นาฬิกาชีวิต มันคืออะไร?  คือรอบการโคจรรอบดวงอาทิตย์ของโลก ปรากฏการณ์ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมในด้าน แสง อุณหภูมิ และการหาอาหาร แตกต่างกันในช่วงกลางวันและกลางคืน สิ่งมีชีวิตบนโลกนี้ รวมถึงมนุษย์ใช้จังหวะการโคจรรอบดวงอาทิตย์ของโลก ให้เกิดประโยชน์ในแต่ละวัน ทำให้เกิดการปรับตัว ปรับพฤติกรรม เพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการในแต่ละวัน แต่ละคืนกระบวนการที่เกิดขึ้นในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นด้านกายภาพหรือทางความคิด เกิดขึ้นแตกต่างกันในแต่ละช่วงเวลา เช่น อาการปวดฟันจะลดน้อยลงในตอนเช้า หรืองานตรวจอักษรจะทำได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุดในตอนเย็น การคลอดตามธรรมชาติมักจะเกิดขึ้นในตอนเช้าตรู่  ดังนั้นนาฬิกาชีวิตคือวงโครจรการดำเนินชีวิตของมนุษย์โลกใน 1วันและทุก ๆ 24 ชั่วโมงนั่นเอง

นาฬิกาชีวิต
ที่มา https://pixabay.com/th/ ,ThePixelman

          ตอนเช้าคือช่วงเวลาอันตรายของคนเป็นโรคหัวใจ โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเกิดขึ้นบ่อยในตอนเช้า เกิดบ่อยกว่าในตอนเย็น 2-3 เท่า ในตอนเช้าตรู่ ระดับความดันตัวบนและอัตราการเต้นของหัวใจจะเพิ่มสูงขึ้น ทำให้หัวใจต้องการพลังงานและออกซิเจนมากขึ้น แต่ในตอนเช้าก็เป็นช่วงเวลาที่การหดตัวของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจเพิ่มขึ้น ทำให้เลือดและออกซิเจนไม่เพียงพอและขัดกับความต้องการที่เพิ่มขึ้น จึงเป็นจุดเริ่มของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย นอนไม่พอเพิ่มความเสี่ยงเป็นโรคหัวใจ Social Jet Lag คือความแตกต่างของการตื่นตามนาฬิกาปลุกในวันทำงานกับการตื่นตามธรรมชาติในวันหยุด คนที่ได้รับผลกระทบจาก Social Jet Lag มักจะเป็นคนที่มีน้ำหนักเกิน โดยพบว่าทุกๆ 1 ชั่วโมงที่ได้รับผลกระทบ ก็เพิ่มความน่าจะเป็น 30% ที่จะมีน้ำหนักเกิน ประสิทธิภาพของการเรียนรู้ของเด็กจะเพิ่มสูงขึ้นตลอดทั้งวัน ในขณะที่ผู้ใหญ่จะทำได้แย่ลง ดังนั้นสำหรับคนทำงาน จึงต้องรีบทำงานสำคัญให้เสร็จภายในช่วงเช้า เพราะตอนบ่ายประสิทธิภาพการทำงานจะแย่ลง

          นาฬิกาชีวิต มีผลต่อ อาหารการกิน การย่อยสารอาหาร เมตาบอริซึมกล้ามเนื้อลาย (Skeletal Muscle) ของคนจะนำกลูโคสไปใช้ในตอนเช้าได้ดีกว่าในตอนเย็นกระบวนการเปลี่ยนไขมันในตับ กระบวนการย่อยอาหาร ต่างก็ทำงานตามจังหวะเวลา กระเพาะอาหารของคนจะย่อยอาหารในตอนเช้าได้ดีกว่าตอนกลางคืน การบีบตัวและการเคลื่อนตัวของลำไส้ก็เกิดขึ้นน้อยลงในตอนกลางคืนนอนไม่หลับ นอนน้อย ปัญหาของคนทำงานกะกลางคืน คนที่ทำงานตอนกลางคืนพยายามที่จะนอนในตอนกลางวัน และช่วงเวลาการนอนหลับจะสั้นกว่าและหลับไม่สนิท กลางคืนเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายเตรียมพร้อมที่จะพัก ความกระตือรือร้นและประสิทธิภาพการทำงานลดลง ดังนั้นคนทำงานกะกลางคืน จึงเป็นคนที่ฝืนทำงานตอนที่ง่วงนอน และฝืนนอนตอนที่ร่างกายตื่นตัวคนที่มีปัญหาการนอนหลับจากผลกระทบของการทำงานกลางคืน ทำให้ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ถึงแม้จะเกิดขึ้นไม่กี่วัน ก็ยังส่งผลเสียต่ออารมณ์และระบบการเรียนรู้ได้ ส่วนคนที่ได้รับผลกระทบเป็นเวลานานๆ ก็จะเพิ่มความเสี่ยงของการเป็นโรคมะเร็งและโรคหัวใจการทำงานกะกลางคืนมีผลต่อโรคหัวใจ ภาวะอ้วน ความเครียด คนที่ทำงานดึก หรือต้องทำงานกลางคืน เป็นเวลานานถึง 10 ปี จะส่งผลทำให้ความสามารถในการเรียนรู้และจดจำลดน้อยลง เมื่อเทียบกับกลุ่มคนที่ทำงานตอนกลางวัน

          แน่นอนว่า ด้วยภาระหน้าที่และความรับผิดชอบต่าง ๆ อาจจะทำให้เราไม่สามารถดำเนินชีวิตให้สอดคล้องกับเวลาชีวิตได้ทุกวัน แต่อย่างน้อยเมื่อรู้และเลือกปฏิบัติในสิ่งที่พอทำได้ ก็น่าจะเป็นผลดีบ้างไม่มากก็น้อย อย่าลืมว่าสุขภาพดีเป็นสิ่งที่คุณเลือกซื้อไม่ได้ แต่เลือกปฏิบัติได้เพื่อตัวเองและครอบครัวที่คุณรัก

แหล่งที่มา

อรพินทร์  เชียงปิ๋ว. (2558, 3 ,มีนาคม).  นาฬิกาชีวภาพ. วารสารวิทยาศาสตร์., 1:47-54.

Archive for the organ and channel category.  (2561).   Available.  Retrieved September  2018, from http://acupunctureiseasy.com/category/organ-and-channels/

Coturnix.Circadian quackery. (2551).  Available.  Retrieved September  2008, from http://scienceblogs.com/clock/2005/05/circadian_quackery_1.php

Lewith GT. The basic principles of chinese traditional medicine.  (2551).  Available.  Retrieved September  2008,  from http://www.healthy.net/scr/article.asp?id=1707

Nadu T. Clock theory for human organs. (2549, 20).   Available.  Retrieved September  2006,  from http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=200609

Phillips RH. Chinese Time Clock & VidaCell. (2551, 20).   Available.  Retrieved September  2008, from http://www.avalonhealthinfo.com/articles/2/1/Chinese-Time-Clock-amp-VidaCell/Page1.html