คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ชีววิทยา เล่ม 3 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5

การเตรียมล่วงหน้า

ครูวางแผนให้นักเรียนเตรียมเพาะเมล็ดถั่วเขียวหรือเมล็ดถั่วดำ�หรือเมล็ดข้าวโพด ในที่มืด

จำ�นวน 20 เมล็ด ประมาณ 2-3 วัน จนมีส่วนที่โผล่ออกมาจากเปลือกเมล็ดยาวประมาณ 2 cm

เพื่อนำ�มาใช้ในการทดลอง

ตัวอย่างผลการทดลองของเมล็ดถั่วเขียว

กลุ่มที่

การทดลอง

สังเกตการเปลี่ยนแปลง

1 เมล็ดพืชที่ไม่ตัดปลายรากออก

รากโค้งเข้าหาแรงโน้มถ่วงของโลก

2 เมล็ดพืชที่ตัดปลายรากออก

รากไม่โค้งเข้าหาแรงโน้มถ่วงของโลก

ตัวอย่างผลการทดลอง

สรุปและอภิปรายผลการทดลอง

เมล็ดพืชที่ยังมีปลายรากอยู่จะเจริญโค้งตามทิศทางแรงโน้มถ่วงของโลก เนื่องจากเมื่อราก

อยู่ในแนวนอน ปลายรากด้านบนและด้านล่างมีการกระจายของปริมาณออกซินไม่เท่ากัน โดย

ออกซินจะลำ�เลียงไปสู่ปลายรากด้านล่างมากกว่าด้านบน ออกซินที่มีความเข้มข้นสูงจะยับยั้ง

การขยายตัวตามยาวของเซลล์ราก ทำ�ให้ปลายรากด้านล่างขยายตัวน้อยกว่าด้านบนรากจึง

โค้งลง ส่วนเมล็ดพืชที่ตัดปลายรากจะไม่โค้งเนื่องจากไม่มีออกซินซึ่งตอบสนองต่อตัวรับ

แรงโน้มถ่วงของโลก ซึ่งเป็นการตอบสนองที่สัมพันธ์กับทิศทางของสิ่งเร้าภายนอก

ไม่ตัดปลายราก

ตัดปลายราก

ปลายรากถั่วเขียวเมื่อเริ่มการทดลอง

ปลายรากถั่วเขียวหลังการทดลอง 3 วัน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | การควบคุมการเจริญเติบโตและการตอบสนองของพืช

ชีววิทยา เล่ม 3

256