109 / 194
ระยะการเจริญ ตัวอย่างการใช้สารสังเคราะห์ที่เลียนแบบฮอร์โมนพืช
ระยะเมล็ด
- ใช้จิบเบอเรลลิน หรือใช้เอทิฟอนในปริมาณที่เหมาะสมแช่
เมล็ดเพื่อช่วยกระตุ้นการงอกของเมล็ดให้เร็วขึ้น และมีสัดส่วน
ของเมล็ดที่งอกมากขึ้น
ระยะที่เจริญเป็นต้น - ใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายออกซิน เช่น IBA NAA ช่วย
ในการเร่งการเกิดรากของกิ่งตอนหรือกิ่งปักชำ�
- ใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายไซโทไคนิน เช่น BA ในการเร่ง
การเจริญเติบโตของตาหลังจากการขยายพันธุ์กุหลาบด้วยการ
ติดตา ทำ�ให้ตาเจริญเป็นกิ่งได้เร็วขึ้น
- ใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายจิบเบอเรลลิน ในการกระตุ้น
การเจริญเติบโตทางด้านความสูงของอ้อย
- หยอดถ่านแก๊สลงที่บริเวณยอดสับปะรดซึ่งมีน้ำ�ค้างในช่วง
เช้ามืด เพื่อกระตุ้นให้ออกดอกพร้อมกัน และเก็บเกี่ยวผลผลิต
ปริมาณมากได้พร้อมกัน
- ใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายจิบเบอเรลลินฉีดพ่นบริเวณ
ยอดในระยะต้นกล้าจะชักนำ�การเกิดดอกเพศผู้ของต้นแตงกวา
- ใช้เอทิฟอนกับแตงกวาพันธ์ที่ให้ทั้งดอกเพศผู้และดอกเพศเมีย
ในต้น จะช่วยกระตุ้นให้เกิดดอกเพศเมียเร็วขึ้น ทำ�ให้ติดผลได้
มากยิ่งขึ้น
4. การใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายฮอร์โมนพืช มีผลดีและผลเสียอย่างไร
- ผลดี คือ สามารถนำ�ไปควบคุมการเจริญเติบโตของส่วนต่างๆ ของพืช เช่น เร่งราก
เร่งยอด เร่งการสุกของผลไม้ เป็นต้น และสามารถควบคุมผลผลิตได้ตามต้องการ
- ผลเสีย คือ สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายฮอร์โมนพืชเหล่านี้มีต้นทุนในการผลิต
หากนำ�มาใช้ในการเกษตรต้องมีการวางแผนและคำ�นวณความคุ้มค่าต่อการลงทุน
มิฉะนั้นอาจทำ�ให้ไม่คุ้มทุน
5. ยกตัวอย่างการใช้สารสังเคราะห์ที่มีสมบัติคล้ายฮอร์โมนพืชแต่ละชนิดในแต่ละระยะ
การเจริญเติบโตของพืช (สามารถยกตัวอย่างการใช้กับพืชได้หลายชนิดในแต่ละระยะ
การเจริญเติบโตตั้งแต่เริ่มงอกจากเมล็ดจนกระทั่งให้ดอกและติดผล)
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 3 | การดำ�รงชีวิตของพืช
95
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ