การแบ่งกลุ่มสิ่งมีชีวิตใหม่กับโดเมนที่เพิ่มขึ้นมา

ในอดีต การจัดสิ่งมีชีวิตเป็นหลัก โดยจะแบ่งออกเป็น 6 อาณาจักรใหญ่ คือ

1.อาณาจักรยูแบคทีเรีย (kingdom Eacteria)

2.อาณาจักรอาร์เคีย (kingdom Archaea)

3.อาณาจักรโปรติสตา (kingdom Protista)

4.อาณาจักรพืช (kingdom Plantae)

5.อาณาจักรฟังไจ (kingdom Fungi)

6.อาณาจักรสัตว์ (kingdom animaia)

เเต่ในปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ใช้หลักฐานทางพันธุศาสตร์ระดับโมเลกุลทำให้จำแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็น 3 โดเมน คือ

1.โดเมนยูแบคทีเรีย (Domain Eubacteria) – แบคทีเรียทั่วไปที่พบในธรรมชาติ

2.โดเมนอาร์เคีย (Domain Archaea) – แบคทีเรียโบราณที่พบในสภาพแวดล้อมรุนแรง

3.โดเมนยูคาเรีย (Domain Eukarya) – โพรติสต์ ฟังไจ พืช และสัตว์

ความแตกต่างของสิ่งมีชีวิตทั้ง 3 โดเมนสามารถสรุปได้ดังตารางต่อไปนี้

อาราจักรยูแบคทีเรีย (kingdom Eubacteria) 

ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในอาณาจักรยูแบคทีเรีย สรุปได้ดังนี้

มีเซลล์เดียวและมีเซลล์เป็นแบบโพรคาริโอต DNA ที่มีลักษณะเป็นวงปิด (circular DNA) และไม่มีโปรตีนฮิสโตน มีรูปทรง 3 แบบ คือ รูปทรงกลม (coccus) รูปทรงท่อน (bacilus) รูปทรงเกลียว (spirillum) ผนังเซลล์ของแบคทีเรียเป็นสารประเภท peptidoglycan ยกเว้นในแบคทีเรียกลุ่ม mycoplasma ที่ไม่มีผนังเซลล์เป็นองค์ประกอบ มีการดำรงชีวิตได้หลากหลายเช่น เป็นปรสิต หรือสังเคราะห์ด้วยแสงได้ ตัวอย่างเช่น กลุ่มไซยาโนแบคทีเรีย (cyanobacteria) มีการสืบพันธ์แบบไม่อาศัยเพศ (asexual reproduction) ด้วยการแบ่งตัวออกเป็น 2 (binary fission) แต่บางชนิดอาจจะมีการแลกเปลี่ยนสารพันธุกรรมได้ (conjugation)

แบคทีเรียสามารถแบ่งจำแนกออกได้เป็น 2 กลุ่มหลักตามความสามารถในการย้อมติดสีของผนังเซลล์ คือ

แบคทีเรียแกรมบวก (gram-positive bacteria) กลุ่มที่มีชั้น peptidoglycan หนา ย้อมติดสีมาวงของ crystal violet

แบคทีเรียแกรมลบ (gram-negative bacteria) กลุ่มที่มีชั้น peptidoglycan บางคั่นอยู่ระหว่างเมมเบรนสองชั้น ย้อมติดสีแดงของ safanin-0

บทบาทของสิ่งมีชีวิตในกลุ่มยูแบคทีเรีย

ผู้ย่อยสลาย (decomposer) ที่สำคัญในระบบนิเวศ ช่วยในการหมุนเวียนสารต่างๆ

แบคทีเรียบางกลุ่ม เช่น cyanobacteria สามารถสังเคราะห์ด้วยแสงช่วยเพิ่มแก๊สออกซิเจนแบคทีเรียบางกลุ่มสามารถเกิดการตรึงแก๊สไนโตรเจน สามารถนำมาใช้ปรับปรุงคุณภาพของดินแบคทีเรียหลายชนิดถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรม เช่น การผลิตน้ำส้มสายชู นมเปรี้ยว เยแข็ง โยเกิร์ต ปลาร้า ปลาส้ม ผักดอง เป็นต้น

แบคทีเรียปัจจุบันถูกนำมาใช้ในทางพันธุวิศวกรรม (genetic engineering)

ยูแบคทีเรียแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้

1. กลุ่มโพรทีโอแบคทีเรีย (Proteobacteria)

-เป็นยูแบคทีเรียแกรมลบที่พบมากที่สุด

-มีกระบวนการเมแทบอลิซึมที่หลากหลาย เช่น สังเคราะห์ด้วยเเสงได้เอง

- ตัวอย่างเช่น เพอเพิลซัลเฟอร์แบคทีเรีย (purple sulfur bacteria) Rhizobium sp. ในปมรากของพืชตระกูลถั่ว เป็นต้น

2.กลุ่มคลาไมเดีย (Chlamydias)

-เป็นปรสิตในเซลล์และทำให้เกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น โรคโกโนเรียหรือหนองใน เป็นต้น

3 กลุ่มสไปโรคีท (Spirochetes)

-เป็นแกรมลบที่มีรูปทรงเกลียว มีความยาวประมาณ 0.25 มิลลิเมตร

-เป็นสาเหตุของ โรคซิฟิลิส โรคฉี่หนู เป็นต้น

4 แบคทีเรียแกรมบวก (Gram-Positive Bacteria)

-พบแพร่กระจายทั่วไปในดิน อากาศ

-บางสปีชีส์สามารถผลิตกรดแลกติกได้ เช่น Lactobacillus sp. จึงนำมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหารหลายชนิด เช่น การทำเนย ผักดอง และโยเกิร์ต เป็นต้น

-ใช้ยาทำปฏิชีวนะ เช่น Streptomyces sp.

5. ไซยาโนแบคทีเรีย (Cyanobacteria)

-สามารถสังเคราะห์ด้วยแสงได้ มีสารสีเช่น คลอโรฟิลล์เอ แคโรทีนอยด์

-พบแพร่กระจายในสภาพแวดล้อมที่หลากหลายทั้งในแหล่งน้ำจืด น้ำเค็ม บางสปีชีส์พบในบ่อน้ำพุร้อน และภายใต้น้ำแข็งของมหาสมุทร เป็นต้น

-จากหลักฐานซากดึกดำบรรพ์ทำให้นักวิทยาศาสตร์คาดคะเนได้ว่าไซยาโนแบคทีเรียทำให้ออกซิเจนในบรรยากาศเพิ่มขึ้น มากขึ้นในโลกยุคนั้นและก่อให้เกิดวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตที่หายใจโดยใช้ออกซิเจนในปัจจุบัน