เสียงประกาศความปลอดภัยบนเครื่องบิน เป็นสิ่งที่ผู้โดยสารทุกคนจะต้องได้ยินทุกครั้งสำหรับการโดยสารด้วยเครื่องบินในทุกสายการบิน

“ท่านผู้โดยสารคะ ต่อไปนี้พนักงานต้อนรับจะสาธิตวิธีการใช้หน้ากากออกซิเจน ความดันอากาศในเครื่องบินนี้ ได้ถูกปรับไว้อย่างเหมาะสมแล้ว แต่หากมีเหตุฉุกเฉินเกิดขึ้น หน้ากากออกซิเจนจะหล่นลงมาโดยอัตโนมัติ สวมหน้ากากครอบปากและจมูกของท่าน ดึงสายรัดให้แน่น และหายใจตามปกติค่ะ …”

เสียงอันไพเราะและฟังง่ายของแอร์โฮสเตสทำให้เราเข้าใจได้ไม่ยาก เว้นเสียแต่ว่าเราจะไม่ได้ใส่ใจคำแนะนำเหล่านั้น  ซ้ำยังต้องปฏิบัติจริงในสถานการณ์ที่มีความดันอากาศลดลงอย่างรวดเร็วที่ความสูงกว่า 30,000 ฟุต

ภาพที่ 1 การโดยสารโดยเครื่องบิน
ที่มา Omar Prestwich/unsplash

          ความดันอากาศที่ลดลงอย่างรวดเร็วโดยไม่คาดคิดในสภาพแวดล้อมปิดเช่นบนเครื่องบินนั้น สามารถเกิดขึ้นได้หากประตูเครื่องบินถูกเปิดออกในระหว่างเที่ยวบินหรือการที่หน้าต่างเครื่องบินถูกทำลายจนเสียหาย  ซึ่งหลายคนคงนึกถึงเหตุการณ์โจรกรรมเครื่องบินอย่างในภาพยนตร์  แต่อย่างไรก็ตาม ส่วนใหญ่แล้วความดันอากาศที่ลดลงอย่างไม่สามารถควบคุมได้นี้อาจเกิดขึ้นได้ เนื่องด้วยความไม่ความสมบูรณ์ของโครงสร้างของเครื่องบินหรือการซ่อมแซมที่ไม่ดีพอ

          หากว่าประตูเครื่องบินถูกเปิดออกในระหว่างเที่ยวบินขึ้นมาจริงๆ  ผู้โดยสารที่อยู่ใกล้บริเวณประตูจะถูกขับออกนอกตัวเครื่องบิน  อุณหภูมิในห้องโดยสารจะลดลงอย่างรวดเร็วจนถึงในระดับที่สามารถกระตุ้นให้เกิดสภาวะฟรอสไบท์ (Frostbite) หรืออาการที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อในร่างกายถูกทำลายจากอุณหภูมิที่เย็นจัดได้ ซึ่งจะเริ่มที่อาการแสบระคายเคืองที่ผิวหนัง จากนั้นผิวสีแดงจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีขาวซีดร่วมกับการมีแผลพอง ผิวหนังจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีม่วงคล้ำ จนในที่สุดเนื้อเยื่อจะตายจากการถูกทำลายเนื้อเยื่อในทุกชั้นผิว

ภาพที่ 2 ลักษณะของผลกระทบจากอุณหภูมิที่ลดลงต่อผิวหนังและเนื้อเยื่อในร่างกาย
ที่มา The Mayo Clinic

          ในระหว่างที่ความดันอากาศลดลง  ส่วนใหญ่แล้วคนเราจะยังพอมีสติอยู่ในระหว่าง 15 – 20 วินาที อาจฟังดูเป็นเวลาที่มากพอจะดึงหน้ากากออกซิเจนมาใช้ และจัดการหน้ากากออกซิเจนนั้นให้กับเด็กที่นั่งอยู่ด้านข้าง แต่ด้วยสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วนั้น เวลาที่มีอาจไม่เพียงพอที่จะตั้งสติได้

          ช่วงเวลาที่ต้องอยู่ภายในห้องโดยสารที่มีความดันอากาศลดลงอย่างรวดเร็ว จะทำให้ลิ้นถูกกลืนลงไปอยู่ในลำคอภายในเวลาไม่กี่วินาที
มีอาการปวดหูอย่างรุนแรง รวมทั้งมีอาการเสียวฟันที่สุดแสนจะทรมาน ซึ่งหากคุณไม่สามารถออกจากสถานการณ์ตรงนั้นได้  ความเสี่ยงต่อมาที่จะต้องเผชิญก็คือ การขาดออกซิเจน (Hypoxia)  ร่างกายที่ขาดออกซิเจนจะนำไปสู่อาการวิงเวียนศีรษะ หมดสติ มีอัตราการเต้นของหัวใจลดลง และเสียชีวิตในที่สุด นี่จึงเป็นเหตุผลที่หน้ากากออกซิเจนหล่นลงมาตรงหน้าของคุณอย่างเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และสิ่งสำคัญก็คือผู้โดยสารจะต้องใช้มันจนกว่านักบินจะสามารถพาเครื่องบินไปอยู่ในเพดานบินที่ทุกคนบนเครื่องจะสามารถหายใจเองได้

          แต่ผู้โดยสารที่ต้องใช้บริการยานพาหนะชนิดนี้บ่อยๆ ไม่ต้องกังวลใจจนเกินไป  เนื่องด้วยเหตุผลของความแตกต่างของแรงดันอากาศระหว่างภายนอกและภายในห้องโดยสาร ไม่มีทางที่แรงของร่างกายมนุษย์ธรรมดาจะสามารถเปิดประตูเครื่องบินได้กลางเที่ยวบิน  สำหรับหน้าต่างเครื่องบินด้วยเช่นกัน  ได้รับการออกแบบมาเพื่อทนต่อแรงกดดันจากภายนอก แน่นอนว่าไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะแตกออกจากการทุบทำลายของมนุษย์ เว้นเสียแต่ว่าจะถูกทำลายด้วยอาวุธที่ร้ายแรงเช่นสถานการณ์ควานรุนแรงบนเครื่องบินที่เห็นกันในภาพยนตร์

แหล่งที่มา

Here's what would happen if someone opened the door on a plane mid-flight.  สืบค้นวันที่ 26 สิงหาคม 2560. จาก
           http://www.independent.co.uk/news/science/open-plane-door-mid-flight-a7866616.html

What happens when a plane loses cabin pressure?.  สืบค้นวันที่ 26 สิงหาคม 2560. จาก
           http://www.telegraph.co.uk/travel/travel-truths/what-happens-when-a-plane-loses-cabin-pressure/

Frostbite symptoms. สืบค้นวันที่ 26 สิงหาคม 2560. จาก
          http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/frostbite/basics/symptoms/con-20034608