80 / 254
อภิปรายและสรุปผล
ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการทดลอง ซึ่งนักเรียนควรอธิบายโดยกล่าวถึงปริมาตร
ความดันอากาศ และทิศทางการเคลื่อนที่ของอากาศ โดยครูอาจแนะนำ�ให้นักเรียนวาดภาพ
แบบจำ�ลองแสดงการเปลี่ยนแปลงความดันอากาศ จากนั้นอภิปรายว่าสามารถนำ�ผลการทำ�
กิจกรรมไปอธิบายกลไกการหายใจเข้าและการหายใจออกของมนุษย์ได้อย่างไร ซึ่งควรได้
ข้อสรุปว่า
ถ้ากล้ามเนื้อกะบังลมคลายตัว กะบังลมจะโค้งมากขึ้น ทำ�ให้ปริมาตรช่องอกลดลง ความดัน
อากาศในปอดเพิ่มขึ้น เกิดการหายใจออก เช่นเดียวกับการดันลูกสูบไปด้านหน้า ทำ�ให้
ปริมาตรอากาศภายในหลอดลดลง ความดันอากาศในลูกโป่งเพิ่มขึ้น อากาศเคลื่อนที่ออก
จากลูกโป่ง ทำ�ให้ลูกโป่งหดตัว
ถ้ากล้ามเนื้อกะบังลมหดตัว กะบังลมเคลื่อนต่ำ�ลงและแบนราบทำ�ให้ปริมาตรช่องอกเพิ่มขึ้น
ความดันอากาศในปอดลดลง เกิดการหายใจเข้า เช่นเดียวกับการดึงลูกสูบไปด้านหลัง ทำ�ให้
ปริมาตรอากาศภายในหลอดเพิ่มขึ้น ความดันอากาศในลูกโป่งลดลง อากาศภายนอกมี
ความดันสูงกว่าจะเคลื่อนที่เข้าสู่ลูกโป่ง ทำ�ให้ลูกโป่งขยายขนาด
เฉลยคำ�ถามท้ายกิจกรรม
ส่วนใดของชุดทดลองที่เปรียบได้กับปอดและกะบังลม
ลูกโป่งเปรียบเทียบได้กับปอด และลูกสูบเปรียบเทียบได้กับกะบังลม
การดันลูกสูบไปด้านหน้าเปรียบเทียบได้กับกระบวนการใดในการหายใจ
การยกตัวของกะบังลมในการหายใจออก
ในการทดลองที่ใช้นิ้วหัวแม่มือปิดรู ความดันอากาศในหลอดฉีดยาและในลูกโป่งระหว่าง
ดันลูกสูบมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร และระหว่างดึงลูกสูบมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร
ในขณะที่ดันลูกสูบ ความดันอากาศในกระบอกหลอดฉีดยาและในลูกโป่งเพิ่มขึ้น ทำ�ให้
อากาศในลูกโป่งเคลื่อนที่ออก ส่วนในขณะที่ดึงลูกสูบ ความดันอากาศในกระบอกหลอด
ฉีดยาและในลูกโป่งลดลง ทำ�ให้อากาศจากภายนอกเคลื่อนที่เข้ามา
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 14 | ระบบหายใจ
ชีววิทยา เล่ม 4
68