท้า
- ลดหรืองดอาหารและเครื่องดื่มที่ทำให้มีกลิ่นตัว ได้แก่อาหารรสเผ็ดและเป็นสาเหตุของการเกิดกลิ่นตัว นอกจากนี้อาหารที่มีกลิ่น เช่น กระเทียมหรือหัวหอม เมื่อปนกับกลิ่นเหงื่อก็จะยิ่งทำให้กลิ่นตัวรุนแรงขึ้นไปอีก ส่วนการดื่มแอลกอฮอล์หรือกาแฟก็ทำให้เหงื่อออกมากกว่าเดิมด้วยเช่นกัน
ตั้งแต่ศีรษะจรดฝ่าเท้าล้วนเป็นจุดปล่อยกลิ่นได้ทั้งนั้น โดยเฉพาะเมื่อสาเหตุสำคัญของกลิ่นตัวมาจาก ‘ต่อมเหงื่อ’ นอกจากนี้อาหารที่รับประทานเข้าไป อาหารที่มีกลิ่นแรง กลิ่นของมันจะระเหยออกมาทางลมหายใจ แถมถูกขับถ่ายออกมาทางต่อมเหงื่อ ต่อมไขมัน ต่อมกลิ่น อีกทั้งเสื้อผ้าผืนใหญ่ต้องซักให้สะอาดทั่วถึง ผึ่งแดด หรือตากแดด ให้แห้งสนิทรวมถึงสิ่งแวดล้อมและบรรยากาศรอบกาย เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มีกลิ่นต่าง ๆ ติดตัวมา
แหล่งที่มา
ดร.พิมลพรรณ พิทยานุกุล. (2533, เมษายน). กลิ่นตัว. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2560. จาก
https://www.doctor.or.th/article/detail/4907
ดร.พญ.พลินี รัตนศิริวิไล. (2559, 7 เมษายน). กลิ่นตัวกลิ่นเต่า...ปัญหากวนใจที่แก้ไขได้ : คอลัมน์ ดูแลสุขภาพ. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2560. จาก
http://www.komchadluek.net/news/knowledge/225421
นายแพทย์อานนท์ ไพจิตโรจนา. (2557, 18 กันยายน). กลิ่นตัว เกิดจากอะไรกันแน่นะ?. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2560. จาก
https://health.mthai.com/howto/health-care/7506.html
แพทย์หญิงอัจจิมา สุวรรณจินดา. ผู้หญิงมีกลิ่นเต่า กลิ่นตัวแรง ต่อมกลิ่น ต่อมเหงื่อ. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2560. จาก
http://women.haijai.com/1688/