61 / 283
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ระดับประถมศึกษา
51
๙. การวางแผนการจัดการเรียนรู้ด้วยวัฏจักรการเรียนรู้แบบต่างๆ
วัฏจักรการเรียนรู้ของคาร์ปลัซ (Karplus Learning Cycle Model)
ในช่วงปีค.ศ. ๑๙๖๐ (พุทธศักราช ๒๕๑๐) Robert Karplus และ
คณะทำ�งานจาก Science Curriculum Improvement Study; SCIS ได้เสนอ
วัฏจักรการเรียนรู้ ซึ่งประกอบด้วย ๓ ขั้นตอน ดังแสดงในภาพที่ ๘
การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่เน้นให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติโดย
ปราศจากการวางแผนการสอนอย่างเป็นระบบ รอบคอบตามลำ�ดับขั้นตอน
ที่เหมาะสม ย่อมไม่ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้มีประสิทธิภาพ ดังนั้น ผู้สอน
จำ�เป็นต้องมีการวางแผนการสอนที่มากกว่าให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติหรือเล่นสนุก
เท่านั้น แต่ต้องมีการผสมผสานขั้นตอนหรือกระบวนการอื่นๆ อย่างมีลำ�ดับ
ขั้นตอนที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่เหมาะสม การผสมผสานขั้นตอนต่าง ๆ
เข้าด้วยกันอย่างเป็นระบบ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียน
เรียกว่า วัฏจักรการเรียนรู้ เช่น วัฏจักรการเรียนรู้ของคาร์ปลัซ วัฏจักรการเรียนรู้
แบบ ๕ ขั้น วัฏจักรการเรียนรู้แบบ ๗ ขั้น
งานวิจัยมากมายได้ยืนยันว่า การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่เป็นระบบ
มีการวางแผนการจัดการเรียนรู้อย่างรอบคอบ มีลำ�ดับขั้นตอนที่ช่วยให้ผู้เรียน
ได้ลงมือสืบเสาะและค้นหาสิ่งต่างๆ แล้วทำ�ความเชื่อมโยงสิ่งต่างๆ ที่ได้เรียนรู้อย่าง
ราบรื่น เหมาะสม จะทำ�ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่ยั่งยืนและมั่นคง นอกจากนี้การ
จัดการเรียนรู้โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ยังช่วยพัฒนาทักษะการคิดเชิงวิทยาศาสตร์
และช่วยให้ผู้เรียนสนใจเรียนวิทยาศาสตร์มากขึ้นด้วย