จากบทความที่แล้ว เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับความลึกของท้องทะเล ตอนที่ 1 เราได้รู้จักกับลักษณะของความลึกของทะเลกันไปแล้ว สำหรับบทความนี้ ก็จะเสนอข้อมูลที่น่าสนใจต่อไปคือเรื่องของระดับชั้นทะเลลึก ภูเขาใต้ทะเล การวัดความลึกของทะเล และข้อมูลเกี่ยวกับความลึกของทะเลไทย

ภาพ ทะเลลึก
ที่มา https://pixabay.com/th , Free-Photos

       ลักษณะสำคัญของท้องทะเลลึกคือบริเวณของน้ำทะเลที่แสงไม่สามารถส่องถึงได้ ระดับชั้นทะเลลึก อาจแบ่งเป็น 4 ชั้นคือ

      1.เขตที่แสงส่องถึง (ความลึก 0-200 เมตร)

      2.เขตที่มีแสงเข้ม(200-1,000 เมตร)

      3.เขตแสงสลัว (1,000-4,000 เมตร)

      4.เขตที่แสงส่องไม่ถึง (4,000-6,000 เมตร) หรือมากกว่า

        โดยเขตที่มีแสงเข้ม (200-1,000เมตร), เขตแสงสลัว (1,000-4,000เมตร) และเขตที่แสงส่องไม่ถึง (4,000-6,000เมตร) นั้นจะถือว่าเป็น ทะเลลึก

       สิ่งที่น่าสนใจใต้ทะเลลึกอีกรูปแบบหนึ่งก็คือ ภูเขาใต้ทะเล ซึ่งอยู่บริเวณพื้นท้องมหาสมุทร ภูเขาใต้ทะเลบางลูกมียอดตัด เรียกว่า กีย์โอต์ จากข้อมูลการค้นหาและสำรวจ พบมากที่ตอนกลางและที่ด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิคระหว่างหมู่เกาะมาเรียนากับหมู่เกาะฮาวาย และมีข้อมูลอธิบายไว้ว่ายอดของภูเขากีโอต์อยู่ที่ระดับน้ำลึก 1,200 - 1,800 เมตร ซึ่งสันนิษฐานว่า เดิมอาจเป็นยอดภูเขาไฟแล้วคลื่นทำให้สึกกร่อนไปหรืออาจมีปะการังมาเกาะเหนือยอดเขาทำให้ยอดตัด ต่อมาพื้นท้องมหาสมุทรลดระดับต่ำลงหรือน้ำทะเลมีระดับสูงขึ้นเลยจมหายไปใต้น้ำ

      หลายคนคงสงสัยกันว่า แล้วความลึกของทะเลลึกวัดกันอย่างไร คำตอบคือหลักการเกี่ยวกับโซนาร์ สามารถช่วยทดสอบความลึกของท้องทะเลได้ นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องมือสำหรับตรวจหาวัตถุใต้น้ำได้ดีอีกด้วย นิยมใช้ในการหาตำแหน่งของระเบิด เรืออับปาง ฝูงปลา โดยเครื่องโซนาร์จะส่งคลื่นเสียงที่มีความถี่ประมาณ 50,000 รอบต่อวินาที สูงเกินกว่าหูมนุษย์จะได้ยิน ผ่านไปในน้ำทะเลลึก เมื่อเสียงเดินทางไปกระทบพื้นท้องทะเลก็จะสะท้อนกลับมาเข้าเครื่องรับ เครื่องรับจะทำการวัดช่วงเวลาที่เสียงเดินทางไป และกลับ หลังจากนั้นจึงคำนวณหาระยะทางของพื้นทะเลจากความเร็วของคลื่นเสียงใต้น้ำ

      มาดูข้อมูลความลึกของท้องทะเลไทยกันบ้าง

       ระบบฐานข้อมูลกลางและมาตรฐานข้อมูลทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (Central Database System and Data Standard for Marine and Coastal Resources) ของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความลึกของทะเลไทยไว้ว่า

       ลักษณะท้องทะเลไทย มีรายละเอียดที่น่าสนใจดังนี้

1. ลักษณะท้องทะเลคล้ายแอ่งกะทะ
2. ส่วนที่ลึกที่สุดของอ่าวไทยมีความลึกประมาณ 80 เมตร
3. บริเวณร่องน้ำลึกกลางอ่าว มีความลึกมากกว่า 50 เมตร และยาวเข้าไปจนถึงแนวระหว่างเกาะช้าง จังหวัดตราด กับ อำเภอบางสะพานใหญ่ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
4. บริเวณก้นอ่าว คือ อ่าวไทยตอนบนหรืออ่าวไทยรูปตัว “ก” มีรูปร่างสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดประมาณ 100x100 ตารางกิโลเมตร อ่าวไทยตอนบนมีความลึกสูงสุดประมาณ 40 เมตรอยู่ทางฝั่งขวาของอ่าว ส่วนฝั่งซ้ายจะตื้นเขินกว่า และมีความลึกเฉลี่ยในอ่าวไทยตอนบนประมาณ 15 เมตร
5. อ่าวไทย ถูกกั้นออกจากทะเลจีนใต้ด้วยสันเขาใต้น้ำ 2 แนวทางฝั่งซ้ายและขวาของอ่าว สันเขาใต้น้ำฝั่งซ้ายมีความลึกประมาณ 50 เมตร เป็นแนวยาวจากโกตา-บารู (ร่องน้ำโก-ลก) ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 160 กิโลเมตร ส่วนทางฝั่งขวามีความลึกประมาณ 25 เมตร เป็นแนวยาวจากแหลมคาเมาไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 100 กิโลเมตร และในบริเวณร่องน้ำลึกมีชั้นแนวตั้งของเปลือกโลก (sill) ณ ที่ความลึกประมาณ 67 เมตร กั้นอยู่ซึ่งจะเป็นเสมือนตัวควบคุมการไหลของน้ำระดับล่างในอ่าวไทย

         เป็นอย่างไรกันบ้าง ความลึกของทะเลมีรายละเอียดที่น่าศึกษาและค้นหาไม่น้อยเลยใช่ไหม ยังมีความน่าสนใจอีกมากเกี่ยวกับท้องทะเล ใครที่สนใจก็ลองศึกษาเพิ่มเติมกันได้ จากแหล่งข้อมูลให้ให้บริการตามช่องทางต่าง ๆ ที่ศึกษาทางธรรมชาติเกี่ยวกับทะเล

แหล่งที่มา

มหาสมุทร. สืบค้นเมื่อ 11 ตุลาคม 2561. จาก http://www.marine.tmd.go.th/thai/oceanhtml/oceandoc.html

ทะเลลึก. สืบค้นเมื่อ 11 ตุลาคม 2561. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ทะเลลึก

กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง .ความลึกของพื้นผิวทะเล. สืบค้นเมื่อ 11 ตุลาคม 2561. จาก https://km.dmcr.go.th/th/c_51/d_272