เชื่อว่าหลายคนต้องเคยเดินทางโดยเครื่องบินโดยสารประเภทพานิชย์กันอย่างแน่นอน เคยสงสัยไหมว่า สนามบินหรือท่าอากาศยานต่าง ๆ ทั้งในประเทศไทยและทั่วโลกต่างก็มีรหัสเรียกใช้แทนชื่อเต็มของสนามบินหรือท่าอากาศยาน บทความนี้จะนำเสนอข้อมูลรูปแบบหรือข้อกำหนดสากลเกี่ยวกับการตั้งรหัสของสนามบินหรือท่าอากาศยานต่าง ๆ ให้ทราบกัน

ภาพ สนามบิน
ที่มา https://pixabay.com , Benny1900

       ตามข้อกำหนดของสนามบินหรือท่าอากาศยานที่เป็นมาตรฐานสากลใช้กันทั่วโลก มีหลักกำหนดใช้รหัสหรือตัวย่อ ที่ใช้กัน 2 ระบบ คือ ระบบ IATA ย่อมากจาก International Air Transport Association (สมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ) และระบบ ICAO ย่อมาจาก International Civil Aviation Organization (องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ) หน่วยงานทั้งสอง ต่างก็มีข้อกำหนดแตกต่างกันไป ดังนี้

รหัสท่าอากาศยาน IATA

       รหัสท่าอากาศยาน IATA (IATA airport code) เขียนแทนด้วยตัวอักษรละติน 3 ตัวอักษร โดยกำหนดทั่วไปกำหนดให้มีรูปแบบหลัก ๆ อยู่ 3 แบบ คือ

      1. เป็นตัวอักษร 3 ตัวแรกของชื่อเมืองที่สนามบินแห่งนั้นตั้งอยู่ เช่น   ท่าอากาศยานนครราชสีมา (Nakhon Ratchasima Airport) ใช้รหัสว่า NAK

      2. ดึงตัวอักษรจากในชื่อเมืองมา 3 ตัว เช่น ท่าอากาศยานนานาชาติเชียงราย (Chiang Rai International Airport) ใช้รหัสว่า CEI

      3. เติม X ที่ตำแหน่งท้ายสุด ในบางเมือง เช่น ท่าอากาศยานนานาชาติเชียงใหม่(Chiang Mai International Airport) ใช้รหัสว่า CNX

      ในกรณีของท่าอากาศยานนานาชาติดอนเมือง (Don Mueang International Airport) นั้น แต่เดิม ใช้รหัส BKK แต่เนื่องด้วยมีการเปิดทำการสนามบินแห่งใหม่คือ   ท่าอากาศยานนานาชาติสุวรรณภูมิ (Suvarnabhumi International Airport) เพื่อป้องกันความสับสน จึงมีการกำหนดให้สนามบินแห่งงใหม่ซึ่งเป็นสนามบินหลักใช้รหัส BKK แทน และกำหนดรหัสสนามบินดอนเมืองใหม่เป็น DMK

รหัสท่าอากาศยาน ICAO

      เป็นรหัส 4 ตัวอักษร ซึ่งใช้ในกลุ่มงานของฐานข้อมูลจีพีเอส (GPS) เพื่อการติดตามข้อมูลต่าง ๆ ในเส้นทางการบิน ซึ่งเป็นรหัสควบคุมในการทำงานโดยหอบังคับการบินเพื่อควบคุมการจราจรทางอากาศ การวางแผนการบิน และการวางแผนเที่ยวบิน เหตุที่ใช้ 4 ตัวอักษรก็เพราะว่า เป็นการหลีกเลี่ยงการใช้รหัสซ้ำกับการใช้รหัสในระบบอื่น ๆ ที่ซ้ำกัน ซึ่งอาจทำให้เกิดความสับสน

      หลักการที่ใช้เกี่ยวข้องโดยตรงกับที่ตั้งของสนามบินแต่ละแห่ง โดยแบ่งตามภูมิภาคโดยใช้ตัวอักษรตัวแรกของรหัส เช่น ในทวีปเอเชียใต้ ใช้อักษร ตัว V  ซึ่งในประเทศไทยจะใช้ VTBS ซึ่งก็คือ   ท่าอากาศยานนานาชาติสุวรรณภูมิ (Suvarnabhumi International Airport)

      มีข้อมูลระบุว่า ปัจจุบัน เอกสารทางการบินในประเทศแคนาดา ได้ยกเลิกการใช้ รหัสของ IATA แล้ว และใช้แบบ ICAO แทน รหัสแบบ IATA

      ข้อมูลสำคัญอีกอย่างที่ควรรู้ก็คือ สำนักงานประจำภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ตั้งอยู่ในประเทศไทย

แหล่งที่มา

ใครเป็นคนคิดรหัสเรียกสนามบิน (BKK, LAX, ...). สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2561 .จาก https://www.dek-d.com/studyabroad/34311/?fbclid=IwAR1j0GFzEU6FKaCbVI5YMLpxvBYJKfIlRUYtHMzSDT7ErgeasBuJTXlwaDM

รหัสท่าอากาศยาน IATA. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2561 .จาก https://th.wikipedia.org/wiki/รหัสท่าอากาศยาน_IATA

องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ.สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2561 .จาก https://th.wikipedia.org/wiki/องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ

รายชื่อสนามบินในประเทศไทย ( โค้ด ).สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2561 .จาก https:// https://hussanee.wordpress.com/2014/02/02/รายชื่อสนามบินในประเทศ/