รางวัลโนเบล เป็นสุดยอดรางวัลที่จะถูกมอบให้กับนักวิทยาศาสตร์ นักเขียน นักกิจกรรมทางสังคม และนักเศรษฐศาสตร์ ผู้มีผลงานอันโดดเด่นและเป็นที่ประจักษ์ว่าเป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติ มีการมอบรางวัล 6 สาขา อันได้แก่ สาขาฟิสิกส์ สาขาเคมี สาขาวรรณกรรม สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ สาขาการส่งเสริมสันติภาพ และสาขาเศรษฐศาสตร์ คำว่า โนเบล มีที่มาจากชื่อของนักวิทยาศาสตร์ชาวสวีเดนที่มอบเงินของเขาเพื่อให้จัดงานมอบรางวัลนี้ (ชื่อเต็มคือ “อัลเฟรด โนเบล”) ซึ่งงานพิธีมอบรางวัลโนเบลจะจัดขึ้นทุกวันที่ 10 ธันวาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันครบรอบการเสียชีวิตของ อัลเฟรด โนเบล โดยงานจะถูกจัดขึ้นที่กรุงสตอกโฮล์ม เมืองหลวงของประเทศสวีเดน เพื่อมอบรางวัล 5 สาขา และจะจัดขึ้นอีกที่คือกรุงออสโล เมืองหลวงของประเทศนอร์เวย์เพื่อมอบรางวัลให้สาขาการส่งเสริมสันติภาพ โดยรางวัลทั้งหมดจะถูกมอบให้ Nobel Laureate (ผู้ได้รับรางวัลโนเบล) โดยสมเด็จพระราชาธิบดีของทั้งสองประเทศ

ภาพเหรียญรางวัลโนเบล
ที่มา https://pixabay.com, fill

ปี 2019 ผลงานที่ได้รับรางวัลในแต่ละสาขามีอะไรบ้าง?

         สาขาฟิสิกส์ ปีนี้เป็นปีของฝั่งฟิสิกส์ดาราศาสตร์ที่มีผลงานค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ (Exoplanet) และผลงานการพัฒนาทฤษฎีจักรวาลวิทยากายภาพ (Physical Cosmology) รางวัลถูกมอบให้กับนักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ 3 ท่าน คือ ศาสตราจารย์ เจมส์ พีเบิลส์ นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ชาวอเมริกันเชื้อสายแคนาดา รวมทั้งศาสตราจารย์ มิเชล มายอร์ และศาสตราจารย์ ดิดีเยร์ เกโลซ สองนักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ชาวสวิส ทั้งนี้ การค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ทำให้มนุษย์ได้ตระหนักว่าระบบสุริยะของเราไม่จำเป็นจะต้องมีสภาพแวดล้อมเหมือนกับระบบสุริยะอื่น ๆ แต่ก็ได้ค้นพบด้วยว่า ในระบบเหล่านั้นมีดาวเคราะห์ที่คล้ายคลึงกับโลกอีกมากมาย ซึ่งอาจมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ด้วย

          สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ ด้วยผลงานวิจัยที่สามารถอธิบายการทำงานของเซลล์ในร่างกายมนุษย์ว่ามีความสามารถที่จะปรับตัวเมื่อรับรู้ว่าระดับก๊าซออกซิเจนในเลือดมีการเปลี่ยนแปลงไป ที่จะช่วยนำไปสู่การพัฒนาแนวทางการรักษาโรคแบบใหม่ ๆ จึงทำให้ทีมนักวิทยาศาสตร์อันได้แก่ เซอร์ปีเตอร์ แร็ตคลิฟฟ์ จากสถาบันฟรานซิส คริก และมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด รวมทั้งชาวอเมริกัน 2 คน คือ ศ.วิลเลียม เคลิน จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และ ศ.เกรก เซเมนซา จากมหาวิทยาลัยจอนส์ฮอปกินส์ ในสหรัฐฯ ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาในปีนี้ไปครอง

          สาขาเคมี ผู้เปิดประตูนำทางให้กับโลกเข้าสู่ยุคอุปกรณ์ใช้งานแบบเคลื่อนที่ ศ. วิตทิงแฮม จากมหาวิทยาลัยบิงแฮมตันของสหรัฐฯ, ศ. กู๊ดอีนัฟ จากมหาวิทยาลัยเทกซัส วิทยาเขตออสตินของสหรัฐฯ (อายุ 97 ปี ถือเป็นผู้ได้รับรางวัลโนเบลที่มีอายุมากที่สุดในปัจจุบัน) และ ศ. โยชิโนะ จากมหาวิทยาลัยเมอิโจในเมืองนาโงยะของญี่ปุ่น ทั้งสามท่านมีผลงานการวิจัยเกี่ยวกับ “แบตเตอรี่ลิเทียมไอออน” ที่สามารถชาร์จไฟซ้ำ เพื่อนำมาใช้งานได้หลายครั้ง ทำให้โลกเข้าสู่ยุคใหม่ไม่ต้องพึ่งพาพลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิลและเป็นการนำทางโลกสู่ยุคดิจิตอลอย่างแท้จริง

          สาขาเศรษฐศาสตร์ เมื่อความยากจนเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นทั่วโลกและรับมือได้ยากยิ่ง ดังนั้นวิธีการที่จะช่วยทั่วโลกในการรับมือปัญหาความยากจนอย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นเรื่องที่แสนสำคัญ ผลงานการวิจัยที่ชื่อเต็มไปด้วยความมุ่งหมายที่ดีอย่าง “การทดลองเพื่อทดสอบวิธีการขจัดความยากจนให้หมดไปจากโลก” หรือ “Experimental approach to alleviating global poverty” จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะได้รับรางวัลในปีนี้ ผลงานการวิจัยนี้เป็นความร่วมมือระหว่าง ศ.เอสแตร์ ดูโฟล และ ศ.อภิจิต บาเนอร์จี จากสถาบันเทคโนโลยีแห่งแมสซาชูเซตส์ (เอ็มไอที) และ ศ.ไมเคิล ครีเมอร์ จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด

           สาขาวรรณกรรม เป็นปีที่พิเศษที่มีผู้ได้รับรางวัลในสาขานี้ 2 ปีพร้อมกัน (2018 และ 2019 เนื่องจากปีที่แล้วไม่ได้มีการมอบรางวัลในสาขานี้ จึงเกิดการรวบยอดมาปีนี้ 2 รางวัล) โดยรางวัลของปี 2018 ตกเป็นของ โอลกา ทอคาร์ตชูก นักเขียนชาวโปแลนด์ ที่ได้รับคำชมว่าสามารถ "มีจินตนาการที่มีการพรรณนาอย่างลึกซึ้งและรอบด้าน เป็นตัวแทนของการก้าวข้ามพรมแดนของชีวิตรูปแบบหนึ่ง" ผลงานที่โดดเด่น คือ Primeval and Other Times

          ส่วนรางวัลประจำปี 2019 ตกเป็นของ เพเตอร์ แฮนต์เคอ นักประพันธ์ชาวออสเตรีย ซึ่งเป็นทั้งกวี นักแต่งนิยาย และนักเขียนบทละครชาวออสเตรียวัย 76 ปี ที่ได้รับการยอมรับว่า “ได้สร้างสรรค์ผลงานที่มีอิทธิพลด้วยภาษาที่งดงาม เกี่ยวกับประสบการณ์ของมนุษย์ทั้งลุ่มลึกและผิวเผิน”, “เป็นหนึ่งในนักเขียนภาษาเยอรมันที่ช่วยจุดประกายความคิดผู้คนได้มากที่สุด ” และ “เป็นนักเขียนที่ทรงอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งในด้านนิยายร่วมสมัยมานานหลายสิบปี” ผลงานที่โดดเด่น คือ A Sorrow Beyond Dreams

          สุดท้าย สาขาสันติภาพ รางวัลตกเป็นของนักการเมืองจากทวีปแอฟริกาที่ปัจจุบันดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของประเทศเอธิโอเปีย นั่นคือ นายกรัฐมนตรีอาเบีย อาห์เหม็ด แห่งเอธิโอเปีย ผลงานที่โดดเด่นที่ผ่านมาคือความพยายามผลักดัน "ให้เกิดสันติภาพและความร่วมมือระหว่างประเทศ" โดยการลงนามในข้อตกลงสันติภาพที่สามารถยุติความตึงเครียดทางทหารกับเอริเทรียที่ยืดเยื้อมา 20 ปี จนมีการสูญเสียนับหมื่นชีวิต

          แล้วเรามาติดตามกันว่า ในปี 2020 จะมีใครได้รับรางวัลนี้บ้าง ผู้เขียนไม่พลาดที่จะนำมาฝากให้อ่านกันอย่างแน่นอน

แหล่งที่มา

NGThai.  (2560, 9 ตุลาคม).  รู้จักกับรางวัลโนเบล.  สืบค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2562, จาก https://ngthai.com/cultures/4901/what-is-the-nobel-prize/

BBC NEWS.  (2562, 15 ตุลาคม).  โนเบล : ใครได้รางวัลอะไรในปี 2019.  สืบค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.bbc.com/thai/international-50049352

Matthew Flintoff.  (Oct 6,2019).  Nobel Prize: how do they pick the winners?.  Retrieved Nov 10, 2019, from https://www.bbc.com/news/av/science-environment-49938753/nobel-prize-how-do-they-pick-the-winners?intlink_from_url=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Ftopics%2Fcd0d8z6zxv8t%2Fnobel-prize&link_location=live-reporting-map