หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า สมาร์ตซิตี้ (Smart City) หรือเมืองอัจฉริยะ กันอย่างคุ้นหู แต่คงมีคนไม่มากนักที่เข้าใจคำนี้อย่างถ่องแท้ สมาร์ตซิตี้คืออะไร และเมืองอัจฉริยะที่ว่านี้หน้าตาเป็นอย่างไร ในวันนี้เราจะมารู้จักสมาร์ตซิตี้กันว่าจะสามารถทำให้คุณภาพชีวิตของคนเมืองพัฒนาขึ้นไปในทางที่ดีได้หรือไม่

ภาพที่ 1 ภาพประกอบ Smart City
ที่มา https://pixabay.com ,Gerd Altmann

          Smart City หรือเมืองอัจฉริยะ คือเมืองที่ได้ถูกออกแบบและพัฒนามาให้ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคนเมืองที่มีความเร่งรีบและต้องการความสะดวกสบาย ด้วยการนำเทคโนโลยีต่างมาผสมผสานกับโครงสร้างปัจจัยพื้นฐาน เพื่อพัฒนาระบบบริหารจัดการให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด เช่น ระบบการจัดการคมนาคม ควบคุมสัญญาณจราจรอัตโนมัติ ด้วยสภาพการจราจรที่แน่นขนัด ทำให้ประมาณเวลาการเดินทางได้ยาก จึงมีการพัฒนาสัญญาณไฟจราจรแบบปรับเวลาได้โดยใช้ข้อมูลแบบ Real Time ช่วยให้การจราจรคล่องตัวขึ้น หรือการแก้ปัญหาเรื่องที่จอดรถ โดยใช้ AI พัฒนาเฟรมเวิร์ค (Framework) ขึ้นมาเพื่อช่วยผู้คนค้นหาที่จอดรถ และหารูปแบบการจอดรถที่ทำให้การจอดรถมีประสิทธิภาพมากขึ้น ระบบความปลอดภัย โดยเพิ่มความปลอดภัยโดยการติดกล้องวงจรปิด (CCTV) และพัฒนาระบบตรวจจดจำใบหน้าของอาชญากรด้วย AI ทำให้สามารถตรวจสอบสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นในเมือง แล้วเชื่อมต่อกับหน่วยงานรับมือกับสภาวะฉุกเฉินได้แบบทันที ระบบประหยัดพลังงาน ช่วยลดการใช้พลังงาน หลายเมืองมีการใช้ “Smart Grid” (ระบบโครงข่ายส่งไฟฟ้าอัจฉริยะโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล) ในการจัดการพลังงาน ซึ่งสามารถตรวจสอบการใช้ไฟฟ้าของแต่ละครัวเรือนแบบ Real Time ทำให้ผู้บริโภคสามารถวางแผนการใช้พลังงานได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ AI สามารถใช้เพื่อวัดระดับการใช้น้ำ และตรวจสอบหากมีน้ำรั่วไหล เป็นต้น

ภาพที่ 2  เมือง
ที่มา https://pixabay.com ,Tumisu

เกณฑ์ประเมิน Smart City

เทคโนโลยีที่ใช้ใน Smart City 7 หมวดดังนี้

1. พลังงานอัจฉริยะ (smart energy) ด้านพลังงาน ซึ่งเมืองนั้นต้องสามารถสร้างความสมดุลระหว่าง 'การผลิต' และ 'การใช้พลังงานในพื้นที่' ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อก่อให้เกิดความมั่นคงด้านพลังงาน และลดการใช้พลังงานจากระบบไฟฟ้าหลัก

2. การสัญจรอัจฉริยะ (smart mobility) ด้านการเดินทางและขนส่ง เมืองที่รู้จักพัฒนา และเพิ่มศักยภาพการเชื่องโยงโครงข่ายระบบขนส่งให้หลากหลาย เพื่อความสะดวกและความปลอดภัยในการเดินทาง เป็นตัวขับเคลื่อนให้ประเทศเกิดการพัฒนา ขณะเดียวกันก็ต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมด้วย

3. ชุมชนอัจฉริยะ (smart community) ด้านพลเมือง การจะเป็นเมืองอัจฉริยะได้ จะต้องเริ่มที่ตัวพลเมืองของพื้นที่นั้น ๆ โดยการพัฒนาองค์ความรู้ ทักษะ และสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนรู้ของประชาชน ตลอดจนลดความเหลื่อมล้ำในสังคม พร้อมเปิดกว้างทางด้านความคิด นวัตกรรม โดยให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองร่วมกัน

4. สิ่งแวดล้อมอัจฉริยะ (smart environment) ด้านสิ่งแวดล้อม อันดับแรกเมืองนั้นต้องคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศเป็นสำคัญ โดยจะนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาช่วยอย่างเป็นระบบ เช่น การจัดการน้ำ, การจัดการของเสีย, การดูแลสภาพอากาศ ไปจนถึงการเฝ้าระวังเกี่ยวกับภัยพิบัติ พร้อมเพิ่มการมีส่วนร่วมของคนในเมืองให้ช่วยกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

5. เศรษฐกิจอัจฉริยะ (smart economy) ด้านเศรษฐกิจ เมืองที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาสร้างมูลค่าในระบบเศรษฐกิจ พร้อมทั้งบริหารจัดการทรัพยากรต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นเมืองท่องเที่ยวอัจฉริยะ หรือเมืองเกษตรอัจฉริยะก็ได้ทั้งนั้น

6. อาคารอัจฉริยะ (smart building) ด้านการดำรงชีวิต แน่นอนว่าพื้นฐานการดำรงชีวิตเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เมืองพัฒนา โดยให้คำนึงถึงหลัก Universal Design หรืออารยสถาปัตย์เป็นหลัก เพื่อให้ประชนทุกคนมีสุขภาวะที่ดี

7. การปกครองอัจฉริยะ (smart governance) ด้านการบริหารภาครัฐ ระบบบริการของภาครัฐเองก็ต้องได้รับการจัดการ โดยนำนวัตกรรมบริการมาประยุกต์ใช้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับประชาชน สามารถเข้าถึงข้อมูล ข่าวสารได้อย่างโปร่งใสและมีส่วนร่วม

ประโยชน์ของ Smart City

1. มีการบริหารจัดการพลังงาน ทั้งภาคการผลิต การส่งจ่ายพลังงาน โดยส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทน

2. มีความยืดหยุ่นสูง เลือกใช้เทคโนโลยีที่ง่ายต่อการเรียนรู้และการใช้งาน

3. ข่าวสารข้อมูลเปิดกว้าง สามารถเข้าถึงผู้ใช้ได้ในทุกระดับ ทำให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้

4. ยกระดับคุณภาพชีวิตผู้คน มีความปลอดภัย รวมถึงเป็นแหล่งบ่มเพาะนักธุรกิจ นักพัฒนาเพื่อสร้างให้เกิดการพัฒนานวัตกรรมในอนาคต

          ไม่ว่าจะเป็นใคร ฐานะการเงินจะเป็นอย่างไร ประกอบอาชีพอะไร ก็คงอยากจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีไม่มีความเหลื่อมล้ำกันทางสังคมทั้งนั้น ซึ่งการจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีนั้นประกอบกันด้วยปัจจัยหลาย ๆ ด้าน และการจะเป็นเมืองอัจฉริยะ หรือ Smart City นั้นไม่ง่ายแต่คงไม่ยากเกินความสามารถของประชากรที่มีคุณภาพในเมืองใหญ่เหล่านั้น

แหล่งที่มา

Tech. (2562, 20 มีนาคม). Smart city คืออะไร? และสามารถใช้ AI สร้างได้อย่างไร?. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2562. จาก https://blog.pttexpresso.com/what-is-smart-city/

Estopolis. (2562, 9 พฤษภาคม). Smart Cities แท้จริงคืออะไร? คุ้นชื่อแต่ทำไมไม่ค่อยได้สัมผัส. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2562. จาก https://www.estopolis.com/article/Smart-Cities