57 / 254
ครูทบทวนความรู้และให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเกี่ยวกับกระบวนการหายใจระดับเซลล์ที่มี
การใช้ O
2
ในการสร้างพลังงานและเกิด CO
2
ที่ต้องมีการกำ�จัดออก โดยมีแนวคำ�ถามดังนี้
การหายใจระดับเซลล์เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตใดบ้าง และเกิดที่โครงสร้างใดของเซลล์
สารตั้งต้นที่จำ�เป็นในการหายใจระดับเซลล์ได้แก่อะไรบ้าง และได้ผลิตภัณฑ์อะไรบ้าง
เซลล์ได้รับ O
2
มาจากกระบวนการใด
เพราะเหตุใดสิ่งมีชีวิตต้องกำ�จัด CO
2
ออกจากร่างกาย
แก๊ส O
2
และ CO
2
ลำ�เลียงเข้าหรือออกจากเซลล์ด้วยวิธีใด
นักเรียนควรได้ข้อสรุปว่าการหายใจระดับเซลล์เกิดบริเวณไมโทคอนเดรียในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต
ทุกชนิด โดยมีสารตั้งต้นคือกลูโคสและ O
2
ได้ผลิตภัณฑ์คือ ATP และ CO
2
โดยสัตว์หายใจเข้า
เพื่อนำ� O
2
จากสิ่งแวดล้อมเข้าสู่ร่างกาย ซึ่ง O
2
ในสิ่งแวดล้อมมาจากการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
และสาหร่าย และสัตว์กำ�จัด CO
2
ออกจากร่างกายสู่สิ่งแวดล้อมและเข้าสู่วัฏจักรคาร์บอนต่อไป
ครูใช้รูป 14.1 ในหนังสือเรียนเพื่อเชื่อมโยงให้นักเรียนเห็นถึงความสำ�คัญของระบบหายใจที่ทำ�หน้าที่
แลกเปลี่ยนแก๊สในสัตว์และมีความสำ�คัญในการรักษาดุลยภาพของร่างกาย
จากนั้นครูทบทวนเกี่ยวกับการลำ�เลียงสารเข้าและออกจากเซลล์ด้วยการแพร่ เพื่อให้นักเรียน
เข้าใจว่าการแลกเปลี่ยนแก๊สเกิดขึ้นโดยการแพร่ การแพร่ของสารในสารละลายเป็นการเคลื่อนที่สุทธิ
ของสารจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารนั้นสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำ� การแพร่
ของแก๊สก็เช่นกัน โดยการแพร่ของแก๊สพิจารณาจากความดันย่อยของแก๊สนั้นๆ ครูอาจเชื่อมโยงกับ
วิชาเคมีและทบทวนความหมายของความดันและความดันย่อยของแก๊ส จากนั้นให้นักเรียนตอบคำ�ถาม
เชื่อมโยงความรู้ ดังนี้
จากตาราง ความดันย่อยของ N
2
และ CO
2
เป็นเท่าใด
ความดันย่อยของ N
2
ในบรรยากาศ คือ
P
N 2
= 760 ×
78
100
≈
593 mmHg
ความดันย่อยของ CO
2
ในบรรยากาศ คือ
P
CO 2
= 760 ×
0.04
100
≈
0.30 mmHg
การเชื่อมโยงความรู้
แก๊ส สัดส่วนโดยปริมาตร (%)
O
2
21
CO
2
0.04
N
2
78
อื่นๆ
≈ 1
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 14 | ระบบหายใจ
ชีววิทยา เล่ม 4
45