119 / 194
จุดประสงค์การเรียนรู้
อธิบายหลักการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีของมัลติเพิลแอลลีล และยีนที่อยู่บน
โครโมโซมเพศ ซึ่งเป็นส่วนขยายของพันธุศาสตร์เมนเดล
ความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนที่อาจเกิดขึ้น
4.1 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ความเข้าใจคลาดเคลื่อน
ความเข้าใจที่ถูกต้อง
ถ้ามีบุตรคนแรกเป็นโรคทางพันธุกรรม โอกาสที่
ในอนาคตจะมีบุตรคนที่สองเป็นโรคดังกล่าวจะ
ลดลง
ถ้ามีบุตรคนแรกเป็นโรคทางพันธุกรรม โอกาสที่
ในอนาคตจะมีบุตรคนที่สองเป็นโรคดังกล่าวจะ
มีค่าเท่าเดิม
แนวการจัดการเรียนรู้
ครูใช้กรณีศึกษาของคู่สามีภรรยาที่เป็นพาหะของโรคทาลัสซีเมียซึ่งมาปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับโอกาส
ที่จะมีบุตรที่เป็นโรคทาลัสซีเมีย โดยกล่าวถึงความสำ�คัญของโรคทาลัสซีเมียในประเทศไทยและ
อาจใช้ข้อมูลสถิติของผู้เป็นพาหะประกอบ จากนั้นใช้กรณีโรคทาลัสซีเมียเป็นตัวอย่างในการทบทวน
เกี่ยวกับลักษณะทางพันธุกรรมว่าสามารถถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปยังอีกรุ่นหนึ่งได้โดยผ่านยีนที่ถ่ายทอด
ไปกับเซลล์สืบพันธุ์ ซึ่งลูกจะได้รับแอลลีลหรือรูปแบบของยีนจากทั้งพ่อและแม่ รวมทั้งทบทวนคำ�ศัพท์
ที่เกี่ยวข้อง เช่น ยีน แอลลีล จีโนไทป์ ฟีโนไทป์ ฮอมอไซกัส เฮเทอโรไซกัส (รูป 4.1 ในหนังสือเรียน)
จากนั้นครูทบทวนความรู้เรื่องรูปแบบการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม โดยใช้กรณีศึกษาของ
เมนเดล เช่น สีของดอกถั่วลันเตา ประกอบการสอน โดยแสดงถึงลักษณะของลูกที่ได้และข้อสรุปของ
เมนเดล (รูป 4.2 ในหนังสือเรียน) อาจให้นักเรียนฝึกเขียนแผนภาพประกอบการพิจารณาโอกาสที่
ลูกจะมีลักษณะต่าง ๆ
ครูให้นักเรียนนำ�ความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในกรณีศึกษาของโรคทาลัสซีเมียข้างต้น โดยร่วมกัน
อภิปรายถึงโอกาสของสามีภรรยาที่เป็นพาหะของโรคทาลัสซีเมียจะมีลูกที่เป็นโรคทาลัสซีเมีย (รูป 4.3
ในหนังสือเรียน) และอาจให้นักเรียนสรุปโดยแสดงบทบาทสมมติการปรึกษาแพทย์ของคู่สามีภรรยา
หรือเขียนสรุปคำ�อธิบายของแพทย์ต่อคู่สามีภรรยา
บทที่ 4 | พันธุกรรมและวิวัฒนาการ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
105
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี