123 / 194
ยีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศ
ครูนำ�เข้าเรื่องการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่ควบคุมด้วยยีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศโดยใช้
ข้อมูลร้อยละแยกตามเพศของบุคคลที่มีเลือดหมู่ต่าง ๆ ในหมู่เลือดระบบ ABO (ตาราง 4.3 ในหนังสือ
เรียน) และของบุคคลที่มีลักษณะตาบอดสี (ตาราง 4.4 ในหนังสือเรียน) และถามว่าเพราะเหตุใดสัดส่วน
ของเพศชายและเพศหญิงที่มีเลือดหมู่ต่าง ๆ จึงแตกต่างกับสัดส่วนในกรณีของลักษณะตาบอดสี
ครูทบทวนเรื่องโครโมโซมในมนุษย์ รวมถึง ออโตโซม โครโมโซมเพศ และฮอมอโลกัสโครโมโซม
จากนั้นอธิบายกรณีของยีนที่อยู่บนโครโมโซม X ว่าในเพศชายจะมีเพียงแอลลีลเดียว แต่ในเพศหญิง
มี 2 แอลลีล (รูป 4.6 ในหนังสือเรียน) ซึ่งทำ�ให้รูปแบบการถ่ายทอดลักษณะดังกล่าวแตกต่างจากกรณี
ที่เมนเดลศึกษา ครูให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาการถ่ายทอดลักษณะตาบอดสีเขียว-แดงในกรณีที่พ่อ
แม่มีจีโนไทป์ต่าง ๆ โดยฝึกเขียนแผนภาพประกอบ จากนั้นลงข้อสรุปถึงส่วนที่เหมือนและส่วนที่ต่าง
จากกรณีที่เมนเดลศึกษา (รูป 4.7 ในหนังสือเรียน) และตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน
ครูให้นักเรียนฝึกพิจารณาโอกาสที่ลูกจะมีลักษณะต่าง ๆ ในกรณีของโรคฮีโมฟิเลีย ซึ่งควบคุมโดย
แอลลีลด้อยบนโครโมโซม X เช่นเดียวกับลักษณะตาบอดสีเขียว-แดง โดยตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน
เติมข้อมูลในแผนผังเพื่อพิจารณารูปแบบการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีศึกษา
ของโรคฮีโมฟิเลีย
บทความ บทความบทที่ 4 | พันธุกรรมและวิวัฒนาการ
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
109
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี