54 / 367
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
44
ตารางที่ ๔
ระดับของการสอนวิทยาศาสตร์แบบสืบเสาะหาความรู้
ขั้น
ระดับที่ ๑
ระดับที่ ๒
ระดับที่ ๓
การกำ�หนดปัญหา
กระบวนการแก้ปัญหา
แนวทางการแก้ปัญหา
ผู้สอนหรือหนังสือเรียนเป็น
ผู้กำ�หนดปัญหา
ผู้สอนหรือหนังสือเรียนเป็น
ผู้กำ�หนดวิธีการแก้ปัญหา
ผู้เรียนแก้ปัญหาตามวิธีการที่
กำ�หนดไว้
ผู้สอนหรือผู้เรียนเป็นผู้
กำ�หนดปัญหา
ผู้เรียนเป็นผู้ออกแบบ
การแก้ปัญหา
ผู้เรียนเป็นผู้แก้ปัญหา
การสืบเสาะหาความรู้ในห้องเรียนสามารถทำ�ได้หลากหลายระดับ ตั้งแต่การที่ผู้สอนเป็นผู้กำ�หนดการสำ�รวจตรวจสอบของผู้เรียน
เพื่อตรวจสอบยืนยันสิ่งที่รู้มาแล้วไปจนถึงการที่ผู้สอนเปิดโอกาสให้ผู้เรียนออกแบบการสำ�รวจตรวจสอบอย่างอิสระเพื่อสำ�รวจปรากฏการณ์
ที่ยังไม่สามารถอธิบายได้
การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยให้ผู้เรียนใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบ่งเป็น ๓ ระดับ คือ
๑. การสืบเสาะแบบกำ�หนดโครงสร้าง
๒. การสืบเสาะแบบกึ่งกำ�หนดโครงสร้าง
๓. การสืบเสาะไม่กำ�หนดโครงสร้าง
โดยบทบาทของผู้สอนและผู้เรียนแต่ละระดับมีความแตกต่างกัน ดังแสดงในตารางต่อไปนี้
การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แต่ละแบบนั้นมีข้อดีและข้อจำ�กัดที่แตกต่างกัน ผู้สอนต้องพิจารณา
ระดับของการสืบเสาะหาความรู้ตามความเหมาะสมของเนื้อหา เวลาในการจัดการเรียนรู้ ความสามารถของผู้เรียน บริบทของห้องเรียนและ
โรงเรียน รวมถึงความมั่นใจของตัวผู้สอนเอง
ระดับของการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์
ผู้เรียนเป็นผู้กำ�หนดปัญหา
ผู้เรียนเป็นผู้ออกแบบ
การแก้ปัญหา
ผู้เรียนเป็นผู้แก้ปัญหา