ปัญหาภาวะโลกร้อนในปัจจุบัน ถึงแม้จะเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ แต่ปัจจัยหลักที่ทำให้ภาวะโลกร้อนเลวร้ายลงเรื่อย ๆ ก็คือ การใช้พลังงานอย่างฟุ่มเฟือยและไม่มีประสิทธิภาพ ในขณะที่สถานการณ์ราคาน้ำมันดิบของตลาดโลกในรอบหลายปีที่ผ่านมา มีการไต่ระดับสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องชัดเจน โดยในปี 2554 ราคาน้ำมันสำเร็จรูปในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นน้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่ว ออกเทน 91 และ 95 แก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 91 และ 95 แก๊สโซฮอล์อี 85 น้ำมันดีเซลหมุนเร็วหมุนช้าก็มีราคาสูงขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเทียบกับปี 2550 – 2553 (ดังภาพที่ 1) จนทำให้เราต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายพลังงานมหาศาลท่ามกลางการเกิดภาวะโลกร้อน

ภาพที่ 1 ราคาน้ำมันสำเร็จรูปในกรุงเทพมหานคร ปี 2550 - 2554
ที่มา : ศูนย์สารสนเทศข้อมูลพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (2554)

   ประชาชนทั่วโลกเริ่มมีความวิตกกังวลกับแหล่งพลังงานที่ใช้แล้วหมดไป เช่น น้ำมันปิโตรเลียม ถ่านหิน และแก๊สธรรมชาติ ว่ากำลังจะหมดไปอย่างรวดเร็วในไม่อีกกี่ปีข้างหน้า หากทุกคนยังไม่ช่วยกันปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ทรัพยากรอย่างฟุ่มเฟือย และไม่หาพลังงานทางเลือกหรือพลังงานทดแทนมาใช้ให้มากยิ่งขึ้น ทุกภาคส่วนทั้งรัฐและเอกชน กำลังกระตือรือร้นในการค้นคว้านวัตกรรมใหม่ ๆ เพื่อลดการใช้พลังงานและการปลดปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อม อุตสาหกรรมการผลิตรถยนต์ก็เป็นอุตสาหกรรมหนึ่ง ที่สร้างและปลดปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมจำนวนมหาศาล ไม่ว่าจะเป็นสารโลหะหนัก เช่น ตะกั่ว แคดเมียม แก๊สพิษต่าง ๆ เช่น คาร์บอนไดออกไซด์  ซัลเฟอร์ไดออกไซด์  ผู้ผลิตจึงได้มีความพยายามตอบสนองและให้ความสำคัญกับการคิดค้น รถยนต์พลังงานทางเลือกใหม่ ๆ (ดังภาพที่ 2) เพื่อช่วยกันรักษาโลก เช่น รถยนต์ไฟฟ้า (Electric Vehicle), รถยนต์ไฮบริด (Hybrid Vehicle) หรือรถยนต์  Fuel Cell Vehicle, รถยนต์ติดแก๊ส เป็นต้น ควบคู่ไปกับการพัฒนารถยนต์ที่ใช้พลังงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อให้ผู้บริโภคมีทางเลือกมากยิ่งขึ้นในการตัดสินใจเลือกซื้อ รถยนต์พลังงานทางเลือก หรือ รถยนต์ประหยัดพลังงาน (Eco-Car) แต่เนื่องจากในปัจจุบัน รถยนต์พลังงานทางเลือกยังมีราคาที่ค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับรถยนต์ประหยัดพลังงาน ประชาชนจึงหันมาสนใจและนิยมเลือกเป็นเจ้าของรถยนต์ประหยัดพลังงาน ในราคาเบา ๆ ประมาณ 300,000 - 600,000 บาท

ภาพที่ 2 รถยนต์พลังงานทางเลือก
ที่มา : Mechanical Engineering (2555) ภาพจาก : http ://www.thailandexhibition.com/News/356

   เรามาทำความรู้จักกับรถยนต์ประหยัดพลังงาน หรือ รถยนต์  Eco-Car กันให้มากขึ้นอีกนิด รถยนต์  Eco-Car เป็นชื่อเรียกอย่างย่อ ๆ ที่คุ้นหูย่อมาจากคำว่า ‘Ecology Car’ เป็นรถยนต์เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม มิใช่ Economy Car ที่เป็นรถยนต์ราคาประหยัดอย่างที่หลายท่านเข้าใจ ซึ่งรถที่จัดว่าเป็นรถยนต์  Eco-car นั้น ต้องเน้นการประหยัดการใช้พลังงาน และลดการปลดปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมเป็นสำคัญ โดยทำทุกอย่างให้เล็กลง เช่น ขนาดตัวรถ เล็กลง เบาลง ใช้เครื่องยนต์ขนาดเล็กลง ผลที่ได้คือรถยนต์จะใช้น้ำมันเบนซิน หรือดีเซลน้อยลง และปล่อยไอเสียน้อยลง แต่มิได้ใช้เทคโนโลยีไฮบริดหรือใช้พลังงานไฟฟ้า

   ถึงแม้ว่า รถยนต์  Eco-Car จะมีการลดหลาย ๆ ส่วนประกอบ เพื่อช่วยประหยัดการใช้พลังงาน แต่ก็มิได้ลืมใส่ใจในเรื่องความปลอดภัยในการขับขี่ และสมรรถนะของรถ ซึ่งจะต้องมีการออกแบบตามคุณสมบัติรถยนต์ประหยัดพลังงานมาตรฐานสากล (ECO Technology) ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานการขับขี่ที่ปลอดภัยของผู้ใช้บริการเช่นกัน (http ://www.siamecocar.net/forum/index.php?topic=6.0)

คุณสมบัติรถยนต์ประหยัดพลังงานมาตรฐานสากล (ECO Technology)

   1. ความประหยัดน้ำมัน รถยนต์  Eco-Car ต้องประหยัด การใช้น้ำมันตามกฎเกณฑ์  โดยต้องมีอัตราการใช้น้ำมันเชื้อเพลิงไม่เกิน 5 ลิตร ต่อระยะทาง 100 กิโลเมตร หรือน้ำมัน 1 ลิตร วิ่งได้ระยะทาง 20 กิโลเมตร

   2. การรักษาสิ่งแวดล้อม รถยนต์รุ่นที่จะถูกผลิตขึ้นมาเป็น รถยนต์  Eco-Car ต้องมีการปล่อยมลพิษปลอดภัยระดับ Euro4 ตามข้อกำหนดทางเทคนิค UNECE Reg.83 (05) คือมีการปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์น้อยกว่า 120 กรัมต่อระยะทาง 1 กิโลเมตร ทดสอบตามข้อกำหนดทางเทคนิค UNECE Reg. 101 (00)

วิธีคำนวณอัตราการใช้น้ำมันเชื้อเพลิง

   1) ให้เติมน้ำมันให้เต็มถัง (เต็มถัง หมายถึง สัญญาณหัวจ่ายน้ำมันจะดัง ‘กิ๊ก’)

   2) Reset รายการบันทึกระยะทาง (ตรงหน้ากิโลเมตรที่ใช้ไป) ให้เป็นศูนย์  หรือจดบันทึกกิโลเมตรล่าสุดที่ใช้ไปก็ได้ เช่น รถคันนี้ใช้ไปแล้ว 20,000 กิโลเมตร เป็นต้น

   3) ขับรถตามปกติ เร็ว ช้า แล้วแต่ความชอบ

   4) เติมน้ำมันเต็มถังอีกครั้ง และดูที่หัวจ่ายน้ำมันว่า เดิมเข้าไปทั้งหมดกี่ลิตร

   5) ดูรายการระยะทางที่ใช้ไป หรือจำนวนกิโลเมตรทั้งหมดที่ใช้ไป ว่าเป็นเท่าใด

   6) นำมาเข้าสูตร ดังนี้

   3. ความปลอดภัยชั้นนำ ต้องผ่านมาตรฐานความปลอดภัยระดับสูง ตามมาตรฐานความปลอดภัยของยุโรป (UNECE Reg. 94 (01) และ UNECE Reg. 95 (02)) ซึ่งเป็นมาตรฐานความปลอดภัยจากการชนด้านหน้าและด้านข้าง ที่มีโครงสร้างตัวถังนิรภัยที่แข็งแกร่ง อุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยครบครัน

   4. ความเหมาะสมต่อการใช้งาน ใช้ได้ทั้งเครื่องยนต์เบนซินมี ความจุไม่เกิน 1.3 ลิตร และเครื่องยนต์ดีเซล ที่กำหนดให้มีขนาด ไม่เกิน 1.4 ลิตร

วิธีการคำนวณการปลดปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์  จากยานพาหนะ

   การคำนวณหาปริมาณการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์  จากการใช้พลังงานในการเดินทางจากยานพาหนะ จะแบ่งเป็นการเดินทางด้วยยานพาหนะประเภทต่าง ๆ โดยนำเอาระยะทางที่ใช้ในการเดินทางมาคูณด้วยค่าสัมประสิทธิ์ของยานพาหนะประเภทต่าง ๆ โดยที่ค่าสัมประสิทธิ์ดังกล่าว ใช้ฐานข้อมูลของสหรัฐอเมริกาผ่าน web online คือ http ://www.carbonfootprint.com/calculator.aspx เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลสำหรับประเทศไทย ที่สามารถนำมาอ้างอิงได้ในขณะนี้

Carbon Footprint Calculator
ที่มา : Carbon Footprint Ltd

ข้อดีของรถยนต์  Eco-car

• น้ำมัน 1 ลิตรรถอีโคคาร์สามารถวิ่งได้ระยะทาง 20 กิโลเมตร

• ค่าบำรุงรักษาต่ำเนื่องจากมีจำนวนอะไหล่น้อยชิ้นกว่ารถ ประเภทอื่น

• มีความคล่องตัวสูง เหมาะกับการขับขี่ในเมือง

• ขนาดที่กะทัดรัด ทำให้หาที่จอดได้ง่าย

• ปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมน้อย

ข้อเสียของรถยนต์  Eco-car

• ขนาดห้องโดยสารเล็ก ทำให้รับผู้โดยสาร และสัมภาระได้น้อย

• ไม่เหมาะกับการขับระยะทางไกล ๆ ที่ต้องวิ่งด้วยความเร็วเนื่องจากเครื่องยนต์ขนาดเล็กทำให้อัตราการเร่งไม่ดีเท่าที่ควร

   จากมาตรฐานดังกล่าว รถยนต์  Eco-car ไม่ใช่รถยนต์ที่มีราคาถูกไร้คุณภาพตามที่หลายท่านเข้าใจ หากแต่ขนาดที่เล็กลง ล้วนอุดมไปด้วยมาตรฐานสากลและประหยัดพลังงาน นอกจากจะช่วยโลกแล้วยังช่วยรักษาเงินในกระเป๋าของทุกท่านอีกด้วย ถึงเวลาแล้วหรือยัง ที่เราจะช่วยกันดูแลโลกอย่างจริงจังแต่ราคาประหยัด

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของนิตยสาร สสวท. ปีที่ 41 ฉบับที่ 180 มกราคม - กุมภาพันธ์ 2556

ผู้อ่านสามารถติดตามบทความที่น่าสนใจเพิ่มเติมได้ที่  https://emagazine.ipst.ac.th/

บรรณานุกรม

Carbon Footprint Ltd. Carbon Footprint Calculator : car. (Online). 12/11/ 2012" (Retrieved), Available  : http ://www.carbonfootprint.com/calculator.aspx

Mechanical Engineering, Ultimate Eco Car Challenge I  Development of Ultimate Eco Car. (Online). 9/3/ 2012. (Retrieved). Available  : http ://www.mechanicalengineeringblog.com/1066-ultimate-eco-car-chal-lenge-development-of-ultimate-eco-car/

ศูนย์สารสนเทศข้อมูลพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน, รายงานน้ำมันเชื้อเพลิงของประเทศไทย ปี 2554. (กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงานกระทรวงพลังงาน). (ออนไลน์ ). เข้าถึงได้จาก  : http :/www.dede.go.th/dede/index.php?option=com_content&view=article&id=1841&ltemid=318&lang=th. สืบค้น 20 / 11/ 2555)

สยามอีโคคาร์  ดอท เน็ท. รถอีโคคาร์ (Eco Car) คืออะไร. (ออนไลน์ ). เข้าถึงได้จาก :http ://www.siamecocar.net/forum/index.php?topic=6.0(สืบค้น 20 /11/ 2555