มีใครในที่นี้เคยรู้สึกขี้เกียจบ้าง พรึ่บ! เสียงคนยกมือเพียบชนิดที่แบบนับกันไม่หวาดไหว แล้วมีใครในที่นี้ไม่เคยเลยที่จะรู้สึกขี้เกียจบ้าง ทันใดที่คำถามนี้เกิดขึ้น ความเงียบสงัดจะเข้าครอบงำห้องประชุม หรือห้องบรรยายแห่งนั้น แต่เต็มไปด้วยรอยยิ้มมุมปากเล็ก ๆ ของผู้คน ความขี้เกียจเป็นสิ่งที่มนุษย์น่าจะทุกคนนะที่เคยมีความรู้สึกนี้ จริง ๆ แล้วมนุษย์นั้นเป็นสิ่งมีชีวิตที่ขี้เกียจ ขี้เกียจมากเสียด้วย แต่เราโชคดี ธรรมชาติสร้างให้เราขี้เกียจแต่ว่าธรรมชาติได้มอบปัญญาอันหลักแหลมและยิ่งใหญ่มาให้เราด้วย ทุกวันนี้เราถึงมีเทคโนโลยีต่าง ๆ  นวัตกรรมต่าง ๆ มากมาย ที่ช่วยให้ชีวิตมนุษย์อย่างเรานั้นมีความสะดวกรวดเร็วมากกว่าในอดีตยิ่งขึ้น งั้นความขี้เกียจก็ดีน่ะสิ ค่อนข้างมั่นใจที่จะพูดว่าความขี้เกียจนั้นดีในหลาย ๆ แง่ มันทำให้โลกเรามีการพัฒนา แต่ทั้งนี้ก็ต้องยึดตามหลัก มัชฌิมาปฏิปทา หรือ ทางสายกลาง ซึ่งหมายถึงการไม่สุดทางทั้ง 2 อันได้แก่ 1.อัตตกิลมถานุโยค คือ การไม่ประกอบตนเองให้ลำบากเกินไป และ 2.กามสุขัลลิกานุโยค คือ การพัวพันในกาม ในความสบาย เพราะอะไรที่มากเกินไปมันก็ไม่ดี ทีนี้มาเข้าเรื่องของเรากัน ในอดีตที่ผ่านมาเคยมีสิ่งมีชีวิตที่ยึดติดและสุดในทางที่ 2 เป็นอย่างมาก (กามสุขัลลิกานุโยค) มากจนกระทั่งว่า สูญพันธุ์ เผ่าพันธุ์นั้นได้บรรลุความขี้เกียจขั้นสุดยอด แบบทั้งเผ่าพันธุ์ จนกระทั่งถึงขั้นสูญพันธุ์กันเลยทีเดียว

ภาพ Homo erectus

ที่มา https://www.livescience.com/41048-facts-about-homo-erectus.html

         เผ่าพันธุ์นั้นมีชื่อว่า มนุษย์โบราณโฮโม อีเร็กตัส ผลการศึกษาทางโบราณคดีชี้ว่า มนุษย์โบราณโฮโม อีเร็กตัส (Homo erectus) หรือ "มนุษย์ผู้ยืนตัวตรง" ต้องสูญพันธุ์ไปด้วยสาเหตุส่วนหนึ่งจากความเกียจคร้าน ไร้ความพยายามในการพัฒนาเครื่องไม้เครื่องมือให้ดีขึ้น และไม่ขวนขวายเก็บสะสมทรัพยากรที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต เครื่องมือหินของโฮโม อีเร็กตัส ล้วนประดิษฐ์ขึ้นจากก้อนหินชนิดใดก็ได้ที่หาเก็บได้ง่ายในบริเวณใกล้ที่พัก แม้ว่าจะเป็นก้อนหินที่มีคุณภาพต่ำก็ตาม ในขณะที่บนเนินเขาเตี้ย ๆ ซึ่งอยู่ห่างออกไปไม่ไกลมากนัก มีกองหินที่มีคุณภาพดีกว่าตั้งอยู่ แต่ก็ไม่พบร่องรอยการสกัดหินหรือการใช้ประโยชน์จากกองหินดังกล่าว ไม่เพียงแต่โฮโม อีเร็กตัสจะมีนิสัยเกียจคร้านเท่านั้น พวกเขายังออกจะอนุรักษ์นิยมมากด้วย เห็นได้จากเรื่องที่ไม่มีการพัฒนาเครื่องไม้เครื่องมือ ดำรงชีวิตแบบเดิมไม่เคยเปลี่ยนแปลง หลักฐานทางธรณีวิทยาชี้ว่า พื้นที่อยู่อาศัยของพวกเขากำลังแห้งแล้งเป็นทะเลทรายขึ้นเรื่อย ๆ แต่ก็ไม่มีร่องรอยการอพยพเลย บริเวณที่เราพบเครื่องมือหินของโฮโม อีเร็กตัส ล้วนอยู่ไม่ห่างจากทางน้ำซึ่งตอนนี้แห้งเหือดไปหมดแล้ว และด้วยเหตุผลที่กล่าวมาทั้งหมดนี้นั้นเองที่ทำให้มนุษย์เผ่าพันธุ์นี้ไม่สามารถอยู่รอดมาถึงปัจจุบัน ซึ่งแตกต่างกับมนุษย์นีแอนเดอร์ทัล รวมทั้งต่างกับมนุษย์ยุคใหม่หรือโฮโม เซเปียนส์อีกด้วย เนื่องจากทั้งสองเผ่าพันธุ์นี้มีการปีนเขาเพื่อเสาะหาแหล่งหินคุณภาพดี และมีการสกัดขนส่งหินมาใช้จากแหล่งที่อยู่ห่างไกล

เรื่องนี้สอนอะไรเรา?

          เรื่องนี้สอนเราในเรื่องของทางสายกลางได้เป็นอย่างดี อะไรต่างๆบนโลกนี้ มันไม่ได้มีสีดำ หรือสีขาวทั้งหมด มันเป็นสีเทาๆ ซึ่งมันขึ้นอยู่กับตัวเราเองแล้ว ว่าจะเลือกให้มันเป็นด้านไหนมากกว่ากัน เช่นเดียวกับมนุษย์โบราณโฮโม อีเร็กตัส ถ้าพวกเขาลดความขี้เกียจให้น้อยลงกว่านี้ เผ่าพันธุ์ของพวกเขาก็คงจะไม่สูญพันธุ์และน่าจะยังคงอยู่เป็นบรรพบุรุษเราอย่างแน่นอน กลับกันถ้ามนุษย์เราในปัจจุบันไม่ขี้เกียจเลย ขยันมาก ๆ สุดในความขยันมาก ไม่ได้คิดหนทางใหม่ ๆ ที่ง่ายขึ้นเลย เราก็คงไม่มีเทคโนโลยีที่ทันสมัยต่าง ๆ มากมายที่ช่วยชีวิตเราให้สบายขนาดนี้ แล้วท่านผู้อ่านเคยถามตัวเองแล้วรึเปล่า “ว่าเราขี้เกียจอย่างพอดีและใช้ปัญญาของเราอย่างเหมาะสมแล้วรึยัง?”

แหล่งที่มา

BBC NEWS. (2561, 18 สิงหาคม).  มนุษย์โบราณโฮโม อีเร็กตัส สูญพันธุ์เพราะ “ขี้เกียจ”.  สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2561, จาก https://www.bbc.com/thai/features-45232934