ช่วงอากาศร้อนในหน้าร้อนกิจกรรมที่ขาดไม่ได้เลยคือการไปเที่ยวที่คงไม่มีที่ไหนน่าไปเที่ยวไปมากกว่าทะเลซึ่งมีอยู่หลายแห่ง แต่หลังจากกลับมาจากเที่ยวทะเลแล้วเป็นต้องตัวดำทุกที เลยทำให้สงสัยว่าทำไมเวลาโดนแดดเป็นเวลานานแล้ว ผิวเราดำได้อย่างไร

         ในแสงอาทิตย์นั้นมีรังสีอัลตราไวโอเลตอยู่ รังสีอัลตร้าไวโอเล็ตทำลายผิวถึงชั้นใน ไม่เว้นแม้วันที่เมฆหนาหรือแสงแดดน้อย  รังสี UVA จะทำลายคอลลาเจนทำให้ผิวเหี่ยวย่นแลดูแก่ก่อนวัย ในขณะที่รังสี UVB คือตัวการที่ก่อให้เกิดอาการผิวไหม้แดด  โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณหน้าผาก โหนกแก้ม และจมูก เมื่อมีอาการแดงที่ผิว ผิวจะเริ่มลอกเป็นขุยสีขาว ก่อนที่ผิวบริเวณนั้นจะกลายเป็นผิวคล้ำเสียในที่สุด

ภาพประกอบจาก https://women.mthai.com/

          หากเราได้รับรังสีนี้มากเกินไปจะเป็นอันตรายกับร่างกาย ดังนั้นภายใต้ผิวหนังของเราจึงมี "เม็ดสีเมลานิน" ที่ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้ร่างกายได้รับรังสีอัลตร้าไวโอเล็ตจากแสงแดดมากเกินไป

          สารเมลานิน (อังกฤษ: Melanin) หรือเม็ดสีที่สร้างจากเซลล์ผิวหนังที่เรียกว่าเมลาโนไซต์ (melanocyte) เป็นเซลล์ที่เจริญมาจากเซลล์ระบบประสาทซึ่งแทรกตัวอยู่ในชั้นหนังกำพร้าส่วนล่างสุด โดยเซลล์เมลาโนไซต์หนึ่งเซลล์จะแตกแขนงเป็นร่างแหเล็ก ๆ ยื่นไปสัมผัสเซลล์ผิวหนังประมาณ 35 เซลล์

          เมลาโนไซต์จะสร้างสารเมลานินบรรจุในแคปซูลเรียกว่าเมลาโนโซม เมื่อสร้างเสร็จจะส่งไปตามร่างแหเข้าสู่เซลล์ผิวหนัง สารเมลานินสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด

          1.ยูเมลานิน (Eumelanin) เป็นเซลล์เม็ดสีเข้ม เพราะมีเมลานินบรรจุอยู่ในแคปซูลมาก

          2.ฟีโอเมลานิน (Pheomelanin) เป็นเซลล์สีเหลืองหรือแดง เพราะมีเมลานินน้อย

         ฉะนั้นคนผิวขาว ผมแดง จึงมีฟีโอเมลานินมาก ส่วนคนผิวเข้ม ผมดำ จึงมียูเมลานินมาก ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้คนผิวดำแตกต่างจากคนผิวขาว ผิวเหลือง คือคนผิวเข้มจะมีการสร้างเมลาโนโซมขนาดใหญ่กว่า มีจำนวนมากกว่า จึงทำให้สร้างเมลานินได้มากกว่า รวมถึงเมลาโนโซมถูกทำลายช้ากว่าคนผิวขาวด้วย

         แต่สีผิวของคนเราไม่ได้ขึ้นอยู่กับเมลานินเพียงอย่างเดียว ยังขึ้นอยู่กับเส้นเลือดและสารบางชนิด เช่น บีตา-แคโรทีนที่ทำให้ผิวเหลือง นอกจากนี้ผิวหนังทั่วร่างกายของเราก็ยังมีการกระจายตัวของเม็ดสีไม่สม่ำเสมอ อาทิ พบเซลล์เม็ดสีมากบริเวณหน้า หัวนม อวัยวะเพศและเม็ดสีเมลานินนี้จะเพิ่มขึ้นเมื่อผิวของเราได้รับแสงอาทิตย์มากขึ้น ดังนั้นทุกครั้งที่ตากแดดนานๆ สีผิวของเราจะค่อยๆ ดำขึ้นจากเม็ดสีเมลานินที่เพิ่มมากขึ้น

         เมื่อรู้แล้วว่าแสงแดดทำร้ายผิว เราสามารถปกป้องผิวจากแดดได้ด้วยการหลีกเลี่ยงการโดนแสงแดดในช่วงเวลา 10.00-16.00 น. เพราะช่วงเวลาดังกล่าวมีรังสีอัลตร้าไวโอเล็ตมากที่สุด หรืออาจจะปกป้องผิวด้วยโลชั่นหรือเซรั่มที่มีส่วนผสมของสารกันแดดที่มีค่า SPF 30 PA++เป็นอย่างน้อยและทาโลชั่นหรือเซรั่มซ้ำระหว่างวัน สวมเสื้อผ้าแขนยาว และใช้ร่มช่วยบังแดดเมื่อต้องเผชิญกับแสงแดดจ้า

ขอบคุณข้อมูลจาก

1. http://makemai.blogspot.com/2013/01/blog-post_25.html
2. http://pbmath.exteen.com/20101129/entry                                       
3. http://campus.sanook.com/929036/
4. http://thai.cri.cn/1/2004/11/19/This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
5. https://mahosot.com/sunburn.html