11 / 367
เป้าหมายของการจัดทำ�คู่มือการใช้หลักสูตร
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
1
กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตาม
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ และให้สถานศึกษานำ�ไป
ใช้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อเกิดประโยชน์สูงสุดกับผู้เรียน ในการนี้สถาบันส่งเสริมการ
สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) จึงได้พัฒนาคู่มือการใช้หลักสูตรกลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ เพื่อช่วยให้ผู้ใช้หลักสูตร อาทิ บุคลากรทางการศึกษา
ผู้ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา ทุกระดับของประเทศ ผู้เขียนตำ�ราและสื่อ
การเรียนรู้ประกอบหลักสูตร และสำ�นักพิมพ์ต่าง ๆ ได้ใช้ประโยชน์ในการจัดทำ�หรือ
จัดหาตำ�ราเรียน สื่อการเรียนรู้ประกอบหลักสูตร การจัดทำ�แบบทดสอบและข้อสอบ
การประเมินคุณภาพการจัดการเรียนรู้ของครูและสถานศึกษา และอื่นๆ ให้สอดคล้อง
กับเจตนารมณ์ของหลักสูตร หลีกเลี่ยงการเกิดความสับสนหรือความเข้าใจ
คลาดเคลื่อนในการวิเคราะห์ตัวชี้วัดต่าง ๆ ที่ระบุไว้ในหลักสูตรเช่นที่ผ่านมา
คู่มือการใช้หลักสูตรฯ ฉบับนี้จำ�แนกเนื้อหาออกเป็น ๒ ส่วน ดังนี้
ส่วนที่ ๑ ความรู้และแนวคิดทั่วไปเกี่ยวกับหลักสูตร
ประกอบด้วย ที่มาของการปรับหลักสูตร เป้าหมายของหลักสูตร เป้าหมาย
ของการเรียนวิทยาศาสตร์และคุณภาพของผู้เรียน แนวการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ทั้งด้านวิทยาศาสตร์และทักษะกระบวนการต่าง ๆ ได้แก่ ทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ ทักษะการคิดระดับสูง ทักษะการอ่านเพื่อความเข้าใจ ทักษะกระบวนการ
สำ�หรับการออกแบบและเทคโนโลยี ทักษะการเรียนรู้ร่วมกันและการทำ�งานเป็น
ทีม และอื่นๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำ�คัญที่พลเมืองแห่งศตวรรษที่ ๒๑ จำ�เป็นต้องเรียนรู้
และฝึกฝน ตลอดจนความรู้ด้านการประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน เป้าหมายของ
การจัดทำ�ส่วนนี้ เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานสำ�หรับบุคลากรทางการศึกษา และผู้ใช้
หลักสูตรในการทำ�ความเข้าใจเกี่ยวกับความจำ�เป็นของการปรับหลักสูตร ตลอด
จนสามารถจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับหลักสูตรและทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑ ให้
ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีความสุข ผ่านการลงมือปฏิบัติ สืบเสาะหาความรู้เพื่อทำ�
ความเข้าใจแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ ฝึกฝนทักษะกระบวนการต่าง ๆ และสามารถ
เชื่อมโยงและนำ�มาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำ�วันและอาชีพได้
ส่วนที่ ๒ การวิเคราะห์ตัวชี้วัดตามมาตรฐานการเรียนรู้
เป็นการวิเคราะห์ตัวชี้วัดทั้ง ๔ สาระของกลุ่มการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับ
ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
๒๕๕๑ ระดับประถมศึกษา - ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยมีการนำ�เสนอผล
การวิเคราะห์ในรูปแบบของตาราง ประกอบด้วย
- การวิเคราะห์พฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain)
ด้านทักษะพิสัย (Psychomotor Domain) และด้านเจตคติ (Affective
Domain) ซึ่งเป็นเป้าหมายปลายทางของตัวชี้วัดที่คาดหวังให้ผู้เรียน
ได้แสดงออกมาหลังจากเรียนรู้ตามตัวชี้วัดเหล่านั้น
- แนวทางการจัดการเรียนรู้ที่นำ�ไปสู่การเรียนรู้และการเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรมการเรียนรู้ทั้งสามด้านของผู้เรียน เปิดกว้างให้ผู้สอน
และผู้ใช้หลักสูตรสามารถออกแบบและสร้างสรรค์แผนการจัดการ
เรียนรู้และกิจกรรมการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับบริบทของตนเอง แต่ยัง
คงเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ ตามธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ผ่าน
กระบวนการสืบเสาะหาความรู้