34 / 302
การถ่ายเรณูมีความสำ�คัญต่อการสืบพันธุ์ของพืชอย่างไร
ทำ�ให้เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้มีโอกาสมาผสมกับเซลล์สืบพันธุ์เพศเมียได้
การถ่ายเรณูในดอกเดียวกันมีผลดีหรือผลเสียต่อพืชอย่างไร
มีผลดีคือ ถ้าต้นพันธุ์เป็นพันธุ์แท้รุ่นลูกที่ได้จะมีพันธุกรรมเหมือนเดิม ผลเสียคือ ทำ�ให้รุ่นลูกมี
ความหลากหลายทางพันธุกรรมน้อยกว่าการผสมข้ามต้น ซึ่งอาจจะส่งผลให้การต้านทานโรค
ลดลง และลักษณะด้อยปรากฏในรุ่นต่อๆ ไปได้ง่าย
การป้องกันการถ่ายเรณูในดอกเดียวกัน มีวิธีการอย่างไร
โดยการเด็ดเกสรเพศผู้ทิ้งไปก่อนที่ดอกจะบาน หรือก่อนเกสรเพศผู้จะเจริญเต็มที่
การป้องกันไม่ให้เรณูจากดอกอื่นมาผสม มีวิธีการอย่างไร
วิธีป้องกันไม่ให้เรณูจากดอกอื่นมาผสมคือ ใช้ถุงพลาสติกใสคลุมดอกที่ต้องการให้ติดผลไว้ โดย
ปล่อยให้เกสรเพศเมียและเพศผู้ภายในดอกเดียวกันผสมกันเอง แล้วจึงเปิดถุงพลาสติกออกเมื่อ
เห็นว่าเริ่มจะติดผล
ครูอาจให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคโนโลยีการถ่ายเรณู เพื่อเพิ่มผลผลิตของพืชเศรษฐกิจใน
ท้องถิ่น เช่น เชิญปราชญ์ชาวบ้านหรือเจ้าหน้าที่เกษตรมาให้ความรู้เรื่องเทคโนโลยีการถ่ายเรณู และ
ควรให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์ว่าเหตุใดจึงต้องใช้เทคโนโลยีการถ่ายเรณู และเทคโนโลยีการถ่ายเรณู
มีผลต่อการดำ�รงชีวิตของคนในท้องถิ่นอย่างไร และพืชในลักษณะใดที่ต้องใช้เทคโนโลยีการถ่ายเรณู
ช่วยในการเพิ่มผลผลิต จากนั้นครูอาจตั้งคำ�ถามเพิ่มเติม ดังนี้
นักเรียนบอกได้หรือไม่ว่ายังมีวิธีการใดอีกบ้างที่จะช่วยในการถ่ายเรณูให้มากขึ้น
อาจเพิ่มจำ�นวนแมลงที่ช่วยในการถ่ายเรณู เช่น เลี้ยงแมลงจำ�พวกผึ้ง หรือมนุษย์อาจช่วย
เขี่ยเรณูมาติดที่ยอดเกสรเพศเมียของดอกเดียวกันหรือต่างดอกก็ได้
นักเรียนสามารถใช้ความรู้ด้านการถ่ายเรณูมาใช้ในการผลิตพืชให้มีลักษณะตามต้องการ
หรือได้สายพันธุ์ใหม่ได้อย่างไร
การคัดเลือกต้นพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ที่มีลักษณะตามต้องการ แล้วถ่ายเรณูแบบข้ามต้นจะ
ทำ�ให้ได้พืชที่มีลักษณะต่าง ๆ หลากหลายและอาจจะได้พืชสายพันธุ์ใหม่ที่มีลักษณะตาม
ต้องการ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
บทที่ 8 | การสืบพันธุ์ของพืชดอก
ชีววิทยา เล่ม 3
22