261 / 302
จากนั้นให้นักเรียนตอบคำ�ถามในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวคำ�ตอบ ดังนี้
ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุสภาพการพักตัวของเมล็ดสามารถนำ�ไปใช้ในการเพาะเมล็ดให้งอก
เร็วขึ้นได้อย่างไร
การเพาะเมล็ดให้งอกเร็วขึ้นต้องทำ�ลายสภาพพักตัวของเมล็ด อาจใช้วิธี การแช่น้ำ� การแช่ใน
สารละลายกรด การปาด การเฉือน การกระเทาะเปลือก
เมล็ดที่มีสภาพพักตัวนานกับเมล็ดที่ไม่มีสภาพพักตัวจะมีข้อได้เปรียบหรือข้อเสียเปรียบในการ
ขยายพันธุ์อย่างไร
เมล็ดที่มีสภาพพักตัวนาน เอ็มบริโอจะพัฒนาและเจริญเต็มที่เมื่องอกในสภาพแวดล้อมที่
เหมาะสม ต้นพืชที่งอกออกมาจึงมีโอกาสอยู่รอดสูง ในขณะที่เมล็ดพืชที่ไม่มีสภาพพักตัวจะงอก
ตั้งแต่อยู่ในผล ซึ่งสภาพแวดล้อมในการเจริญเติบโตอาจยังไม่เหมาะสม โอกาสในการอยู่รอด
จึงต่ำ�กว่าเมล็ดพืชที่มีสภาพพักตัวนาน แต่เมล็ดพืชที่ไม่มีสภาพพักตัวอาจได้เปรียบโดยงอกเร็ว
และเจริญเติบโตเร็วทำ�ให้แพร่พันธุ์ได้เร็ว ถ้าสภาพแวดล้อมเหมาะสม การมีเมล็ดจำ�นวนมาก
จะช่วยเพิ่มโอกาสในการอยู่รอดให้สูงขึ้น เนื่องจากถ้าเมล็ดจำ�นวนมากงอกแล้วตายไปก็ยังมี
เมล็ดเหลืออีกจำ�นวนหลายเมล็ดให้อยู่รอดได้
จากนั้นครูอาจใช้คำ�ถามถามนักเรียนเพิ่มเติมดังนี้
นอกจากเมือกที่เมล็ดมีผลยับยั้งการงอกของเมล็ดแล้ว ปัจจัยภายนอกอื่นๆ ที่มีผลต่อการ
งอกของเมล็ดมีอะไรบ้าง
น้ำ�หรือความชื้น แก๊สออกซิเจน อุณหภูมิ และแสง
ให้นักเรียนออกแบบการทดลองเกี่ยวกับปัจจัยภายนอกอื่นๆ ที่มีผลต่อการงอกของเมล็ด
โดยเลือกเพียง 1 ปัจจัย
เช่น ปัจจัยเรื่องน้ำ�หรือความชื้น แบ่งเมล็ดพืชออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 นำ�เมล็ดพืชแช่น้ำ�
ก่อนนำ�ไปเพาะ และกลุ่มที่ 2 นำ�เมล็ดพืชไปเพาะโดยไม่แช่น้ำ�
จากนั้นให้นักเรียนศึกษารูป 12.11 การทดลองปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการงอกของเมล็ดพืช
ชนิดหนึ่ง และตาราง 12.1 ผลการทดลองปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการงอกของเมล็ดพืชชนิดหนึ่ง ซึ่ง
จากการทดลองสามารถสรุปได้ว่าน้ำ� อุณหภูมิ และอากาศ มีผลต่อการงอกของเมล็ด ถ้าขาดปัจจัยใด
ปัจจัยหนึ่งหรือไม่เหมาะสม เมล็ดก็จะไม่งอก จากนั้นครูถามคำ�ถามที่มีในหนังสือเรียน ซึ่งมีแนวคำ�ตอบ
ดังนี้
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 12 | การควบคุมการเจริญเติบโตและการตอบสนองของพืช
ชีววิทยา เล่ม 3
249