124 / 194
ถ้าโรคทางพันธุกรรมชนิดหนึ่งควบคุมด้วยแอลลีลเด่นบนโครโมโซม X
o ชายและหญิงที่เป็นโรคจะมีจีโนไทป์แบบใดได้บ้าง
ถ้า X
D
แทนแอลลีลเด่น และ X
d
แทนแอลลีลด้อยของลักษณะดังกล่าว ชายจะ
เป็นโรคนี้ต่อเมื่อมีแอลลีลเด่นหนึ่งแอลลีล (จีโนไทป์ เป็น X
D
Y) และหญิงจะ
เป็นโรคต่อเมื่อมีแอลลีลเด่นนั้นอย่างน้อยหนึ่งแอลลีล (จีโนไทป์ เป็น X
D
X
D
หรือ X
D
X
d
)
o หากพิจารณาคู่สามีภรรยา ถ้าสามีเท่านั้นที่เป็นโรค ลูกเพศใดบ้างมีโอกาสเป็นโรค แต่ถ้า
ภรรยาเท่านั้นที่เป็นโรค ลูกเพศใดบ้างมีโอกาสเป็นโรค
ถ้าพ่อเป็นโรค (จีโนไทป์ เป็น X
D
Y) และแม่ไม่เป็นโรค (จีโนไทป์ เป็น X
d
X
d
)
เฉพาะลูกเพศหญิงเท่านั้นที่จะเป็นโรค เนื่องจากแอลลีล X
D
สามารถถ่ายทอด
จากพ่อไปสู่ลูกเพศหญิง ส่วนแอลลีล X
d
สามารถถ่ายทอดจากแม่ไปสู่ลูกทั้ง
สองเพศ
ถ้าพ่อไม่เป็นโรค (จีโนไทป์ เป็น X
d
Y) และแม่เป็นโรค (จีโนไทป์ เป็น X
D
X
D
หรือ X
D
X
d
) ลูกทั้งสองเพศมีโอกาสเป็นโรค เนื่องจากแอลลีล X
D
สามารถถ่ายทอด
จากแม่ไปสู่ลูกทั้งสองเพศ
ถ้าคู่สามีภรรยามีเลือดหมู่ AB และสามีไม่มีลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง แต่ภรรยามี
ลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง จะมีโอกาสที่ลูกมีเลือดหมู่ B และมีลักษณะตาบอดสี
เขียว-แดงหรือไม่
ทั้งสามีและภรรยามีแอลลีลที่ควบคุมลักษณะเลือดหมู่ B ดังนั้นจะมีโอกาสที่ลูกมีเลือด
หมู่ B สำ�หรับลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง ทั้งลูกชายและลูกสาวจะมีแอลลีลที่ควบคุม
ลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง 1 แอลลีลซึ่งได้รับจากแม่ แต่เฉพาะลูกชายจะมีลักษณะ
ตาบอดสีเขียว-แดง ส่วนลูกสาวจะเป็นพาหะของลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง
เฉลยตรวจสอบความเข้าใจ
บทที่ 4 | พันธุกรรมและวิวัฒนาการ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
110
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี