71 / 254
ในผู้ป่วยที่เป็นโรคถุงลมโป่งพอง ผนังของถุงลมอาจถูกทำ�ลายทะลุถึงกันเกิดเป็นถุงลมขนาด
ใหญ่ขึ้น ดังรูปตัดตามขวางของถุงลมในปอด โครงสร้างของถุงลมที่เปลี่ยนแปลงไปจะ
ส่งผลต่อการแลกเปลี่ยนแก๊สอย่างไร
ผู้ป่ ว ยที่ เ ป็น โ ร ค ถุ ง ล ม โ ป่ ง พอ ง จ ะ มีก า ร
แลกเปลี่ยนแก๊สลดลง เนื่องจากอัตราส่วนของ
พื้นที่ผิวต่อปริมาตรต่ำ�กว่าถุงลมปกติมีผลต่อการ
แพร่เข้าและออกของแก๊สจากถุงลม ทำ�ให้
ประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนแก๊สลดลง
เสียงพูดเกิดจากการทำ�งานร่วมกันของอวัยวะต่างๆ รวมทั้งกล่องเสียงซึ่งมีเส้นเสียง (vocal cord)
ขึงพาดอยู่บริเวณด้านบน ซึ่งเสียงพูดเกิดจากลมหายใจในขณะหายใจออก โดยเมื่อกล้ามเนื้อ
ในกล่องเสียงดึงสายเสียงมาชิดกัน ลมจากปอดจะดันให้สายเสียงสั่นสะเทือนเกิดเป็นคลื่นเสียง
เสียงสูงหรือเสียงต่ำ�ขึ้นกับความถี่ของการสั่น เมื่อมีการเคลื่อนไหวของอวัยวะในคอ ช่องปาก
ลิ้น และริมฝีปากจะเกิดเป็นเสียงพูดนั่นเอง
มลพิษทางอากาศเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบกับระบบหายใจของมนุษย์และสัตว์ต่างๆ
โดยเฉพาะฝุ่นละอองและสารมลพิษที่เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ เช่น การจราจร อุตสาหกรรม
การก่อสร้าง การเผาป่า หรือจากธรรมชาติ เช่น การระเบิดของภูเขาไฟ ตัวอย่างเช่น ปัญหา
หมอกควันในกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2561 ซึ่งมีฝุ่นละออง (particle matter; PM) ขนาดเล็ก
ปกคลุมพื้นที่เป็นเวลาหลายวัน ส่งผลให้ผู้อาศัยมีอาการระคายเคืองตาและทางเดินหายใจ
แน่นจมูก หายใจลำ�บาก เป็นต้น โดยฝุ่นละอองขนาดเล็กเป็นอันตรายต่อสุขภาพเพราะสามารถ
เข้าสู่ถุงลมในปอดได้ ดังนี้
ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู
ความรู้เพิ่มเติมสำ�หรับครู
ถุงลมของคนปกติ ถุงลมของคนที่เป็น
โรคถุงลมโป่งพอง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 14 | ระบบหายใจ
ชีววิทยา เล่ม 4
59