224 / 302
ครูให้นักเรียนช่วยกันสรุปความหมายของปัจจัยจำ�กัดในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง และ
ความสำ�คัญของปัจจัยจำ�กัดที่มีผลต่อพืช ซึ่งควรสรุปได้ว่าปัจจัยจำ�กัดเป็นปัจจัยที่มีผลจำ�กัดอัตราการ
สังเคราะห์ด้วยแสงในขณะนั้น ซึ่งเมื่ออัตราการสังเคราะห์ด้วยแสงถูกจำ�กัดจะมีผลทำ�ให้เกิดการเจริญ
เติบโตอย่างจำ�กัดด้วย และอาจเพิ่มเติมให้นักเรียนว่าการวัดอัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง นอกจากจะ
วัดจากอัตราการผลิต O
2
แล้ว ยังวัดได้จากอัตราการตรึง CO
2
สุทธิ ซึ่งมีหน่วยเป็น µmol m
-2
s
-1
(ไมโครโมลต่อตารางเมตรต่อวินาที) โดยคำ�นวณจากอัตราการใช้ CO
2
ในการสังเคราะห์ด้วยแสงหัก
ลบด้วยอัตราการปล่อย CO
2
จากการหายใจระดับเซลล์ จากนั้นครูถามนักเรียนว่า
นอกจากแสง และ
CO
2
แล้ว สิ่งแวดล้อมใดที่เป็นปัจจัยในการสังเคราะห์ด้วยแสงอีก
11.5.2 ปัจจัยของสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่ออัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง
ครูอาจใช้รูปพืชที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับการเจริญเติบโตเนื่องจากปัจจัยของสิ่งแวดล้อม เช่น
ขาดน้ำ� ขาดธาตุอาหาร ไม่ได้รับแสง และถามนักเรียนดังนี้
สิ่งแวดล้อมเหล่านี้มีผลต่อการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชอย่างไร
พืชแต่ละชนิดต้องการปัจจัยของสิ่งแวดล้อมแตกต่างกันอย่างไร
ความเข้มแสง
ครูทบทวนความสำ�คัญของแสงที่มีต่อการสังเคราะห์ด้วยแสง หรืออาจยกตัวอย่างสถานการณ์
ในชีวิตจริงที่พบเห็นทั่วๆ ไปว่า พืชบางชนิดเจริญเติบโตได้ดีในที่ร่ม เช่น เฟิร์น สาวน้อยประแป้ง แต่
พืชบางชนิดต้องปลูกในที่มีแสงแดดจ้าจึงจะเจริญเติบโตได้ดี เช่น พริก กะเพรา ตะไคร้ เป็นต้น และ
ครูถามนักเรียนว่า
พืชแต่ละชนิดต้องการแสงที่มีความเข้มแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร
จากนั้นให้นักเรียนศึกษารูป 11.26 ในหนังสือเรียนซึ่งแสดงผลของความเข้มแสงต่อการ
สังเคราะห์ด้วยแสงของพืช 3 ชนิด ได้แก่ มะม่วง ข้าว และอ้อย เปรียบเทียบกัน แล้วตอบคำ�ถามใน
หนังสือเรียนซึ่งมีแนวการตอบดังนี้
ข้าวมีอัตราการสังเคราะห์ด้วยแสงสูงสุดเมื่อมีความเข้มแสงเท่าใด
1,000 µmol m
-2
s
-1
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 11 | การสังเคราะห์ด้วยแสง
ชีววิทยา เล่ม 3
212